ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan Yahudi yerleşim birimlerini artık yasa dışı olarak görmediklerini açıklaması gözleri yeniden bu bölgelere çevirdi. İsrail’in 1967’den bu yana inşa ettiği yasa dışı Yahudi yerleşim birimleri, işgalci yönetim tarafında, Filistin’de işgalin yayılmasında ve Filistin topraklarını Yahudileştirme politikasında bir koş başı olarak kullanılıyor. Bu yerleşim birimlerinde Yahudi olmayanların yaşamasının yasak olması da, İsrail’in apartheid politikasının nasıl işlediğini gözler önüne seriyor.
262 YAHUDİ YERLEŞİM BİRİMİ
Batı Şeria’nın güneyindeki Kefar Atsiyon Yahudi yerleşim birimi, İsrail’in 1967’de Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ü işgal etmesinin hemen ardından kurduğu ilk Yahudi yerleşim birimi olarak kabul ediliyor. İsrail tarafından kapatılan Harita Derneği Eski Müdürü ve Yahudi Yerleşim Birimleri Uzmanı Halil Tüfekçi’nin aktardığına göre Batı Şeria’da 252, Doğu Kudüs’te 10 Yahudi yerleşim birimi bulunuyor. Bu yerleşimler, egemen bir Filistin devletinin de kurulmasını imkansız hale getiriyor.
YERLEŞİMCİ SAYISI HIZLA ARTTI
- İsrail’in Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ü işgal ettiği 1967’de, bölgede tek bir Yahudi yerleşimci bile bulunmazken, bu sayının zaman içindeki hızla artışı dikkat çekiyor. Filistin’in bağımsızlık vesikasının ilan edildiği 1988’de Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimci sayısı 66 bin 500 iken, İsrail ile Filistin arasındaki Oslo Barış Antlaşması’nın imzalandığı 1993’te bu sayı, 116 bin 300’e, 2000’de ise 184 bine ulaşmıştı. Bugün ise 220 bini Doğu Kudüs’te olmak üzere bölgede 640 bin Yahudi yerleşimci yaşıyor. ABD’de Donald Trump’ın iktidara gelmesinin ardından İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu da Yahudi yerleşim yerleri inşasına hız verdi.
İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜME ENGEL
Filistinlilere göre, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’teki Yahudi yerleşim birimleri, sıradan yerleşim alanlarından daha çok yolları, üniversiteleri, okulları ve sağlık kuruluşlarının olduğu komple bir sömürge sistemi haline geldi. Uluslararası camiaya göre de İsrail’in Filistin toprakları üzerinde inşa ettiği Yahudi yerleşim yerleri “yasa dışı” olup, taraflar arasında barışı tesis edecek iki devletli çözüme giden yoldaki en büyük engellerden biri. Önceki gün bu yerleşim yerlerini “yasal olarak kabul ettiklerini” açıklayan ABD ise bunun tek istisnası haline geldi.
- Topyekun baskı
- ABD’nin desteğinden cesaret alan işgalci güçler, Filistin’e baskı politikalarını artırmaya devam ediyor. İsrail polisi ile İç İstihbarat Servisi Şin-Bet (Şabak), işgal altındaki Doğu Kudüs’te bulunan Filistin kurumlarına “Filistin yönetimiyle bağlantılı oldukları” gerekçesiyle baskın düzenledi. Doğu Kudüs’te Suvvana Mahallesi’ndeki Filistin Devlet Televizyonu Ofisi, İsrail Kamu Güvenliği Bakanı Gilad Erdan’ın talimatıyla 6 ay süreyle kapatıldı. Eski Şehir bölgesinde bulunan Filistin Milli Eğitim Müdürlüğü Ofisi de 6 ay süreyle kapatılırken, İsrail güçleri ofisteki birçok resmi evrak ve dosyaya el koydu. İsrail polisi ve istihbarat güçleri Eski Şehir bölgesini çevreleyen Kanuni Sultan Süleyman Caddesi’ndeki bir sağlık merkezine de baskın düzenledi. Sağlık merkezinde bulunan birçok dosyaya herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin el koyuldu.
- Yeni hedefi Ürdün Vadisi
- İsrail Başbakanı Netanyahu, Batı Şeria’dan sonra gözünü Ürdün Vadisi’ne dikti. Netanyahu, baş rakibi ve Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz ve Evimiz İsrail partisi lideri Avigdor Lieberman’a siyasi krizin çözülmesi yönünde ilk çağrıyı yaparak ‘birlik hükümeti’ kurulması teklifinde bulunduğunu bildirdi. Netanyahu, video mesajında “İsrail’i güvende tutacak ve Ürdün Vadisi’ni ilhak edecek geniş bir birlik hükümeti kurmak için Gantz ve Lieberman’a çağrıda bulundum” ifadelerini kullandı.
