20 Aralık'ta Rusya'nın başkenti Moskova'da yapılan Suriye zirvesinin ardından Kazakistan'ın başkenti Astana'da Suriye zirvesi yapılacağı kararı alınmıştı.
17 Ocak'ta Astana'da yapılacak olan zirvede masaya Türkiye, Rusya ve İran'ın yanı sıra Suriye'deki iç savaşı tarafları oturacak. Türkiye'den yapılan açıklamada, Astana'da terör örgütü PYD'nin kesinlikle yer almayacağı ifade edilmişti.
Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbaev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesi sırasında ülkesinin böyle bir zirveye ev sahipliği için hazır olduğunu belirtti. Nazarbayev şu ifadeleri kullandı:
- "Astana'da görüşmelere katılanları ağırlamaya hazırız. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile konuştuk. Herkes bunu kabul etti, görüşüp çalışabilmeleri için elimizden geleni yapacağız"
15 Aralık'ta başlayan ve 1 haftada başarılı bir şekilde tamamlanan Doğu Halep'in tahliyesinin ardından, Halep'teki modelin Suriye genelinde uygulanması daha önce gündeme gelmişti. Astana zirvesinde, Halep'te uygulanan ve ilk kez başarıya ulaşan ateşkes kararının tüm Suriye'de uygulanmasının yolları aranacak ve ortak bir plan üzerinde anlaşılacak.
Geçtiğimiz haftalarda Moskova'da yapılan zirve sonrası Türkiye-Rusya ve İran'ın yayınladığı ortak metin, Astana'da konuşulacak meselelerin de ipuçlarını veriyor. Ortak metnin en önemli başlıkları şöyle:
- Suriye'deki uzlaşma, Türkiye, Rusya ve İran garantörlüğünde gerçekleştirilecek.
- Üç ülke de Suriye'deki meselenin askeri yollarla çözülemeyeceği konusunda mutabık.
- DEAŞ ve El-Nusra ile ortak mücadele şart, ılımlı muhaliflerin bu örgütlerden ayrıştırılması esas alınacak.
Moskova ve Astana zirveleri arasında, Ankara'da da Suriye müzakeresi gerçekleştirildi. Müzakerelerde, Türkiye ve Rusya, Esed'in gidişi konusunda anlaştı. Yüzbinlerce mazlumun katili, bir sonraki seçimde görevi bırakacak. Rusya Dışişleri Bakanlığı'na yakınlığıyla bilinen düşünce kuruluşu Rus Uluslararası İşler Konseyi genel direktörü Andrey Kortunov'a göre, Ankara-Moskova temasları sırasında, Esed'in yerine gelebilecek potansiyel isimler de gündeme geldi. Hem muhalefet hem rejim hem de garantör ülkeler, Suriye'de 6 yıla yakın bir süredir devam eden iç savaşı bitirecek anlaşmalı Kazakistan'ın başkenti Astana'da önümüzdeki ay detaylarıyla görüşecek. Müzakereler Birleşmiş Milletler aracılığındaki süreçlerden farklı olacak ve ilk safhalarda ABD'yi kapsamayacak. Fakat bu durum ABD'yi fazlasıyla rahatsız ediyor.
Suriye'de Ankara-Moskova imzalı ateşkes anlaşmasına göre, silahların susması için öncelikle yabancı savaşçılar ülke dışına çıkarılacak. Ancak İran'ın Suriye'deki terör gruplarına ne olacağı şimdilik belirsiz.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Batı'nın Suriye'deki barışın sağlanması için yapılan görüşmelerin fayda vermediğinin altını çizerek, Putin ile aralarında geçen konuşmayı anlatmıştı:
"Cenevre maalesef boş çıktı, kaç toplantı yapıldıysa hiçbir netice alınmadı ve sonunda Sayın (Vladimir) Putin ile yaptığım görüşmede Sayın Putin, bize Astana'yı teklif etti, 'Ona nasıl bakarsınız' dedi. 'Bizim açımızdan herhangi bir sıkıntı yok' dedik. Bu bölgeye komşu ülkelerin katılımıyla yapılacak bir Astana Zirvesi ama bu Astana Zirvesi'ne eğer terör örgütleri davet edilecek olursa, buna tabii ki biz sıcak bakmayız. Şu anda bu işler dışişleri bakanları seviyesinde yürütülüyor, bu seviyede iş yürüyecek." ifadelerini kullandı.
