Günlük hayatın koşuşturmasında, gerek işle gerekse kişisel gelişimle ilgili olarak kendine hedefler koyup onu hayata geçirememek, günümüz insanının en büyük sorunlarından birisidir. Bu soruna çare olabilecek yeni bir yöntem ise, Google, Linkedln, Twitter, Facebook, Amazon, Samsung gibi dünyanın önde gelen birçok şirketi tarafından hedeflere ulaşmada kullanılan bir yönetim metodolojisi ve performans takip sistemidir. Bu sistem bütün dünyada “Objectives Key Results” (OKR) olarak tanınıp, “Hedefler ve Anahtar Sonuçlar” şeklinde Türkçeye çevrilirken, Türkiye’de ise birçok şirket tarafından yeni yeni tanınmaya ve eğitimleri verilmeye başlanmıştır.
OKR bir performans takip sistemidir ve şirketlerin varmak istedikleri hedefleri netleştirmek için bu hedefleri “rakamsal olarak belirlemesiyle” ön plâna çıkar. Mesela Youtube bir dönem için şirketin ana hedefini “Günlük 1 milyar saat video izlenme süresi” olarak belirlemiş, birkaç yıl boyunca bu hedefin peşinden koşarak buna ulaşmıştır.
KİŞİSEL VE PROFESYONEL HAYATIMIZDA OKR
Sistem sırasıyla “Hedefler”in ve ardından “Anahtar Sonuçlar”ın belirlenmesiyle işler.
Hedefler ulaşılacak olan amacın tanımlandığı bölümdür. Genelde 1 sene gibi uzun periyotla belirlenir ve “Nereye gitmek istiyoruz?” sorusuna yanıt arar. Meselâ; “2 yıl sonra X alanı üzerine ilk kitabımı bastırmak” bir hedeftir. Bu hedefin ana mantığı ise; Sizin için hayatta en önemli olan şeyi belirleyip bütün enerjinizi ve kaynaklarınızı o hedefe doğru odaklamaktır.
- Hayatta onlarca hedefiniz olabilir ancak bu hedeflere aynı anda odaklanmak çok zor hatta imkânsızdır. Ayrıca maddi ve manevi kaynaklarınızı bu hedeflere dağıtmak zorunda kalacağınızdan dolayı da bu kaynakların bir kısmı boşa harcanacağı için en fazla seçilebilecek hedef 3 ile sınırlandırılmıştır. Yani bu noktada en az 1 en fazla 3 hedef belirleyebilirsiniz. Size “Hayattaki amacınız nedir?” diye sorulduğu zaman, “2 yıl sonra X alanı üzerine ilk kitabımı bastırmak” kısmı sizin için net olmalıdır. (Biz konuyu somutlaştırmak ve anlaşılabilir kılmak amacıyla böyle bir örnek seçtik. Siz ise kendi hayatınız ve hedefleriniz hakkında daha net bilgi sahibi olduğunuz için sistemi kendinize göre uyarlayabilirsiniz.)
Hedefinizi net olarak belirlemek, belirsizlik içerisinde savrulmanızı önler. Gözünüzün önünde sürekli bir şekilde duran hedefiniz size ilham verir. Maddi ve manevi bütün kaynaklarınız o hedefe göre “hizalanır” ve bu da sonuca ulaşmanızı kolaylaştırır.
HEDEFLERE ULAŞMA NAVİGASYONU
“Anahtar Sonuçlar” ise hedefe ulaşmak için yapılması gerekenlerin belirlendiği kritik sonuçlardır. Bunu anlamak için “Oraya geldiğimizi nasıl bilebiliriz?” sorusuna yanıt ararız. Ancak, kaynaklarımızı hedefe tam olarak odaklayabilmek amacıyla eğer 1 hedef belirlemişsek, en fazla 3 anahtar sonuç belirleriz.
- Hedefimiz sizin de bildiğiniz gibi 2 yıl sonunda X alanı üzerine kitap çıkarmaktı. 2 yıl sonunda bu kitabı çıkarabilmek için ise 3 anahtar sonuç belirleriz. Bunlar sırasıyla; her ay kitap yazmak istediğim X alanı ile ilgili olan 2 eğitim almak, bu alanda her hafta 1 blog yazısı çıkarmak ve günlük 15 satır kitap bölümü yazmak.
Bu anahtar sonuçlar 2 yıl sonunda bir araya geldiği zaman aylık olan 2 eğitim bu sürenin sonunda 48 farklı eğitim ederken, haftalık çıkarılan 1 blog yazısı 24 yazıya ve günlük 15 satır yazılan bir yazı 30-40 satırlık bir sayfayla hesaplandığında 300-350 sayfalık bir kitaba tekabül eder. Hedef olarak belirlenmiş bu küçük dokunuşların ortaya çıkardığı büyük birikimlerin insanları ve şirketleri hedefe nasıl ulaştırdığını anlayabiliyor musunuz?
Bütün bu hedeflerde ise ortak olan bazı şeyler şunlardır:
Net rakamlardan meydana gelir. Yani hedefe ulaşabilmek için her adımınızı “ölçülebilir” hâle getirmeniz gereklidir. Meselâ günlük birkaç saat çalışma süresi, “sonuçları ölçülebilir olmadığı” için hedef olarak kullanılamaz. O yüzden 2 eğitim, 1 blog yazısı gibi net ve herkes için aynı anlama gelen hedefler konulur.
- Bu hedefler ve anahtar sonuçların “zorlayıcı” olması gereklidir. Yani ne ulaşılamayacak kadar imkânsız, ne de ulaşılması çok kolay olmalıdır. Mesela ayda 1 blog yazısı yazmak size basit geliyorsa bunu haftada 1 adete çıkarmalısınız. Ancak haftada 5 yazı hedefi koyup ulaşamayınca umutsuzluğa kapılırsınız.
Hedefler ve anahtar sonuçlarınız “basit” olarak ifade edilmelidir. Yukarıda belirttiğimiz Youtube tarafından konulmuş günlük 1 milyar saat izlenme hedefi veya 2 yıl sonra X alanı üzerine kitap çıkarma gibi. Çünkü akılda kalıcıdır ve sizi hedefe odaklı tutar.
- Anahtar sonuçlar “belirli dönemlerde takip edilir”. Yani 2 senelik kitap çıkarma hedefimizi 3 aylık periyotlara bölerek de izlemelisiniz. Bu sayede 3 ay içerisinde 6 eğitim alamamışsak sürecimize erkenden müdahale edebilir ve sorunu çözebiliriz.
OKR düşüncesinde hedefiniz gitmek istediğiniz nokta ise anahtar sonuçlar bir nevi navigasyon tarafından çizilen yoldur. Çünkü navigasyon, hedefinizi girdiğiniz zaman size bir yol çizerek hangi güzergahı, hangi sürede, kaç kilometre olarak takip edeceğinizi söyler. İşte temel mantık budur. Gidilen yolda aksaklıklar olduğunda navigasyon şartlara göre yeni rotayı çizer ve her türlü detayı plânlayarak size yol gösterir.
- Sonuç olarak, dünyanın önde gelen şirketlerinde kullanılan bu sistemi öğrenmek çok kolaydır ve bu sistemi kullanarak hayatınızı kolaylıkla plânlayabilirsiniz. Ancak, işin içine “yürütme” süreci girince yapmanız gereken tek şey sağlam bir irade ile hedefe kilitlenmek ve gözünüzü hedeften ayırmadan ona ulaşmak için çalışmaktır. Çünkü hayatta herkes başarılı olmak için ne yapması gerektiğini az çok bilir ama başarılı insanlar ile başarısız insanlar arasındaki en büyük fark yapması gereken şeyi uygulayabilecek irade gücüdür.
