2. Dünya Savaşı sonrası, Batı'da evlilik ve doğum oranlarında patlama yaşandı. Avrupa ve Kuzey Amerika'da savaş sonrası yıpranmış ve yorulmuş nüfusa iş, ev, sosyal yardım konularında sağlanan teşvikler 'baby boom-bebek patlaması' denilen dönemi başlattı. 1950'lerdeki 'bebek patlaması'ndan yaklaşık 1978'e kadarki süreçte doğan çocuklara da X kuşağı dendi.
X kuşağı, refah düzeyi o döneme için yüksek olan, bir iş bir ev sahibi olma şansına erişenlerin çocuklarıyla göçmenlerden, gelenek ve savaş karşıtlarından, bireycilerden oluşuyordu. Yaşadıkları dönem Soğuk Savaş'ın başıydı. Hatta bu jenerasyonun başlangıcını Kore Savaşı olarak düşünebiliriz. X kuşağının temsilcileri bugün yoğunlukla 40 yaşının üstünde, ağır, olgun, çoğulcu kişiler olarak bilinse de, kendi ebeveynlerine oranla onlar da sorumsuz davranışlar sergiliyor, otorite tanımıyorlardı. Çiçek çocukları (hippiler), örneğin, bu kuşağın göbeğinde ortaya çıkmıştı. Onlar sayesinde X kuşağı, bir süre sonra 'kayıp kuşak-lost generation' olarak anılmaya başlandı. Büyük savaş sonrası toplumu yeniden inşat etmek için teşvik edilmiş X kuşağı çalışmasında sistem hata vermiş, jenerasyon anarşist olmuştu. Vietnam Savaşı'na da karşı olan bu grupların uğradığı saldırılar ABD'de Başkan Richard Nixon döneminde arttı, dazlaklar (skinhead), daha sert gençlik hareketleri (heavy metalciler, punkçılar) gibi oluşumlar bu dönemde çıktı ve Amerikan toplumunun normu olmaya başlayan hippiliği hedef almaya başladı. Hatta FBI'ın ünlü ilk direktörü J .Edgar Hoover'ın açtığı 'counter-intelligence program-karşı istihbarat programı'nın da X kuşağına vurulan darbede etkili olduğu söylenir. Vietnam Savaşı biterken X kuşağının da sonu geldi.
Ardından gelen kuşak, 70'lerin sonunda doğdu ve Y kuşağı olarak adlandırıldı. Onları betimlemek için 'next generation' (sonraki nesil), milenyum jenerasyonu gibi tabirler de kullanıldı. Y jenerasyonu, kapitalizmin egemen olmaya başladığı dönemin gençleriydi. Soğuk Savaş'ın sonunu, Soğuk Savaş sonrası dönemi yaşayıp, Amerikan kültürünün dünyaya yayılışını, tüketimin artışını tetiklediler. Berlin Duvarı yıkılıp dünya tek kutuplu olmaya doğru yol alırken, X jenerasyonuna oranla Y kuşağının elinin altında artık sadece gazete değil, televizyon da vardı, teknolojiyi siyah beyaz tv'lerden alıp dokunmatik ekranlara, atariler ve 'game boy'lardan alıp cep telefonlarına onlar taşıdı. Teknolojiyi onlar küreselleştirdi, küreselleşmeyi onlar normalleştirdi. Öğrenmeye, gelişmeye, kalkınmaya en çok açık olan kuşak bu olsa da, aynı zamanda tüketime, reklama ve pazarlamaya bağımlı, ilk imaj bağımlısı kuşak da bu kuşaktı. Bencillik ve bireycilik paraya, büyümeye, gelişmeye, kariyere odaklıydı. Bir kazanan ve bir kaybedenin olduğu rekabet anlayışı y kuşağında çocukluktan yerleşikti. Büyük bir çoğunluğu otoriteyle uyumluydu bu kuşağın. 'Tüket' deniyordu, tüketiyordu, 'al' deniyordu, alıyordu, 'sat' deniyordu, satıyordu, 'oku, çalış, para kazan, icat yap' deniyordu, yapıyordu. Öte yandan, izlediği çizgi filmlerde ata binenler de vardı, ışın kılıcı savuranlar da. Ebeveynleri gibi leblebi tozunu da tatmıştı Y kuşağı, çocukları gibi Magnum dondurmasını da. İnternet 50'li yıllarda geliştirilmiş bir icat olsa da, Y kuşağı zamanında dünyaya yayıldı. Y kuşağı, eski dünyayla yeni dünya arasında sıkışıp kalmış ve fakat yeni dünyaya ve Z kuşağına kapıları sonuna kadar açmaya zorlanan bir nesildi.
Z kuşağının ilk temsilcileri bugün hala çok genç. Nasıl yetişkinler olacaklarını, nasıl yöneticililk ve liderlik olacaklarını henüz bilmiyoruz. Arap Baharı'ndan Gezi olaylarına, Occupy Wall Street gibi hareketlerden Anonymous'lara, IŞİD'den PKK'nın gençlik yapılanması YDG-H'ye, Y kuşağının son temsilcileriyle Z kuşağının ilk temsilcilerini sonunun nasıl olacağını planlamadıkları yıkım projelerinin merkezine yerleştirilen piyonlar olarak görüyoruz. Önceki kuşakları daha sorumluluk sahibi, daha kolektivist gören uzmanlar, onların sorumsuz ve bireyci olduğunu söylüyor. Bugün hala Z kuşağının temsilcileri 20 yaşın altında oldukları için bu normal. O nedenle gelecekte nasıl bir toplum inşa edeceklerini belki de bugün nasıl davrandıklarının yanı sıra, dünyanın nasıl bir döneme hazırlandığına da bakarak öngörmeye çalışmalıyız.
Kore Savaşı'yla başlayan X kuşağı Vietnam Savaşı'nın sonuna kadar var oldu, Soğuk Savaş'ın ilk yıllarını yaşadı. Ardından gelen Y kuşağı Soğuk Savaş'ın sonunu ve sonrası dönemi yaşarken yerini Z kuşağına bırakması ise 11 Eylül dönemine denk geldi. 11 Eylül 2001 saldırılarıyla ABD'nin başlattığı 'teröre karşı savaş' dönemi sürüyor ve aslında sözüm ona bitireceği teröre kuşak atlatıyor. IŞİD örneği, el Kaide 2.0 olarak tanımlanabilir mesela.
X kuşağına hata verdiği için kayıp kuşak dendi, Y kuşağı görevini başarıyla yerine getirdiği için milenyum jenerasyonu adını aldı. Peki Z kuşağına ne denecek? Genel yaklaşım 'teknoloji kuşağı', 'uzay kuşağı', ya da 'bilgi jenerasyonu' (i-generation) gibi ifadeler peşinde. Ancak ilginç bir teori daha var, o da bu kuşağın Homeland Generation (Yurt/Vatan Kuşağı) olarak güvenlikçi bir dille tanımlanacağını öne sürüyor. 11 Eylül'ü ortaya çıkaran ve 11 Eylül'ün ortaya çıkardığı dünya, bize birkaç yıl önce özgürlük ve serbestlikle göz kırpmış olsa da giderek savaş tehditlerinin arttığı, yıkımın, terörün ve bunun paralelinde sağcı ve faşist reflekslerin yükseldiği, korumacılık ve güvenlik tedbirlerinin artırıldığı bir dünyaya dönüşmeye başlamadı mı? Toplum mühendislerinin diğerleri için olduğu gibi, galiba Z kuşağı için de korkunç bir planı var.
#X kuşağı
#z kuşağı
#Soğuk Savaş
#Vietnam Savaşı
#Gezi olayları
#Occupy
#Anonymous
8 yıl önce
Toplum mühendisleri Z kuşağı için ne planlıyor?
Beyaz"ın intikamı!
Türkler"in gen haritası
Eleğin altı ve üstü
Türkiye’nin tezlerini kim anlatacak…
Enflasyon ile mücadelede beklentileri kırmak ve fiyat yapışkanlığının önüne geçmek
