MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, resmi Twitter hesabı üzerinden dikkati çeken bir konuyu gündeme getirdi. Bahçeli, cezaevlerinde tutuklu bulunanların durumuna işaret ederek, 'af' düzenlemesine işaret etti. Bahçeli,"Çocuk istismarcıları, tecavüzcüler, kadın katilleri, PKK’lılar, FETÖ’cüler hariç olmak üzere, demir parmaklıkların gerisinde özgürlük düşü kuran, zindanda gün sayan, dama düşüp sevdiklerinin ve sevenlerinin hasretini çeken kader kurbanlarını afla taltif etmek niye akıllara gelmez?" açıklamasında bulundu.
Peki, Bahçeli'nin af çağrısına ilişkin olarak Türkiye'de görülen son örnekler neler ve sürecin nasıl işlemesi mümkün? Yenisafak.com olarak öne çıkan başlıkları bir araya getirdik...
TBMM tarihindeki ilk 'genel af' yasası, 7 Ocak 1922 tarihinde hayata geçirildi. 4 maddeden oluşan yasa ile cezalarının üçte ikisini tamamlayan mahkumların kalan cezaları affedildi.
Cumhuriyet'in kuruluşunun 10'uncu yıldönümü dolayısıyla 26 Ekim 1933'de, yeni bir genel af yasası çıkarıldı. Bu yasayla, 5 yılı geçmeyen hürriyeti bağlayıcı cezaya mahkum olanlar hakkında takibat yapılmaması, 3 yılı geçenlerin cezasının affına ilişkin düzenleme getirildi. Söz konusu yasal düzenlemede, değişik suçlar için de belli oranlarda ceza indirimi uygulanması sağlandı.
Yakın tarihin en bilinen affı ise 2000'de çıkarılan ve 'Rahşan affı' olarak kamuoyunda tanımlanan uygulama oldu. Yaklaşık 45 bin mahkum yararlanırken; 23 bini ilk etapta, kalanı ise ikinci düzenlemede görüldü.
15 Temmuz'un ardından FETÖ'yle mücadele kapsamında verilen mücadele sırasında yeni af düzenlemesi hayata geçirildi. Resmi Gazete'de yayımlanan 671 no'lu Kanun Hükümde Kararname ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'a eklenen geçici maddeyle iki önemli düzenleme yapıldı. Denetimli Serbestlik kapsamında kapalı ve açık ceza infaz kurumlarından yaklaşık 38 bin kişi tahliye oldu.
İki farklı af türünün uygulamada var olduğu biliniyor. Memur ve Ceza affı olarak ayırt edilebilen düzenleme ile farklı düzenlemelerin uygulandığı biliniyor.
Anayasa'nın 87. maddesince Meclis'e verilen yetki ile klasik af sistemi işletilebiliyor. 15 Mayıs 1974'te Cumhuriyetin 50. yıl affı da bu düzenleme kapsamında sayılıyor.
Af düzenlemesi ile cezanın bir miktarının silinmesi ya da cezaların ertelenmesi mümkün. Bu ertelemeye dava dosyalarının ertelenmesi de dahil.
Koşullu salıverilme genişletilmesi ve beraberinde denetimli salıvermenin görüldüğü af yasası ile örneğin, 10 yıl alan bir kişinin 5 yıl dışarı, kalan 5 yılı dışarıda geçirmesinin önü açılıyor. Dışarıdaki 5 yıl, denetimli serbestlik olarak geçiyor ve mahkumiyet yasal olarak sürüyor. Dava süreci devam ediyor ve beraat kararı da alınabiliyor.
Bahçeli, PKK ve FETÖ ile çocuk istismarcıları, tecavüzcüler, kadın katillerinin hariç tutulabileceği bir düzenlemeyi gündeme getirdi. Bu tür bir durumda suç tipleri üzerinden bir değerlendirme yapılabilmesi söz konusu. Özellikle 'terör suçu işleyenler' ibaresi kapsamında PKK ve FETÖ'yle mücadele kapsamında tutuklananların af düzenlemesinden yararlanamaması mümkün kılınacak.
Suç tipinin belirlenme sürecinin herhangi bir af düzenlemesi sırasında Meclis ya da Bakanlar Kurulu'nda ilerlemesi bekleniyor. Anayasa Mahkemesi'nin de düzenlemenin uygulanmasına dair ilerleyecek süreçte benzer düzenlemelere katkıda bulunması gündemde.
