Dünya Ticaret Örgütü (DTO), Mal Ticareti Barometresi ile dünya ticaretinin son trendlere göre nasıl bir seyir izleyeceğini belirlemeyi hedefliyor. Bu barometrenin oluşturulmasında pek çok gösterge kullanılıyor ve barometre değeri hesaplandığı dönemin 3-4 ay sonrasında dünya ticaretinin ivmesini öngörmeye çalışıyor.

Mal Ticareti Barometresi'nin gösterdiği 100 değerindeki okumalar, orta vadeli trendler doğrultusunda büyümenin, 100’den büyük okumalar trendin üzerinde büyümenin ve 100’ün altındaki okumalar ise trendin altında büyümenin gerçekleşeceğini gösteriyor.

Mal Ticareti Barometresi, birkaç endeksin bileşimidir. Bu endeksler otomotiv ürünleri, hava taşımacılığı, konteyner taşımacılığı, elektronik bileşenler, ihracat siparişleri ve hammaddeden oluşmaktadır. Bu endeksler ticaretin yönünü ve miktarını temsil eden önemli göstergelerdir.

Dünya Ticaret Örgütü'nün son olarak yayımladığı Mal Ticareti Barometresi rekor seviyeye ulaştı. Bu da küresel mal ticaretinin Kovid-19 salgınında yaşanan düşüşten sonra güçlü toparlanma sürecini devam ettirdiğini gösteriyor.

Mal Ticareti Barometresi, ağustos ayında bir önceki yıla göre 20 puandan fazla artarak 110,4 puana yükseldi. 100’den büyük okumaların trendin üzerinde büyümenin göstergesi olduğundan hareketle trend üzeri büyümenin söz konusu olduğunu ifade etmek gerekir.

Mal Ticareti Barometresi, küresel ticaretin 2020’de yaşanan yüzde 5,3’lük düşüş sonrasında 2021’de yüzde 8’lik bir artış göstermesini öngörüyor. Bu öngörü ise küresel ticaret tahminiyle büyük ölçüde uyumlu bir artışı işaret etmektedir.

Barometredeki bu artış, hem mevcut ticaretteki toparlanmanın gücünü göstermesi hem de özellikle 2020’de dünya ekonomisini etkileyen salgının ülkeler arasındaki ticareti ne kadar derinden etkilediğini göstermesi açısından dikkat çekici.

Mal Ticareti Barometresi'ne göre, tüm endekslerdeki artış son aydaki trendin üzerinde. Bu da toparlanmanın kapsamlı olduğunu gösteriyor.

Bu barometreyi oluşturan endekslere baktığımızda; hava taşımacılığı 114,0 olurken, konteyner taşımacılığı 110,8 ve hammadde ise 104,7 olarak gerçekleşti. Hava kargo endeksinde gerçekleşen bu artış, özellikle gelişmiş ülkelerde salgının hafiflemesiyle beraber seyahat kısıtlamalarının hafifletilmesinin sonucu olarak karşımıza çıkıyor.

Diğer yandan, bazı ülkelerde yarı iletken sıkıntısı nedeniyle otomobil üretimi ve satışları düşmesine rağmen, otomotiv ürünleri endeksi de 106,6 olarak gerçekleşmiş. Bu da otomotiv ürünlerinde trendin üzerinde büyümenin olduğunu gösteriyor.

İleriye dönük olarak ticareti etkileyen yeni ihracat siparişleri endeksi 109,3 olarak gerçekleşmiş olsa da bu endeksin yavaşlayan bir trende olduğunu gösteriyor.

Mal Ticareti Barometresi verileri şunu da gösteriyor ki; barometre endeksi azalan bir oranda artıyor. Bu da demek oluyor ki ticaretteki toparlanma yavaşlıyor.

Peki ticarette toparlanmayı yavaşlatan temel husus nedir?

Kovid-19 salgınının gidişatının, dünya ticaretini etkileyecek en önemli unsur olduğu söylemek yanlış olmaz. Dünya’da, özellikle yoksul ülkelerde, aşılamanın yavaş ilerlemesi, belirli mallar ve ürünlerdeki tedarik sorunları ve bu nedenle üretimdeki azalış, hizmet ticaretindeki yavaşlama ve koronavirüsün yeni varyantlarının dünyaya yayılması, ticaretteki mevcut toparlanmayı olumsuz etkileyecek en önemli faktörler olarak göze çarpıyor.