Vergi matrahındaki artışlar nedeniyle çalışanların ücretlerinden fazla vergi kesintisi yapılması işçiden memura bütün çalışanların ortak sorunudur. Kamu kurumları arasında naklen atanan memurların vergi matrahının belirlenmesinde kamu kurumları arasındaki yanlış uygulamalar nedeniyle memurlardan fazla vergi kesildiğine zaman zaman şahit oluyoruz. Konuyu örneklerle açıklayarak Maliye Bakanlığı'nın bu konudaki kesin görüşünü belirteceğiz.Kurumlar arası nakildevergi matrahı çalışanlaraleyhine uygulanıyorBir
Vergi matrahındaki artışlar nedeniyle çalışanların ücretlerinden fazla vergi kesintisi yapılması işçiden memura bütün çalışanların ortak sorunudur. Kamu kurumları arasında naklen atanan memurların vergi matrahının belirlenmesinde kamu kurumları arasındaki yanlış uygulamalar nedeniyle memurlardan fazla vergi kesildiğine zaman zaman şahit oluyoruz. Konuyu örneklerle açıklayarak Maliye Bakanlığı'nın bu konudaki kesin görüşünü belirteceğiz.
Bir okuyucumuz bir kamu kurumundan başka bir kamu kurumuna naklen atandığını ve önceki kurumundaki vergi matrahının yeni atandığı kurumuna aktarıldığını dolaysıyla da yüksek vergi dilimi nedeniyle vergi oranının arttığını ifade ederek kendisinden fazla vergi kesilmesine sebep olan işlemin yanlış olup olmadığını soruyor.
657 sayılı Kanun'un 74 üncü maddesi gereğince bir kurumdan başka bir kuruma naklen atanan memurlar için hazırlanan maaş nakil ilmühaberinde birçok bilgiye yer verilmiştir. Bunlar arasında, 'Süregelen Gelir Vergisi Matrah Toplamı' da yer almaktadır.
Naklen atanan memurların için düzenlenen Personel Nakil Bildirimi'nde yer alan toplam vergi matrahı çoğu zaman memurun yeni kurumunda maaş sistemine işlenmekte ve yeni kurumundaki vergi matrahına esas tutarlar toplam vergi matrahına ilave edilerek toplam tutar vergi dilimini belirlemektedir.
Ayrıca, Say2000i sisteminde de vergi matrahı kümülatif olarak devam etmekte olduğundan ayrıca sisteme matrah işlemeye de gerek kalmamaktadır.
Kamu kurumlarının birçoğunun uygulaması bu yönde olup matrah sıfırlanmamaktadır. Ancak, Maliye Bakanlığı vermiş olduğu görüşte bu yöndeki uygulamanın yanlış olduğunu belirterek naklen atanan memurlara önemli bir vergi avantajı sağlamıştır.
Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın naklen atanan bir personelin vergi matrahının nasıl belirleneceğine ilişkin sormuş olduğu soruya verdiği cevapla naklen atanan memurların daha az vergi ödemelerini sağlamıştır.
Önce sorudaki detaylara bakalım. Soruda şu ifadelere yer verilmiştir: Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği"nde yer alan Personel Nakil Bildirimi formunda 'Süregelen Gelir Vergisi Matrahı Toplamı' bölümüne naklen geldiği kurumca en son aldığı aylıkta bulunan gelir vergisi toplam matrahı yazılmakta ve Say2000i sistemi Maaş Bilgi Ekranı'nda 'Toplam Vergi Matrahı' bölümü sistem tarafından her ay için kümülatif vergi matrahından oluştuğu, başka bir kamu kurumundan nakil olarak atanan personelin, bakanlıklarında elde edeceği ücretlerin daha önce çalışmış olduğu işverenden elde ettiği kümülatif ücret matrahına ilave edilip edilmeyeceği sorulmuştur. Bu soruya aşağıdaki cevap verilmiştir.
İlgili mevzuattan bahsedildikten sonra, bu çerçevede;
Bu açıklamalara göre bakanlıklar, bağlı kuruluşlar ve üniversiteler ayrı işveren olup, bu kurumların bünyesinde kurulan döner sermaye işletmeleri, kurulduğu kurum ile tek işveren olarak kabul edilmektedir.
Ayrıca söz konusu 160 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde; “… Buna göre, bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler, ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi, her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır…” açıklamalarına yer verilmiştir.
Kamu kurumlarının bu görüş doğrultusunda hareket etmeleri gerektiğini düşünüyoruz. Yine Personel Nakil Bildirimi formunda yer alan 'Süregelen Gelir Vergisi Matrah Toplamı' ifadesinin de formdan çıkarılması gerekmektedir. Çünkü, bu ifade nedeniyle kamu kurumları önceki kurumlardaki kümülatif vergi matrahının yeni kurumda da dikkate alınması gerektiği gibi yanlış bir algıya kapılmaktadır. Eğer yeni kurumlarda önceki vergi matrahı sıfırlanacaksa Personel Nakil Bildirimi formunda bu ifadenin bulunması anlamsızdır. Bu nedenle Maliye Bakanlığı'nın formda gerekli düzeltmeyi yapması gerekmektedir.
Bu görüş memur lehine olmakla birlikte naklen atanmayan personel aleyhine bir durum oluşturduğu kesindir. Ayrıca, Gelir Vergisi Kanunu'nda yer alan birden fazla işverenden ücret geliri elde edenler için öngörülen istisna tutarı dikkate alındığında memurlar arasında ayrımcılık oluşturduğu da söylenebilir. Yine Say2000i sistemini kullanan kurumların personelin naklinde vergi matrahını sıfırlaması anlaşılabilir bir durum değildir. Birçok kamu kurumu da Maliye Bakanlığı görüşünü bilmediği için zaten uygulamıyor.
Diğer yandan personelin kamu kurumlarından aldığı ücretlerden dolayı toplam vergi matrahı bilindiği halde bunun sıfırlanarak işlem yaptırılması daha sonra da beyanname ile beyan döneminde bildirimde bulunulmasının istenmesi gibi akla ziyan bir durum dikkate alındığında bize göre bakanlığın bu konuda acilen düzenleme yapması gerekmektedir.
Örnek vermek gerekirse, bir kurumdan diğerine naklen atanan personelin önceki kurumundaki vergi dilimi % 27’lik vergi tarifesine tabi ise yeni atandığı kurumda aldığı ücretler önceki matrah sıfırlanacağı için % 15’lik vergi tarifesinden vergilendirilecektir. Daha sonra bu personel beyanname vererek önceki gelirini beyan ederek vergilendirecektir.
Öncelikle bu durumun anlamsız bir bürokrasi getirdiğini ve bu uygulamanın Maliye Bakanlığı'na yakışmadığını ifade etmek isteriz. Siz memurların büyük çoğunluğunun maaşını Say2000i sistemi üzerinden hesaplayacaksınız daha sonra da nakil nedeniyle sistem üzerindeki matrahı sıfırlayarak personele beyanname ile vergi beyanında bulunduracaksınız. Doğrusu bu uygulamanın bakanlıkta tam olarak bilindiğini düşünmüyorum. Aksi halde böyle bir saçmalık devam ettirilir miydi?
