Türk ve dünya tarihinin en büyük gezgini kabul edilen Evliya Çelebi’nin, 10 ciltlik seyahatnamesinin ilkinde, durak noktalarından biri olan Ayasofya’ya ait ilginç bilgiler yer alıyor. 17. Yüzyıl seyyahı Evliya Çelebi, Ayasofya’nın, mimarbaşı İğnados nezaretinde 30 bin işçi, 7 bin amele ve 3 bin usta tarafından 40 senede tamamlandığını aktarır.
- “Ayasofya’nın inşasında dünyanın yedi ikliminden türlü türlü, renk renk şaşılacak bukalemun nakşında iri mermerler gemilerle taşındı ve Ferhat ayarında sanatkarlar eliyle keskin yerleri tıraşlanıp düzeltildi”
- “Tersine dönmüş kaseye benzer mavi-lacivert renkli halis kurşunla örtülü muazzam bir kubbe yaptılar ki, çeşitli renklerde olan gökyüzü altında böyle şaşılacak durumda bir kubbe ne evvelce ne sonra yapılmamıştır”
- “Camide 361 kapı vardır. Hepsi de tılsımlıdır. Kıble tarafın orta kapısının tahtalarının Hazreti Nuh’un Cudi Dağı’ndaki gemisinin enkazından olduğu söylenmektedir”
- “Orta kıble kapısı üzerinde sarı pirinç madeninden tabuta benzer uzun bir sandık içinde Kraliçe Sofya’nın cesedinin mumya olarak durduğu söylenir.”
