2020 yılının henüz ilk günlerinde dünya koronavirüs adlı SARS ve MERS ile aynı gruba dâhil olan yeni bir bulaşıcı virüs türü ile tanıştı.
Çin Ulusal Sağlık Komisyonu'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, ülkenin Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan ve hızla yayılan salgında can kaybı 425’e yükselmiş. Virüs bulaşan (enfekte olan) kişi sayısı 20 bin 438’e ulaşmış ve müşahede altına alınan kişi sayısı 171 bin 329’a çıkmış ve son durumda hastalık bulaşan 632 kişi de taburcu edilmiştir.
On milyonlarca Çinli şehirlerinde karantinaya alınmış, binlerce fabrika kapanmış ve
kronavirüs adeta küresel ekonomiyi yok etmek üzere harekete geçmiş.
**
Uzmanlar koronavirüs salgınının en ağır geçeceği ayların şubat ve mart ayları olacağını, şayet insanlık açısından bir yıkıma neden olacaksa bunun yine belirtilen aylar içerisinde gerçekleşeceğini söylüyor.
Nisan ayı itibari
ile de Dünya Sağlık Örgütü’nün
virüsün kontrol altına alındığını duyuracağı
beklenmektedir.
Bu süreçteki
iyimser senaryoda
virüsün Çin ekonomisi üzerindeki etkisinin ilk çeyrek itibari ile sınırlı kalacağı ve önceki yıl verilerine göre %1’lik küçülme yaşanabileceği konuşulmaktadır. Zira özellikle son on yılda yapılan birçok çalışmada Çin ekonomisindeki
%1’lik bir küçülme
veya büyümenin
dünya ekonomisini yaklaşık
% 0,2 oranında etkileyeceği
(büyümeyi düşüreceği) tahmin edilmektedir.
**
Yukarıdaki tahminler yapılırken Çin’in 2003 yılında yaşadığı
SARS salgını
neticesinde ortaya çıkan sonuçlar baz alınmaktadır. Oysa 8 bin kişinin enfekte olduğu SARS virüsü döneminde; Çin’de 349, dünya genelinde ise yaklaşık 800 kişi ölmüştü.
Bugün konuşulan salgında ise bu sayılar şimdiden aşılmış ve virüs çok daha hızlı yayılmaktadır. Yani, Sars virüsünden daha ağır ekonomik sonuçlar beklenmelidir. Yine, o dönemde dünya GSYH’sının %7,5’ini temsil eden
Çin ekonomisinin bugünkü payının %20’yi aşması
ve günümüz
küresel ticaret
sistemine
tamamen
entegre olması
küresel
ekonomiyi etkileme gücünü
yansıtmaktadır.
Ayrıca virüsün ortaya çıktığı tarihin Çin’in 1 hafta süren ve ekonomik faaliyetlerin yıl içinde doruk noktasına ulaştığı (geçen yıl aynı dönemde 150 milyar doların üzerinde harcama yapılmış) yeni yıl tatiline denk gelmesi de Çin adına
iç piyasada işleri tepetaklak edecektir
.
Çin ulaştırma bakanının geçen yılın aynı dönemine kıyasla toplam seyahat sayısının %30 düştüğünü, uçak ve tren seyahatlerinde ise düşüşün %41’den fazla olduğunu belirtmesi; otel rezervasyonu iptallerinin hat safhaya ulaşması ekonomisinin yaklaşık %52’sinin hizmet sektöründen oluşan Çin için çok daha büyük bir ekonomik darbe riskini gözler önüne sermektedir.
**
Şu anda Çin’den yayılan virüsün öncelikle
finans piyasalarını
sarstığı görülmektedir. Geçmiş deneyimler finansal piyasaların söz konusu tehdit ortadan kalktıktan sonra hızlı bir şekilde toparlanabildiğine işaret etmektedir.
Ancak virüsün küresel olarak daha
hızlı yayılması veya sınırlayıcı önlemleri
nedeniyle Çin’in finansal olmayan yüksek borç oranına sahip
şirketlerinin
(imalat sektöründeki şirketlerin borç yükleri %150’yi aşmış)
temerrüde düşmeye başlamaları
ekonomide
kalıcı hasara
yol açabilir.
**
Eğer Koronavirüs salgını devam ederse, küresel büyüme, ticaret ve küresel değer zincirlerini etkilemesi yanı sıra
ulaşım ve turizm
gibi belirli sektörlerde de etkisi ağır şekilde hissedilecektir.
Çin bugün dünya ekonomisi ile geçmişe göre çok daha fazla iç içe geçmiş durumda. Şöyle ki, uluslararası hava trafiği 2000 yılında sadece 5 milyon iken, şu anda yaklaşık 55 milyona ulaşmıştır. Yine, Çinli turistler birçok ülkede turizme büyük katkı sunmaktadır. Örneğin Tayland’da (%30) ve Avustralya’da (%15) turizm gelirlerinin önemli bir kısmı Çinli turistlerden (yılda
250 milyar dolar
harcamaktalar) elde edilmekte, bu realite krizin kısa sürede bitirilememesi halinde olası ekonomik maliyetinin çok yüksek olacağına işaret etmektedir.
Çin,
küresel değer zincirlerinin önemli bir parçası
haline gelmiştir. Değer zincirinin bir yerinde aksama, uluslararası şirketler için büyük sıkıntılara neden olacaktır.
Apple, General Motors, Ikea ve Starbucks gibi birçok yabancı şirketin Çin operasyonlarını kapatmaları
kıyamet senaryosunun habercisi
gibi durmaktadır.
Buna ek olarak,
Çin ekonomisi
şu anda 17 yıl öncesine göre
daha savunmasız
: çok daha
yüksek borcu va
r, büyük
ticaret ortağı ile gerilim yaşıyor
ve
büyümesi
birkaç yıldır azalıyor.
**
Sonuç olarak,
küresel ekonomik büyüme
zaten bir
yavaşlama
safhasındayken, virüsün etkisiyle
küresel durgunluğun daha da artacağı
, kıyamet senaryolarının devreye girmemesi için virüsün kısa sürede kontrol altına alınması gerektiği, gelişmiş piyasa
merkez bankaları ve hükümetlerinin piyasaları düzenlemede daha fazla rol alacağı
düşünülmektedir.
#Koronavirüs
#SARS
#Çin
#Virüs
#Piyasa
٪d سنوات قبل
Koronavirüs küresel ekonomiyi tehdit ediyor
Türkiye’nin tezlerini kim anlatacak…
Enflasyon ile mücadelede beklentileri kırmak ve fiyat yapışkanlığının önüne geçmek
Cari açık ve Gabar’dan gelecek 3,2 milyar dolar
Küresel savaşın kaçınılmazlığına dâir
Yeni tehditler ve Türkiye’nin kurumsal güncellenmesi
