Enerjinin üretimdeki hayati derecede önemi nedeniyle, enerji arz güvenliğinde meydana gelen gelişmeler ekonomiyi derinden etkilemektedir. Enerjinin, ekonomide üretimin yanında ticaret, diplomasi, uluslararası işbirlikleri ve daha bir çok alan üzerinde belirleyici olma etkisi gün geçtikçe artmaktadır. ENERJİ NEDEN ÖNEMLİ? Enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasında güçlü bir bağ vardır. Enerji arzında darboğaz yaşandığında üretim olumsuz etkilenir, ekonomik büyüme düşer , kişi başı gelir azalır ve
Enerjinin üretimdeki hayati derecede önemi nedeniyle, enerji arz güvenliğinde meydana gelen gelişmeler ekonomiyi derinden etkilemektedir.
Enerjinin, ekonomide üretimin yanında ticaret, diplomasi, uluslararası işbirlikleri ve daha bir çok alan üzerinde belirleyici olma etkisi gün geçtikçe artmaktadır.
ENERJİ NEDEN ÖNEMLİ?
Enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasında güçlü bir bağ vardır. Enerji arzında darboğaz yaşandığında üretim olumsuz etkilenir,
ekonomik büyüme düşer
, kişi başı gelir azalır ve dolayısıyla ekonomik refah önemli ölçüde olumsuz etkilenir.
Enerjide dışarıya bağımlılığın yüksekliği, ülke kaynağının önemli bir kısmının
enerji ithalatına kaymasına neden olmaktadır.
Özellikle de dış ticaret ve dolayısıyla cari açığın temel belirleyici olduğu ülkelerde enerji ithalatı ekonomiler için tehdit olmaktadır.
Cari açığın oluşmaması için enerji
ithalatının ve dolayısıyla enerji tüketiminin azaltılması ekonomik büyümede fedakarlığı zorunlu hale getirmektedir.
Bu fedakarlığın azgelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için düşük ekonomik büyümeye neden olması nedeniyle bir çok açıdan maliyeti yüksek olacaktır.
Enerji arz güvenliğinde sorun yaşandığında
başta da en önemli temel ihtiyaç olan ısınmada
sorun yaşanmasına neden olacağı açıktır. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birlikte Rusya’ya bağımlı olan birçok Avrupa ülkesinde en büyük tehdit Rusya’nın doğalgazı kesmesi halinde ısınmanın nasıl karşılanacağı konusundaki endişeler olmuştu.
Enerjinin stratejik önemi nedeniyle ülkeler arasında yeni
ekonomik birlikteliklerin meydana gelmesinde, işbirliklerin geliştirilmesinde ve yeni uluslararası işbirliklerin oluşumunda
kritik bir rol oynadığını söyleyebiliriz.
Enerji kaynaklarına sahip mesela petrol ihraç eden ülkelerin bir araya geldiği
OPEC gibi
kuruluşlar sayesinde, petrol kaynağına sahip birçok ülkenin petrol gelirlerinde maksimum
gelir elde etmek için bir araya gelmeleri ekonomik işbirliği
için önemli bir örnektir.
Diğer yandan enerji kaynaklarına sahip olan ülkelerin bu kaynaklarının uluslararası piyasalara taşınması zorunluluğu,
büyük enerji projelerinin hayat geçirilmesine önemli katkılar yapacaktır.
Türkiye Azerbaycan işbirliği ile gerçekleşen TANAP ve Türkiye-Rusya arasında hayata geçen TurkAkım boru hattı buna en iyi örnektir.
Sratejik bir öneme sahip olması, uluslararası ilişkilerden millî güvenlik konularına, dış ticaret dengesinden sosyal alanlara kadar birçok alana etki etmesi nedeniyle
enerjide dışarıya bağımlılığın azaltılması ya da sonlandırılmasının birçok alanda bağımsızlığı getireceği açıktır.
Bu nedenle, enerji bakanlıklarının enerjide dışa bağımlılığını azaltmada ve sonlandırmada belirledikleri yol haritasında
stratejik bakanlıklar oldukları gibi
üretimi, ticareti,
diplomasiyi, uluslararası işbirliklerini etkilemeleri
nedeniyle de diğer bakanlıkların başarılı olması için de stratejik öneme sahip oldukları açıktır.
#Ekonomi
#Enerji
#Diplomasi
#Erdal Tanas Karagöl
