Bu yıl Hollywood''un Akademi üyeleri, en iyi film olarak "American Beauty"yi neden seçtiler? Filmi seyrettikten sonra düşündüm ki; Amerika Sistemi, kendisine karşı duran bu filmin eleştiri dozunu kaldırabilecek güçtedir. Öyle olmasaydı, bu filmi görmezden gelmeyi tercih ederdi. Bu darbe Amerika''yı öldüremezdi: Demek ki daha da güçlendirecekti!

American Beauty''nin (Amerikan Güzelliği) senaryosunu Alan Ball yazmış. Gerçekten tebrikler. Ünlü "Beyaz-Anglo-Sakson-Katolik" efsanesini, "aile" kavramına oryantal yaptırarak eleştirmiş. Tabiî, filmde bu "kutsal teslisin" son öğesini, yani "Katolik" idaresini değiştirmek gerekiyor. Ailenin annesi olan Carolyn, Max Weber''in tanımladığı "Protestan" tipinin karakterini sergiliyor: En yüce değer para ve iktidardır.

Kevin Spacey... Manyak bir mimik ustalığı koymuş ortaya. Jim Carrey için "Mimik şampiyonu" filân gibi yakıştırmalar yapan eleştirmenler, bence et kafalılık yapıyorlar. Kevin Spacey''in doğal, derinden gelip yüzüne taşan mimiği, Jim Carrey''in yüzeysel, riyakâr ve (sadece) hareketli mimiğiyle karşılaştırılamaz. K. Spacey filmde, "Aile"nin güçsüz, yenilmiş ve iktidarı elinden alınmış babası konumunda. Senarist, ona Pink-Floyd özlemini ve Bob Dylan dip müziğini yakıştırarak, efsanevi 68''in bugünkü içler acısı halini göstermek istemiş olabilir. Gerçekten de ailenin babası (Kevin Spacey) bazı karakteristik "sivil itaatsiz" davranışları sergiliyor. Bireyin, dev, ejderha ve canavar gibi güçlü "American Way" (Amerikan Tarzı) karşısında, insaniliğin o saf, giydirilmemiş tarafında durmayı aklından geçirdiği sürece nasıl yenileceği ve pişmiş tavukla aynı serencamı paylaşacağı bir kez daha gösterilmiş. Kevin Spacey''in filmdeki acınacak hali, bu günlerde bir arada okuduğum iki kitabın kahramanlarını çağrıştırıyordu. Bunlardan biri, Antonin Artaud''nun "Van Gogh" kitabı; diğeri de Yves Bonnefoy''un "Rimbaud"u. Antonin Artaud, Van Gogh için yazdığı kitaba "Toplumun İntihar Ettirdiği" altbaşlığını seçmiş. İlk cümlesi, bütün toplum karşıtı bireysellikler için geçerli bir aforizma: "Van Gogh elbette çıldırmıştı; o ki bütün yaşamı boyunca yalnızca bir kulağını kesti ve sol elini pişirdi!.." Yves Bonnefoy''un kitabında ise bir Rimbaud sözü dikkatimi sarhoş eyledi: "Ben asla bu toplumdan olmadım" diyor büyük şair, "asla Hıristiyan olmadım, ben işkence altında şarkı söyleyenlerin soyundanım. Yasaları anlamam, sağduyum yoktur, bir hödüğüm..."

Meşhurdur: "Amerika''da en yaygın adet ''farklı'' olmaktır" denir. İronik ve eğlenceli bir tekerlemedir. Ancak bir de ''gerçekten'' farklı olmak ve onun ''makus talihi'' vardır ki; o o kadar eğlenceli değildir.

Sonuç: Bravo yönetmen Sam Mendes! Bravo senarist Alan Ball! Bravo Kevin Spacey! Her nerede yaşatılıyor ve...