Bugünkü yazımızda Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün mahalli idarelerin personele yönelik sorularına ilişkin vermiş olduğu cevaplara özet olarak yer verilerek belediyelere yönelik neler yapılması gerektiğini açıklamaya çalışacağız. Daha önce de sorular ve cevaplar ışığında benzer açıklamalar yapmıştık ancak bir ilerleme olmadı. Belki de yeni hatırlatmalara gerek olduğu için gelişme olmamıştır.
Sözleşmeli personele aile yardımı ödenir mi?
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesi kapsamında çalıştırılan tam zamanlı sözleşmeli personele 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 203’üncü maddesine göre devlet memurlarına ödenen aile yardımı ödeneği ödenir mi?
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin ek 8’inci maddesinde; “Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışan sözleşmeli personel hariç olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatları ile döner sermaye işletmelerinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilenlerden aile yardımı ödeneğinden veya başka bir ad altında da olsa aynı amaçla yapılan herhangi bir ödemeden yararlanamayanlar ile 6191 sayılı Kanun’a tabi personele, devlet memurlarına verilen aile yardımı ödeneği, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenir.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre, belediyede 5393 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesi kapsamında tam zamanlı sözleşmeli olarak çalıştırılan personele, devlet memurlarına verilen aile yardımı ödeneğinin ödenmesi gerekmektedir.
Emeklilikte ödenen tazminat ikinci defa ödenebilir mi?
Belediyede APK Uzmanı olarak çalışmakta iken emekli olan, bilahare açıktan atanan bir personelin tekrar kendi isteği ile emekli olması halinde ilgiliye 375 sayılı KHK’da belirtilen tazminat tekrar ödenebilir mi?
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin değişik 1/D maddesinde; “(A) bendi kapsamına giren personel ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye ekli (II) sayılı cetvelde yer alan personel ve kamu kurumlarında işçi olarak istihdam edilenlerden; emekliliğini isteyen veya emekliye sevk olunanlara, haklarında toptan ödeme hükümleri uygulananlara, emekli iken yeniden hizmete alındıktan sonra cezaen olmamak üzere görevlerine son verilenlere, kendi kusurları olmaksızın sözleşmesi feshedilen veya hizmet sürelerinin bitiminde ayrılan sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler ile terhis olan yedek subaylara, yedek astsubaylara ve bunlardan görevde iken ölenlerin kanuni mirasçılarına damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tâbi tutulmaksızın (13.558) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarında tazminat ödenir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu tazminatın kimlere ödeneceği ile hangi hallerde verilemeyeceğine ilişkin hususlar sayma yoluyla belirtilmiştir. “Emekli iken yeniden hizmete alındıktan sonra cezaen olmamak üzere görevlerine son verilenlere” hükmünden de bu tazminatın bir kere ile sınırlandırılmadığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, 657 sayılı Kanun’a tabi olarak istihdam edilmekte iken “kendi isteği ile emekli olan” ilgiliye bu tazminatın ödenmesi gerekmektedir.
65 yaşını dolduran hekim re’sen emekliye sevk edilir mi?
Belediye’nin tabip kadrosunda olup, Sağlık Bakanlığı’na bağlı Aile Sağlığı Merkezinde Sözleşmeli Aile Hekimi olarak görev yapan bir personelin 65 yaşını doldurduğunda re’sen emekliye sevki gerekir mi?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 9’uncu maddesinde;“…Ölüm veya aylık bağlanmasını gerektiren hallerde görev aylıklarının kesildiği tarihi, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri ile sıhhi izin sürelerinin doldurulması halinde ise bu süre ve hadlerin doldurulduğu tarihleri takip eden aybaşından…” hükmü yer almaktadır.
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun halen yürürlükte bulunan 40’ıncı maddesinde ise; “İştirakçilerin görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarihtir. Bu görevlere, 65 yaşını dolduranların açıktan veya naklen atamaları yapılamaz…” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 7.5.1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun değişik ek 17’nci maddesinde; “Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarına ait sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan tabip ve uzman tabipler ile 24/11/2004 tarihli ve 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu hükümlerine göre istihdam edilen aile hekimleri, her yıl bakanlıkça uygun görülmek şartıyla yetmişiki yaşına kadar çalışabilir.” hükmü yer almaktadır.
Mezkur kanun hükmü gereğince, 65 yaş üstü çalışma izni sadece Sağlık Bakanlığı’na bağlı sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan tabip ve uzman tabiplere tanınmış bir hak olup; ilgilinin kadrosu belediyede olduğu için 65 yaşını doldurduğu tarihte zorunlu emekliliğe ayrılması gerekmektedir.
Sorular ve cevapları ışığında sonuç ve öneriler
Daha önce de açıkladığımız üzere, mahalli idarelerden gelen personel sorularına cevap vermek en kolay yöntemdir. Zaten gelen sorulara bakıldığında soruların çok da zor olmadığı, hatta bu soruların niçin sorulduğu merak edilmektedir. Bu sorular aynı zamanda mahalli idareler personeline acilen ciddi bir eğitim verilmesi gerektiğini de göstermektedir.
Buna göre, önemli olan bu sorular ışığında sistem kurmak ve benzer soruların önüne geçmektir. Bunun için gelen sorular ışığında bir genelge çıkararak sorunları kökten çözmek daha etkili ve kalıcı olacaktır. Personel konularına ilişkin genelge çıkarılana kadar da özellikli ve genel sorulara verilen cevapları mahalli idarelerin tamamına e-mail olarak anında göndermektir. Her mahalli idarenin e-mail adresi sisteme kaydedilerek tek bir tuşla anında örnek soru ve cevabı her mahalli idareye göndermek birçok sorunu kaynağında çözecektir. Ümit ederiz ki ne demek istediğimizi anlayan birileri çıkar da birçok sorun kaynağında çözülür.
