Çağların içinde kitapların arasında, tablolarda, resimlerde ve dijital ortamda karşımıza çıkan minyatür sanatının son hâli, “Minyatür 2.0 - Güncel Sanatta Minyatür” sergisinde görülebilir. Azra Tüzünoğlu ve Gülce Özkara’nın küratörlüğünde hazırlanan sergide Türkiye, İran, Pakistan, Hindistan, Suudi Arabistan, Azerbaycan gibi farklı ülkelerden 14 sanatçının 40’tan fazla eseri bir araya geldi. Sanatçılar Hamra Abbas, Rashad Alakbarov, Halil Altındere, Dana Awartani, Fereydoun Ave, Canan, Noor Ali Chagani, Cansu Çakar, Hayv Kahraman, Imran Qureshi, Nilima Sheikh, Shahpour Pouyan, Shahzia Sikander ve Saira Wasim kolaj, heykel, video, murakka, yerleştirme, tekstil formlarında dönüştürdükleri eserlerde güncel minyatürün dinamiklerini sorguluyorlar.
KAVRAMSAL GÜCÜ YÜKSEK
Minyatürdeki perspektifin Batı’dan ayrıldığına dikkat çeken ve çoklu bakışları sergiye yansıttıklarını belirten küratör Azra Tüzünoğlu şu bilgileri veriyor: “Tarihe baktığımızda geriye doğru keşfederiz. Minyatürse başka bir tarih yazımıdır. Kavramsal gücü yüksek olan bir tür. Minyatürü bir görme biçimi olarak kabul ettik ve sergide farklı kuşaklardan farklı bakışları bir araya getirdik. Bu sergide güncel sanatta minyatürü araştırıyoruz.” Sanatseverlerin iki kat boyunca gezebileceği eserler sömürgecilik, oryantalizm, kentsel dönüşüm, ekonomik eşitsizlik, kimlik politikaları, ayrımcılık, şiddet, göç kavramlarına bakışlar barındırıyor. Pera Müzesi’ndeki sergi, 17 Ocak 2021’e kadar ilginizi bekliyor.
SANAT SAYESİNDE KORKULARLA YÜZLEŞİRİZ
1998 yılında minyatürle karşılaşan ve imgelerin etkisi altında kalan sanatçılardan Canan, “Güncel sanat eğitimi almış sanatçıların minyatüre bakışı olumsuzdur. Ben sanatı ayırmıyorum ve sanatın ulaşılmaz olduğuna inanmıyorum. Sanat günlük hayatımızın bir parçasıdır. Minyatürlerde de insanların günlük hayatlarına ait resimler vardır. Bireysel ve kültürel olarak minyatür beni yansıtıyor. Kendi kimliğimdeki renkliliği görüyorum. Tek bir nokta, imge yerine coşkuyla, tutkuyla, detaylarla, renkle bütünlüğü sağlayan, zenginliğini buradan alan bir sanat türü olarak algılıyorum minyatürü” diyor.
Sergideki eserlerinde arayışlara yer veren Canan, sanatın hayatla arasındaki bağı şöyle anlatıyor: “Örneğin cinler korku imgesidir. Ancak çizgi filmde de kullanılır, bir minyatürde de. Orada sevimli hayalet olur, sadık yoldaş cin olur. Biz sanat sayesinde korkularımızla yüzleşiriz ve ve onları hayatımızın bir parçası yaparız. İmgenin insanı iyileştirici gücüne inanıyorum. Cesaret, korkmana rağmen üzerine doğru gitmektir. Uyandığımızda perde arkasında bir şey olduğunu düşünürüz. Oysa orada ağaç dalı vardır. Bu gibi örnekler kafamızda yarattığımız korku imgelerini gösterir.”
Drone’daki padişah portresi
Osmanlı’dan bugünkü Türkiye’ye, İran’dan Hindistan’a uzanan farklı teknikteki eserler hem çağlar hem de coğrafyalar arası bir seyahat vaat ediyor. Halil Altındere’nin “Tesla to the Moon” adlı eseri başta olmak üzere, eserlerde yenilikçi yapı, güncel detaylar ve yorumlar bulunuyor. Bir eserinde Elon Musk’ın uzaya araba göndermesini hatırlatırken diğerinde resme karşı değişen ilgiye dikkat çekiyor ve günümüze ait parçalar olan drone ile selfie’yi padişahın cülus törenine taşıyor.
Güçlü mesajlar
Eserlerde yolculuk imgeleri, edebiyat, tarih, müzik, şiir, beklenmedik karakterler gibi ilham parçalarını görmek mümkün. Kullanılan materyal ve yöntemler de verilmek istenen mesajları güçlendiriyor. Dana Awartani, kum ve doğal pigmentlerle oluşturduğu eserini süpürürken çektiği video çalışmada kültürün kolayca kaybedilebileceğine vurgu yapıyor. Imran Qureshi ise İslamofobiye karşı mollaları kendi günlük hayatlarında resmediyor. Bir başka eserde Hintli sanatçı Nilima Sheikh, İngiliz sömürüsü altında oldukları dönemde askerler için yapılan özel resimlerden esinleniyor.
