Türkiye için karar toplantısı denilen AB zirvesine bir kaç gün kala, gazete-tv yorumcularının, akademisyenlerin hatta siyasilerin hâlâ klasik dönem AB-Ankara ilişkileri varmış gibi kestirmelerde/tahminlerde bulunmaları garip…
‘Türkiye meselesi’nin bu zirveye ertelenmesinin bir sebebi, ABD seçimlerinin sonucunu görmekti. Şimdi de-ne çıkar bilinmez-ağır yaptırımlarından bahsedilmiyor ama eğer Biden kazanamasaydı, bu toplantının da gündeminde Türkiye yine öncelikli olmayabilir, olsa dahi yıl içinde yapılan benzerlerindeki sonuç çıkardı; hiç!..
Biden’la yükselen transatlantik ittifakı kutsama ayinleri, ABD ve Avrupa’nın gözyaşları içinde birbirlerine koştukları intibaı yaratıyor…
Transatlantik ittifakın tazeleneceği gerçek ancak her ülkenin Washington’a kavuşmak için aynı şevkle koştuğu değil. Evvel paylaştık; Almanya ve İngiltere gibi ülkelerin, Rusya veya Çin’le ilişkilerini Biden için bozmayacağını gösteren çok iz var…
Bu yüzden, “ABD-Avrupa birleşiyor, Türkiye işte şimdi zora girecek” türünden kahvehane klasında yorum yapanlar bu satırları aklında tutsun!..
Fakat…
Adı geçen ülke ve bölgelerde, var ise ABD’nin Türkiye’ye yönelik tehlikeli amaçlarına set çekti, bitiremediği yerde sendeletecek kadar itekledi. Ancak yine aynı bölgelerde varlık ve çıkarları bulunan Rusya’nın kazanmasına da izin vermedi. Hatta sıklıkla rahatsız etti. Libya, Ermenistan, Gürcistan, Ukrayna örnektir.
Bu incelikte, bol gambitli, geleceğe matuf tasarlanmış böylesi planlamaların sonuçları şimdiden belli olmaz. Ama şimdiye kadar iyi gitti.
‘Artık görülmemiş olamaz’ diye düşündüğümüzden, ABD ve Biden’ın şartlarının aklına her geleni yapma gücünü zayıflattığını yazıp, geçiyorduk. Ama Avrupa ve Türkiye’deki kimi ‘kutlamalar’ o kadar kör ki…
Yerimiz yettiği kadar bir kaç örnek…
AB’nin patronu Berlin’in ABD ile ilişkilerinin nasıl olması gerektiğine yönelik duruşunu önceki yazıda örneklemiştik. Bugün Avrupa’nın Rusya’ya bağımlılığını artıracak ‘Kuzey Akım-2’ hattının -ki yüzde 95’i bitmiş durumda-tamamlanıp, tamamlanmayacağı konuyu daha netleştirecek.
Rusya ve Almanya bunun yapılmasını istiyor. Ve Almanya bir hafta önce Baltık Denizi’nde hattın geçeceği bölgelerde Navtex ilan etti. Hemen ardından ABD’nin tehdide varan tepkisi geldi…
ABD’nin Almanya Büyükelçisi Robin Quienville: “Kuzey Akım-2 boru hattı projesini durdurun. Almanya ve AB’nin boru hattının inşası için moratoryum ilan etmesi için şu an en doğru zamandır. Rusya’nın kötücül tavrını red yönünde güçlü bir işaret olacaktır”! Amerika’nın Almanya’ya yaptırım uygulayabileceği fikri Berlin’i geriyor…
Venezuela…
Amerika’nın dibindeki bu ülke direndi ve geçtiğimiz Pazar günü yapılan seçimlerin ardından Maduro yaklaşık yüzde 70 oyla kazandı. Çanak yalayıcı Guaido ise seçimleri boykot etti. ABD sonuçları tanımayacağını açıkladı. Venezuela’nın başarısında Çin, Rusya ve bir kaç ülkenin doğru duruşunun bulunduğunu anımsayalım.
Biden bu konuda ne yapacak dersiniz?
Ortadoğu’da İsrail merkezli yeni jeopolitikten hâlâ söz edebilir miyiz? Ölmediyse de yaralı.
İran… Biden’lı süreçte yükseleceği, bunun İsrail ve Körfez’de tedirginlik yarattığı gerçeği nasıl tezahür edecek? Kafkaslar’daki yeni duruma ve Rusya-Türkiye’ye uyumlu mu, Çin ve Pakistan’la yakın mı? Bu da ABD için eskisi kadar kolay olmayacak…
Biden ve Avrupa, Türkiye ile ilişkilerinde ‘oyuna katılmayı’ tercih etmeli.
Müttefik tavsiyesidir!
