İnsanoğlu, tüm canlıların ölümünün kaçınılmaz olduğunu bilse de, doğası gereği ölüm gerçeği karşısında varlığını korumak isteyerek ölümsüzlüğü arzular. Buradan bakıldığında, ölümsüzlük arayışı, sonsuza dek yaşamak arzusunun dışa vurumu olarak görülebilir.
Günümüzde bilimsel araştırmaların en önemli konularından biri olan yaşam süresini uzatmak ve ölümsüzlük, antik çağlardan bu yana önemini korumuş bir olgu.
Tarihi süreç içerisinde ölümsüzlük arayışları mitolojilerin, destanların, edebiyat ve sanatın, kutsal metinlerin, simya çalışmalarının önde gelen konusu oldu. Bunun en ilgi çekici örneklerinden birisini, tarihin en eski destanı olarak kabul edilen Gılgamış Destanı’nda görmek mümkün. Kardeşinin ölümünden çok etkilenen ve ölümden korkmaya başlayan Gılgamış, ölümsüzlüğün sırrını öğrenmek için oldukça uzun ve ölümcül tehlikelerle dolu bir yolculuğa çıkar, yolculuk esnasında karşılaştığı tanrılar kendisine ölümsüzlüğün ancak tanrıya ait olduğunu söylerler. Ancak, onun arayışı bunun imkânsızlığını anlayana kadar sürer.
Dünyayı titreten hükümdardan biri olan Moğol hükümdarı Cengiz Han da ölümsüzlük iksirinin peşinde olanlardan biriydi. Moğol kabilelerini askeri dehasıyla bir araya getirip önce Orta Asya’yı, buradan da ulaşabildiği her yeri ele geçirdi. Hedefi dünyanın hükümdarı olmaktı. O nedenle ölümsüzlüğün sırrına erişmek istiyordu.
ÖLÜMSÜZLÜK SIRRINI ÖĞRENMEK
Bu konuda ona yardımcı olabilecek biri olarak gördüğü çok uzak diyarlardan Taoist keşiş Ch’ang Ch’un’u bir mektupla otağına davet etti. Amacı, ölümsüzlüğün sırrına eriştiğini sandığı bu Taocu keşişten ölümsüzlüğün sırrını öğrenmekti.
Cengin Han’ın Ölümsüzlük Arayışı adlı kitap, Taoist Simyacı Ch’ang Ch’un en yakın müritleriyle birlikte Cengiz Han’ın otağına ulaşmak için yaptıkları yolculukta elde ettiği izlenimleri anlatan bir seyahatname. Uzun yıllar sonra bir manastırda bulunan bu seyahatname o günlere ışık tutan gerçekçi bir belge gibi. 1221-1224 yılları arasında Türkistan’ı gezen Ch’ang Ch’un ve müritlerinin izlenimleri pek çok Türk boyunun gelenekleri ve görenekleri, coğrafyası, o coğrafya içerisinde yer alan canlılar hakkında ilginç bilgiler sunmakta.
Ch’un’un 1227 yılında ölümünü müteakip müridi Li Chih-Ch’ang (1193-1256) marifetiyle kaleme alınan seyahat notları uzun süre unutulmuş ve asırlar sonra, 1795 yılında, Çin’deki bir manastırda keşfedilmiş. 1848 yılına gelindiğinde Çince neşri, sonrasında Rusça ve İngilizce çevirileri yapılmış. Gülşah Hasgüçmen’in İngilizce’den çevirisiyle dilimize kazandırdığı “Cengiz Han’ın Ölümsüzlük Arayışı: Taoist Simyacı Bir Keşişin Türkistan Seyahatnamesi (1221-1224)” dört yılda tamamlanmış.
Seyahatname öncesindeki özel bölümde çevirmen çeşitli kaynaklardan elde edilen önemli bilgiler ışığında o coğrafyada mevcut olan dinleri, dinler ve mezhepler arasındaki ilişkileri, Cengiz Han’ın din alimlerine yaklaşımlarını da gözler önüne seriyor. Bunun yanı sıra, kitap Cengiz Han gibi tarihin en önemli hükümdarlardan birinin iç dünyasını ve arayışlarını ortaya koyuyor. Gerek tarihe ışık tutan gerçekçi bir seyahatname olması, gerekse o günlere ait önemli bilgiler vermesi nedeniyle özel bir kaynak kitap.
