Bu hafta Türkiye ekonomisi için iki kritik merkez bankası kararını takip ettik. İlki dışarıda ABD Merkez Bankası Fed’in faiz kararı ve Fed Başkanı Powell’ın açıklamalarıydı. İkincisi de içeride TCMB’nin faiz kararı ve politika metniydi.
Fed bir süreden bu yana faiz artırımlarına ve bilanço daraltmasına devam ediyor. Bu kapsamda son toplantıda Fed’in yapmış olduğu faiz artışı sürpriz olmadı. Ancak hem manşet hem de çekirdek tarafında son enflasyon verisinin beklentilerin üzerinde gelmesi faiz artışının oranı hakkında yeni bir seviye beklentisi oluşturmuştu. Enflasyon verisi öncesi 50 ila 75 baz puan arası oluşan beklenti enflasyon verisi sonrasında 75 veya 100 baz puana evrilmişti. Ancak Fed sürpriz yapmadı ve genel beklentinin paralelinde faiz oranlarını 75 baz puan artırdı.
Faiz kararı piyasa beklentisi ile paralel gelmiş olmasına rağmen, büyüme, işsizlik ve faiz beklentilerinde Haziran ayı tahminlerine görece olarak çok ciddi revizyonlar gördük. Örneğin 2022 yılı için; Haziran ayında %1,7 olan büyüme beklentisi bu kez %0,2 yine Haziran ayında %3,7 olan işsizlik beklentisi de %3,8 olarak revize edilmiş. 2023 yılı işsizlik beklentisi ise %3,9’dan %4,4’e çıkarılmış. Bu verinin önemli olmasının nedeni Powell’ın karar sonrası basın toplantısında kullandığı şu cümle: “Bu yıl ve gelecek yıl yavaş büyüme nedeniyle işsizlikte artış olacak ancak buna ihtiyacımız var.”
Fed’in bir diğer önemli tahmin revizyonu ise faiz düzeyinde oldu. Fed üyelerinin hem 2022 hem 2023 hem de 2024 yılı faiz oranı beklentilerini de yukarı yönlü revize ettiğini görüyoruz. Mesela bu yıl için %3,4 olan beklenti %4,4’e yükseltilmiş. Benzeri artışlar 2023 ve 2024 için de geçerli. Yani Fed bir süre daha faiz artıracak. Dahası bazı ekonomistlerin 2023 yılında beklendiği olası faiz indirimleri de rafa kalkmış görünüyor.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK), bu ayki toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %13’ten %12’ye indirdi. Bu kararla birlikte PPK metnindeki ifadeleri de detaylı incelemek gerekiyor. Bana göre metindeki en önemli cümle şu; “Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını güçlendirmeye devam edecektir.”
Bu cümleden yapabileceğimiz temel çıkarım TCMB’nin bir önceki toplantının ardından aldığı makroihtiyati tedbirlerdeki oranları güncellemesi ve ilave tedbirler getirebileceği olduğunu düşünüyorum. İlk adım ise hemen kararın ertesi günü ticari kredi komisyonlarına kısıtlama getirilmesi ile hayata geçirildi. Devamı da gelebilir.
Fed’in faiz kararının ilan edilmesi ve kısa vadeli projeksiyonlarını olumsuz bir şekilde revize etmesinin ardından Dolar Endeksi’nde hızlı bir yükseliş gördük. Powell’ın oldukça “şahin” söylemleri ile birleşen bu olumsuz revizyonların doları daha da güçlendirecek şekilde bir parasal sıkılaşmaya işaret etmesi diğer para birimlerinin dolar karşısında değer kaybına neden oldu.
Mevcut küresel konjonktür ve TCMB ile Fed’in faiz kararlarının sonuçlarına göre Dolar/TL tarafındaki yukarı yönlü risklerin devam ettiği bir dönemdeyiz. Bununla birlikte enflasyon görünümündeki durumu da göz önüne alırsak önümüzdeki günlerde TCMB’nin ilave bazı “makroihtiyati tedbirleri” hayata geçirmesinin muhtemel olduğunu hatırlatalım.
