Hafta içinde TÜİK, 2020 yılı için Kültürel Miras istatistiklerini açıkladı. TÜİK’in verilerine göre mevcut duruma bir göz atalım.

Pandeminin ekonomiler üzerindeki etkileri pek çok sektörde devam ederken işin kültür boyutunda da olumsuzluklar göze çarpıyor. Örneğin 2020 yılında, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müze ve ören yeri ziyaretçi sayısı, 2019 yılına göre %73,6 düşmüş.

Bu düşüş Bakanlık’a bağlı ücretli müze ve ören yerlerinin ziyaretçi sayısında %74,6 iken özel müze ziyaretçi sayısında %72,2 olmuş. Tüm bu veriler müze gelirlerinin de düşmesi anlamına geliyor. Bu veriler turizm gelirlerinde gözlemlenen düşüşle paralellik gösteriyor.

Müze ziyaretçi sayısı ve gelirlerinde pandemi dönemine bağlı oluşan bu olumsuz tablonun aksine 2020 yılında Türkiye genelinde müze sayısı 27 adet artarak 494’e yükselmiş. Şu an Türkiye’de Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olan 205 müzeye ilave olarak 289 adet de özel müze var. Söz konusu müzelerdeki eser sayıları da gün geçtikçe artıyor.

Türkiye’deki müzecilik faaliyetlerindeki artışta özel müzelerin de payı oldukça büyük. Öte yandan müzelerin sadece sayısı değil aynı zamanda nitelikleri de artıyor. Mesela İş İnsanı Kenan Yavuz’un 2013 yılında Bayburt’un Beşpınar Köyü’nde kurduğu “Kenan Yavuz Etnografya Müzesi” 2021 yılında son derece prestijli bir ödül olan ve Avrupa Konseyi himayesindeki Avrupa Müze Forumu (EMF) tarafından düzenlenen EMYA (European Museum of the Year Award) SILLETTO büyük ödülünü kazandı.

Görece olarak uzak sayılabilecek bir lokasyondaki müzenin ziyaretçi sayısı pandemi döneminde bile 12 bin kişiye yaklaşmış. Böylelikle müze hem kültür mirasının taşıyıcılığı misyonu ile hem de bölgesine sağladığı ekonomik katkı ile oldukça önemli bir görevi yerine getirmiş. Bu örnek aynı zamanda Türkiye’de turizmin sahil kesimleri ile sınırlı olmadığını ve yeterli destek verilirse yabancı ziyaretçi sayısının ve döviz girişinin kültürel mirasımız aracılığı ile artırılabileceğini de göstermesi bakımından oldukça önemli.