Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sebahat Sullivan, “Fındıkta birim alandan alınan verimi etkileyen en önemli faktörlerin başında fındık zararlıları olarak bilinen kozalak akarları geliyor. Kış mevsiminde veya bahar başlangıcında kozalakların toplanıp atılması olan mekanik mücadele, kozalak akarlarına karşı oldukça etkili bir yöntem ve mutlaka yapılmalı” dedi.
Sullivan, yaptığı açıklamada, Türkiye’de 700 bin hektardan fazla alanda fındık yetiştirildiğini belirterek, verimde kayıp olmaması için bu dönemde mutlaka zararlılarla mücadele edilmesi gerektiğini söyledi.
Türkiye fındık üretimi bakımından dünyada ilk sırada yer almasına rağmen birim alandan elde edilen verimin düşük olduğunu dile getiren Sullivan, bunun da fındık kozalak akarlarından kaynaklandığını ifade etti. Kozalak akarlarıyla mücadelenin doğru yapılmasının önemli olduğuna işaret eden Sullivan, “Fındıkta birim alandan alınan verimi etkileyen en önemli faktörlerin başında fındık zararlıları olarak bilinen kozalak akarları geliyor. Kış mevsiminde veya bahar başlangıcında kozalakların toplanıp atılması olan mekanik mücadele, kozalak akarlarına karşı oldukça etkili bir yöntem ve mutlaka yapılmalı” diye konuştu.
Milimetrenin onda biri büyüklüğünde olan ve gözle görülmeyen bu canlıların meyve verecek gözlerde “kozalak, mantar veya gül” diye adlandırılan anormal oluşumlara, tomurcuk dökümlerine neden olduğunu anlatan Sullivan, bunun da sürgünlerde kuruma ve çalılaşmaya yol açtığını ve verimi doğrudan etkilediğini ifade etti.
Sullivan, özellikle bu zararlıya karşı hassas olan tombul, mincane ve uzunmusa fındık çeşitlerinde yüzde 70’lere varan zarar görülebildiğini, bahçelerinde bu çeşitleri bulunduran çiftçilerin mücadelede daha dikkatli olmaları gerektiğini vurguladı.
Sullivan, fındık kozalaklarının özellikle şubat sonu ve mart ayı başında daha belirgin hale geldikleri zaman toplanıp atılması gerektiğini dile getirerek şunları kaydetti:
“Kesinlikle yakılmamalı veya gömülmemelidir. Kozalakların içi, diğer faydalı akar ve böcekler için de bir barınak yeridir. Kozalakların içindeki yararlı akar ve böcekler, kış döneminde de hareketli olduklarından kozalaklar toplandıktan sonra kuruyan kozalakları terk ederek başka canlılar üzerinde beslenip faaliyetlerini sürdürebilirler. Her kozalağın içinde binlerce bulunan fındık kozalak akarı ise çok yavaş hareket ettikleri ve olumsuz çevre şartlarından çok çabuk etkilendikleri için kozalakları terk edemezler ve besin bulamadıkları için burada ölüp yok olurlar.”
- Nisan sonu ve mayıs başındaki kimyasal mücadelenin ise kesinlikle rastgele yapılmaması gerektiğini vurgulayan Sullivan, “Kimyasal mücadeleye karar verebilmek için bahçelerde mutlaka kozalak sayımı yapılmalıdır. Kimyasal mücadele için ekonomik eşik, bir dalda ortalama 5 kozalak olarak tespit edilmiştir. Kozalak sayısı 5’ten az ise ilaçlama yapmaya gerek yoktur” dedi.
- Prof. Dr. Sullivan, hem ilaçlı hem de mekanik mücadelenin iki yıl peş peşe yapılması durumunda kozalak zararının önemli ölçüde azalacağını da sözlerine ekledi.
