|
Ya ham hum ya şaralop

Siyasi partilerden birkaçı propaganda afişlerinde ya... ya... bağlacını özellikle saptırılmış bir vurguyla kullanıyor. Yakın zamanların Türk siyasetinde bu bağlacın özellikli bir vurguyla kullanımını, hafızam beni yanıltmıyorsa, Bülent Ecevit başlattı. Ecevit CHP-MSP koalisyonunun bir aşamasında Erbakan''ı tehdit eden bir edayla "ya biter, ya biter" deyivermişti. Her ne kadar ya... ya... bağlacının iki yanında aynı kelime yer alıyorduysa da, o kelime iki ayrı anlamı ifade ediyordu. Yani tartışmaya konu edilen şey ya CHP''nin istediği gibi sonuçlanacak, ya da CHP-MSP koalisyonu sona erecekti.

Bugün siyasi partilerin propaganda afişlerinde de ya... ya... bağlacı aynı kelimenin tekrar edilmesi, aynı kelimeyi aynı kelimeye bağlamak suretiyle kullanılıyor. Acaba kelime bir tarafta bir türlü, diğer tarafta başka türlü mü kullanılıyor? Orası meçhul. Meselâ şöyle diyorlar: "Ya annem gelin olacak, ya annem gelin olacak". Tabii, siz bu gibi beyanlarla karşılaşınca, acaba bu siyasi partiler analarının nikâhını mı istiyor diye düşünebilirsiniz. Fazla düşünüp kafanızı yormanıza gerek yok, çünkü siyasi partilerin propaganda maksadıyla ortaya döktükleri ya... ya...''lardan bir anlam çıkarmak mümkün değildir.

Dilbilgisi kitabının dediğine göre ya... ya... bağlacı "Bağladığı öğelerden birisine, üstün sayılma ayırtısı katmak için kullanılır." Birisi ortaya çıkıp "Ya devlet başa, ya kuzgun leşe" dedi mi, anlarız ki bu insan iktidar mücadelesine ölümü pahasına girmiştir. Canından geçecek ve fakat gücü ele geçirme çabasından geçmeyecektir. Hayatını idealine ulaşmanın fiyatı olarak öne sürmektedir. O kadar ki, hedefine varmamış haliyle bedeni hiçbir değer ifade etmez; o bir leştir. Acaba siyasi partilerin seçime girerken ya.. ya... bağlacına yer verişleri buna benzer bir durumu mu dışa vuruyor? Kaya gibi sağlam olduklarını ve çözmeye niyet ettikleri meselelerdeki kararlılıklarından asla vazgeçmeyeceklerini mi dile getiriyorlar? Öyle bile olsa siyasi partilerin seçmenleri sağlamlıklarına inandıracak, onlara tabansız olmadıklarını kanıtlayacak neleri var? Hiç birşeyleri yok. Belki de hiç birşeyleri olmadığı için sağlamlıklarını kanıtlayabilirler. Tıpkı hekim muayenesinden sonra bir insanın şöyle dediği gibi: "Hiçbir şeyim yok, sapasağlamım."

Dilbilgisi kitabından öğrendiğimiz kadarıyla ya... ya... bağlacı "ikisinden birinin olacağını belirtmek için" kullanılır. Yıllar önce iki ülke savaşırken "Savaşı ya İran kazanacak, ya Irak" denilemezdi. Buna mukabil herkesi şu hükme ikna etmek mümkündü: "Savaşı ne İran kazanacak, ne Irak". Nitekim öyle oldu. Demek ki ya... ya... bağlacı, ikisinden birinin olacağını belirtmediği zaman, zikredilenlerin her ikisinin de olmayacağını zımnen belirtecek tarzda ve bir gözbağcılığı gayesiyle kullanılabiliyor. Eğer böyleyse, "ya annem gelin olacak, ya annem gelin olacak" diyen siyasi partilerin analarının başından bir nikâh daha geçme ihtimali yok denecek derecede zayıf.

25 yıl önce
Ya ham hum ya şaralop
Küfre küfür, kâfire kâfir diyememek
Batı çalar, CHP oynar…
Rusya yaptırımları, ABD’nin Türkiye uyarısı ve çifte standardı
Nüfus
Yasa ve toplumsal meşruiyet: 6-8 Ekim davası