MÜSİAD ile Türkiye Katılım Bankaları Birliği’nin ortak organizasyonuyla İstanbul’da “İnsani Finans” temasıyla düzenlenen Küresel Katılım Finans Zirvesi’nin ikinci gününde katılım bankacılığı değişik boyutlarıyla tartışıldı. Katılımcı ve ziyaretçi ilgisinin devam ettiği dünkü oturumlarda Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankalarının yöneticileriyle uluslararası alanda ün yapmış akademisyenler konuştu.
İngiltere’deki Durham İslami Ekonomi ve Finans Merkezi Direktörü Prof. Dr. Mehmet Asutay, yaptığı sunumda, insani finans kavramının insanın dışlandığı modern finans yaklaşımına bir alternatif olarak doğduğunu söyledi. İnsani finans kavramının insanın dışlandığı modern finans yaklaşımına bir alternatif olarak doğduğunu belirten Asutay, “Ekonomilere baktığımız zaman milli gelir ülkedeki tüm üretimlerin ya da katma değerlerin toplanmasıdır ama öbür tarafta bir ülkedeki finans kurumlarının varlıklarını topladığınız zaman ülkenin milli gelirinden fazla çıkıyor. Burada matematiksel bir sorun var. Modern finans sisteminin kendi içinde oluşturduğu büyük bir değer var ama üretime, topluma katkısı son derece kısıtlı olan bir yapı var ortada” dedi.
Konvansiyonel finansın insanların yaşayışıyla hiçbir bağlantısı kalmamış, kendi egemenliğini dayandıran bir yapıya evrildiğini belirten Asutay, “İnsani finans, kendi içinde ahlaki motivasyonlara sahiptir. İnsanların hayatlarını kolaylaştıran normatif bir anlayışa sahip insani finans, insanı tekrar merkeze alma yöntemidir” diye konuştu. Asutay, Avrupa’da yaşanan krizlerin finans dünyasının kendisini sorgulamasına yol açtığını da ifade etti.
Kapitalizmin gelişmesi ve arkasındaki gücün finansla ilgili pek çok şeyi yönlendirdiğine dikkat çeken Asutay, şunları kaydetti: “Yani biz insani finansı küresel güçlere kolay kolay kabul ettiremeyiz. Onlar sadece hegemonik sistemin içine gömülebilir formatlara sıcak bakar. Örneğin, İslami ticaret finansı modelleri bu bağlamda ele alınabilir.” Türkiye’de ve Müslüman ülkelerde devletin, tüm karar alma ve iletişim süreçlerinin merkezinde olduğunu vurgulayan Asutay, “Devlet her şeyin çok fazla merkezinde... Devlet, rollerinden bir kısmını sivil toplum kuruluşlarına verirse toplumu baz alan finans mekanizmaları gelişimini daha hızlı tamamlayabilir” dedi.
- Faiz yatırımdan uzaklaştırıyor
- MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan ise ekonomide faizin yükünü azaltacak veya tamamen ortadan kaldıracak sistemler üzerinde çalıştıklarını belirterek, “Tam anlamıyla faizsiz ortaklıklar, projeler ve sistemler kurana kadar bunu yapacağız” dedi. İş dünyasının faizden bağımsız plan yapamaz duruma geldiğini aktaran Kaan, “Bütün bir ay işlerimize verdiğimiz emekleri, işçilerimizin alın terinin büyük bölümünü kredi adıyla teslim ediyoruz. Bir malın üretim sürecinde, işçilere verilen ücretler dahil olmak üzere harcanan para, maalesef faize ödenenden daha düşük kalıyor. Müthiş bir kayıptan söz ediyoruz” diye konuştu. Kaan, bu tablonun yalnızca mevcut yatırımcıyı zorlamadığını, girişimcileri de yeni yatırımlardan uzak tuttuğunu, buna artık bir son vermek gerektiğini vurguladı.
Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Genel Sekreteri Osman Akyüz, faizsiz esasta finansman işi yapılabileceğini ispat ettiklerini belirterek, katılım bankacılığını Türkiye’de daha da güçlendirmeyi hedeflediklerini söyledi. Kuveyt Türk Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Albayrak da küresel bankacılıkta yaygınlaşan etik bankacılık ve sosyal sorumlu bankacılık anlayışının Türk katılım bankalarında da benimsenmeye başladığını ifade etti. Albayrak, “Etik bankacılık kavramı dünyada hızla gelişiyor. Bu anlayış katılım bankalarının özünde halihazırda var ve giderek gelişiyor. Hizmet paydaşlığı modelini uyguluyoruz” dedi.
