Tahran’da Ruhani’nin Amerikan askeri varlığı üzerinden işaret ettiği Fırat’ın doğusu, Soçi’deki Erdoğan-Putin görüşmelerinde PKK/PYD’nin Suriye’de etkisizleştirilmesi hususunda varılan görüş birliğiyle devam etti. Astana garantörleri Türkiye, Rusya ve İran, bugün PKK/PYD tehdidi konusunu gündemlerine almış durumda. Bu gelişmeler ekseninde özellikle Tel Rıfat ve Münbiç, teröristler için güvenli liman olmaktan çıktı. Fırat’ın batısında öncelik, Tel Rıfat’taki teröristlerin çıkarılması. Rusya ile yapılan görüşmeler ve iki ülke arasındaki askeri işbirliği kapsamında önümüzdeki süreçte bu bölgenin de silahsızlandırılmış güvenli bölgelere dahil edilmesi bekleniyor. Suriye çözüm çalışmalarında bir yandan İdlib’i güvenli tutma çabalarını yoğun olarak sürdüren Türkiye, bir yandan da Münbiç için tarihi geçmiş yol haritası konusunda adım atmaya hazırlanıyor.
MÜNBİÇ’TE OYALIYORLAR
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu için bulunduğu New York’ta Fırat’ın doğusuna işaret etti. BM Genel Kurulu’na katılan Türk heyetin gündeminde Münbiç ve Fırat’ın doğusundaki terörist yapılanma ve buralarda ihtiyaç duyulan güvenli bölge tesisi büyük bir ağırlığa sahip. Amerika ile mutabakata varılan Münbiç yol haritası da tarihi geçmiş kadük bir anlaşma haline dönüştü. Ortak devriyeler konusunda halen bir adım atılmış değil. Terörist örgüt için, stratejik konumuyla Fırat’ın doğusuna karşı bir emniyet kapısı olarak görülen Münbiç’te oyalama ve geciktirme taktikleri devam ediyor. Çünkü ABD, Münbiç’te Türkiye’ye verdiği sözü tuttuğu takdirde sıranın Ayn el-Arab, Ayn İsa, Tel Abyad, Resulayn, Dırbesiye, Kamışlı, Haseke ve Rakka’ya da geleceğini çok iyi biliyor.
TEMİZLİK KAÇINILMAZ
Yaklaşık 3.5 milyon Suriyeliyi barındıran Türkiye, sınır güvenliği kapsamında da Fırat’ın doğusunda teröristlerden ve silahlardan arındırılmış güvenli bölgeyi kaçınılmaz görüyor. Fırat’ın batısında Akdeniz’e uzanan hattı birleştirerek Suriyelilerin huzur içinde yaşadığı bir alan haline getiren Ankara, Fırat’dan Dicle’ye uzanan şeridi de ‘güvenli bölge’ haline getirmek için sahada. Bu kapsamda öncelik, Halep’ten gelip Karakozak Köprüsü’nden geçen ve Ayn İsa, Haseke üzerinden Suriye-Irak sınırındaki Rabia-Fişhabur kapısına uzanan karayolunun kuzeyindeki bölgelerin teröristlerden arındırılmasında. İdlib’de silahlardan arındırılmış bölge planının başarıya ulaşmasıyla birlikte bu modelin Halep-Fişhabur yolundan Türkiye sınırlarına uzanan yaklaşık 50 ila 60 km derinliğindeki bölgede de uygulanması bekleniyor.
1 MİLYON KİŞİ DÖNECEK
Halen 1 milyona yakın Suriyeli sığınmacı, birçoğu Şanlıurfa’da olmak üzere sınır illerinde kurulmuş çadır kentlerde yaşamlarını sürdürüyor. 6 yıldır ülkesini ve toprağını terk etmiş Suriyelilerin topraklarına döndürülmesi gerekliliği, Türkiye tarafından büyük bir baskı unsuru olarak uluslararası temaslarda masaya konuluyor. Suriyelilerin ülkelerinde güvenle yaşamaya başlamaları için de Ayn el-Arab’dan Rumeylan’a uzanan Fırat’ın doğusunda silahsızlandırılmış güvenli bölgelerin tesisi kaçınılmaz görülüyor.
- O radaki Kürtlerin yüzde 70’i Türkiye’de
- Ayn el-Arab’da ikamet eden İzzed H., Kamışlı, Ayn el-Arab, Ayn İsa, Malikiye, Kamışlı, Dırbesiye bölgelerinde yaşayan Kürtlerden yüzde 70’inin PKK terörü nedeniyle bölgeyi terk ettiğini ve büyük bölümünün Türkiye’ye sığındığını söyledi. Kamuoyunda PKK’nın sadece Arap ve Türkmen bölgelerinde terör estirdiği anlayışının yanlışlığına dikkat çeken İzzed H, Kürt halkının da Arap ve Türkmenler kadar terör örgütünün zulmüne maruz kaldığını ifade etti.
PKK’lı kefil istediler
Geçtiğimiz günlerde babasının yaşadığı Münbiç’i ziyaret etmek istediğini belirten 22 yaşındaki Muhammed T., PKK’lı teröristlerin girişte kendisini alıkoyarak hapse attığını anlattı. Munbiçli Muhammed, üzerinde olan saat, gözlük, cep telefonu, para ve değerli malzemelerin PKK’lılar tarafından gasp edildiğini söyledi. Teröristlerin kendisine, “Burada kalma hakkını kaybettin; tek şansın 2 PKK’lının sana kefil olması” dediğini aktaran Muhammed, 2 günlük sorgu sürecinin ardından Cerablus’a gönderildiğini kaydetti.
Derinlik 50 km
Emekli Tuğgeneral İhsan Başbozkurt, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Fırat’ın doğusundaki ‘terör bataklığının kurutulacağına’ ilişkin mesajlarını değerlendirdi. “Güvenlik ve bekası için savunma hattını yenileyen ve Fırat’ı Akdeniz’le birleştiren Türkiye, şimdi de Fırat’ı Dicle ile birleştirmek istiyor” diyen Başbozkurt, nehrin batısındaki Tel Rıfat ve Münbiç’in de PKK’dan temizlenmesi, ABD’nin oyalama taktiklerinin boşa çıkarılması gerektiğini ifade ederek şunları söyledi: “Fırat’ın doğusunda Türkiye’nin bekasının geçtiği hat, Karakozak Köprüsü’nden Ayn İsa, Haseke, Resulayn, Dırbesiye ve oradan Irak’ın Sincar bölgesine giden yoldan Türkiye sınırına uzanan yaklaşık 50 kilometre derinliğindeki bir alandır. Halep’ten batıda İdlib üzerinden Akdeniz’e, doğuda ise Karakozak Köprüsü’nden Irak kuzeyine ulaşan bu hattın Türkiye’nin güvenliği için terörist unsurlardan arındırılması çok önemli. Şuan İdlib’de yapılan ve muhtemelen Münbiç’te de yapılacak olan ‘silahlardan arındırılmış güvenli bölge’, nehrin doğusundaki alanlarda da uygulanabilir. ABD artık devlet aklını ön plana çıkarmalı ve bu bölgeden terör örgütünü boşaltmak ve silahlarını teslim almak suretiyle bu toprakları gerçek sahiplerine teslim etmeli.”
