Zeytinburnu eski belediye binası tabanında geç antik çağa ait mozaikler tesadüfen keşfedildi. Büyük çoğunluğu düzgün şekilde günümüze ulaşan Roma ve Bizans dönemine ait mozaiklerde geometrik, bitkisel motiflerden oluşan desenler yer alıyor. Mozaikle beraber taş kanal yapısının da bulunduğu alan koruma altına alındı. Buluntuların tanıtımı için düzenlenen Zeytinburnu Mozaikleri Sempozyumu’nda konuşan Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy, mozaiklerin kıymetini dile getirirken mozaik müzesinin de müjdesini verdi.
- Mozaiklerin “İstanbul surlarının dışında olduğu için oldukça enteresan bir bulgu” olduğuna dikkat çeken sanat tarihçisi Hayri Fehmi Yılmaz, şöyle devam ediyor: “Görkemli bir ibadethane ya da konut olması söz konusu. İlginç arkeolojik verilere sahip bir alan burası. Her halükarda çok özenilmiş, zengin bir yapı var karşımızda. Böylece bu mozaikler, adı geçince çok yeni bir yermiş gibi düşünülen Zeytinburnu’nun yerleşim tarihinin geçmişini epey derine indiriyor. Geç Roma, erken Bizans dönemindeki yapı kayboluyor. Asırlar sonra Osmanlılar burada askeri hastane yapmışlar. Asıl kıymetli olan bunların üst üste katman katman korunması.”
YERİNDE SERGİLENMESİ ÖNEMLİ
Mozaik sanatının modern dünya tarafından yüzyıllar boyunca tekrar tekrar keşfedildiğini aktaran sanat tarihçisi ve Bizans uzmanı Prof. Dr. Asnu Bilban Yalçın, “Çok katmanlı tarihi şehirlerde olduğu gibi İstanbul da barındırdığı antik dönemleri bize rastlantılar sonucu göstermekte. Bu rastlantılar dünya tarihindeki yerini bilmek isteyenlere birer basamak sağlayarak şehrin tarih merdivenini oluştururlar. Zeytinburnu mozaikleri ve benzerleri kültürel üretimin devam ve değişikliğinin maddesel tanıklarıdır. Bu mozaikler bize, ortak kültür dilinin ne kadar güçlü bir şekilde devam ettiğini göstermekte. Bu olağanüstü döşeme mozaikleri İstanbulumuzun tarihsel topografyasına, sanatsal ve kültürel birikimine katkı sağlayacak, önemli bilgiler verecektir” ifadelerini kullanıyor.
Yalçın ayrıca mozaiklerin yerinde sergilenmesinin kıymetini vurguluyor. Mozaiklerin ortaya çıkarılmasında görev alan arkeolog Emrah Kahraman ise üç yıl süren çalışmaların bir bölümünün bina dışındaki alanda devam ettiğini söylüyor. Farklı cephelerde titiz çalışmaların devam ettiğine değinen Kahraman, yeni mozaik bölümlerinin tespit edildiğini, çalışmaların sürdüğünü, yapının geçmişi hakkında bulgu aradıklarını ve mozaiklerin araştırmacılar için can suyu olduğunu ifade ediyor.
Hem süsleme hem mitoloji
- Buluntuların turizm açısından önemini dile getiren arkeolog Nezih Başgelen, sözlerini şu şekilde sürdüyor:“Taban mozaiğinin şehrin genel mozaik buluntuları arasında önemli. Tüm mozaiği değerlendirdiğimizde 400 metreye yakın bir büyüklüğü var. Desenleri ve seçilen renkle genel hava, İstanbul arkeolojisi açısından değerli bir örnekle karşı karşıya olduğumuzu söylüyor. Bu tip mozaikler Roma ve onu takip eden dönemlerde büyük kamusal yapıların veya özel villaların tavan veya tabanlarını süsler. O dönemde gerek süslemeler gerekse mitolojik sahnelerin oluşturduğu taban mozaikleri çok seviliyor. Bunların en görkemli örnekleri de Türkiye’de. Kültürel koruma açısından anlamlı bir proje. Yurt içi ve yurt dışı turizminde gezi noktası olaraközendirilmeli.”
