Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi, 23 Nisan 2025 tarihinden Silivri açıkları-İstanbul'da gerçekleşen M6.1 depremi hakkında bir ön değerlendirme raporu yayımladı. Kandilli'nin paylaştığı deprem tehlike haritasında, son 100 yılda aynı fay hattı üzerinde 6'nın üzerinde meydana gelen 9 büyük deprem dikkat çekti.
Kandilli tarafından hazırlanan raporda şu ifadeler yer verildi;
23 Nisan 2025 tarihinde Silivri Açıkları-İstanbul (Marmara Denizi) (40.8327 K 28.2267 D) merkez üssünde yerel saat ile 12:49'da aletsel büyüklüğü ML 6.1 - Mw 6.1 olan şiddetli bir deprem meydana gelmiştir. Depremin odak derinliği 15.2 km olup sığ odaklı bir depremdir.
6. dakikada tsunami alarmı verildi
İlgili depremi takiben 6. dakikada tsunami uyarı mesajlarımız ülkemizde AFAD'a, bölgemizde de sistemimize üye olan ülkelerin ilgili merkezlerine iletilmiştir. Gözlemlerle tsunami uyarısı aletsel olarak teyit edilmiştir. Bu uyarı 16:53 itibarı ile tsunami tehlikesinin geçmiş olduğuna dair mesaj ile sonlandırılmıştır.
Depremin şiddet dağılımı
Depremin şiddeti, bir depremin yüzeyde yarattığı hasarın ve insanların hissettiği sarsıntının derecesini ifade eder. Deprem sonrası hazırlanan tahmini şiddet haritası depremin merkezinde şiddet değerinin Iₒ= VIII olduğunu göstermektedir.
Son yüz yılda aynı hatta olan depremler
İstanbul ili Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun batı uzantısında Marmara Denizi içerisinden geçen ana kollarının etkisi altındadır.
Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun ana kuzey kolu İzmit Körfezi’ne kadar
uzanıp Marmara çukurlarından geçerek Ganos Fayı’na ve oradan Ege Denizi’ne ulaşmaktadır.
Güney kolu ise İznik Gölü’nün güneyinden geçerek Gemlik Körfezi’ne oradan da Güney Marmara’ya ulaşmaktadır.
Tarihsel dönemde (M.Ö. 1800-M.S. 1900; Soysal ve diğ., 1981) bölgede özellikle İstanbul’un güneyinde Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun ana kolları üzerinde şiddet değeri Io=IX-X aralığında olan hasar yapıcı depremler meydana gelmiştir.
Aletsel dönemde (M.S. 1900-2025; büyüklüğü M≥4.0 KRDAE Deprem Kataloğu) İstanbul’un güneyinde Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun ana kolları üzerinde büyüklükleri M=7.0-7.9 aralığında hasar yapıcı depremler meydana gelmiştir. İl merkezine en yakın deprem 30 km. uzaklıkta olan 1963 Adalar-İstanbul depremidir.
Türkiye Deprem Tehlike Haritaları yenilenerek, 18 Mart 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 1 Ocak 2019 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Yeni haritalar binaların deprem etkisi altında tasarımında esas alınacak deprem hareketlerini ifade etmek üzere hazırlanmıştır. Haritalarda dört farklı deprem yer hareketi düzeyi için en büyük yer ivmesi değerleri (PGA) ve spektral ivme (Sa) değerleri gösterilmiştir.
Atımlı fay türünde bir faylanma ile meydana geldi
İlgili depremin odak mekanizma çözümü, bölgesel moment tensör ters çözüm yöntemi ile hesaplanmıştır. Bu deprem doğrultu atımlı fay türünde bir faylanma ile meydana gelmiştir.
Tsunami Uyarısı
Merkezimiz (KRDAE-BDTİM) tarafından yapılan değerlendirmelerde, 23 Nisan 2025 tarihinde Silivri Açıkları-İstanbul (Marmara Denizi) (40.8508 K 28.2330 D) merkez üssünde yerel saat ile 12:49'da meydana gelen depremin bir tsunamiye neden olabileceği belirlenmiştir. İlgili depremi takiben 6. dakikada (12:55 TSİ) tsunami uyarı mesajlarımız ülkemizde AFAD'a, bölgemizde de sistemimize üye olan ülkelerin ilgili merkezlerine iletilmiştir.
İstanbul Silivri istasyonunda 3 cm, Tekirdağ Marmara Ereğlisi istasyonunda 2 cm, Balıkesir Erdek istasyonunda 6 cm, Yalova Esenköy istasyonunda 4 cm, Tekirdağ Şarköy’de 5 cm deniz seviyesi değişikliği gözlenmiştir. Bu gözlemlerle tsunami uyarısı aletsel olarak teyit edilmiştir. Tsunami uyarısı 16:53 itibarı ile tsunami tehlikesinin geçmiş olduğuna dair son mesaj aynı şekilde tüm alıcılarımıza iletilmiş bulunmaktadır.
Deprem için alınması gereken tedbirler neler?
Afetlere hazırlıklı olmak, can ve mal kayıplarını önlemek açısından büyük önem taşır. Vatandaşların afetlere hazırlık konusunda dikkat etmeleri gereken bazı temel adımlar şunlardır:
• Riskleri önceden hesaplayın! Afet ve acil durum planı yapın!
• Binanızın sağlamlığını kontrol ettirin!
• Eşyalarınızı sabitleyin!
• Deprem sırasında ve sonrasında neler yapacağınızı öğrenin!
Her bireyin kendi hazırlığını yapması, afetlere karşı toplumsal direnci artıracaktır. Büyük depremlerden sonra meydana gelebilecek tsunami kıyı bölgelerde yaşayan vatandaşlarımız için risk oluşturacaktır. Çoğunlukla tsunaminin yaklaştığının ilk işareti büyük bir su dalgası değil, denizin ani olarak geri çekilmesidir. Bu nedenle, deniz kıyısındayken bir deprem hissettiğinizde ve/veya deniz çekilmesi gözlediğinizde tsunami tehlikesini hatırlayın ve hızlı bir şekilde yüksek yerlere doğru gidip kıyılardan uzaklaşın. Açık denizde ve kıyıya dönemeyecek durumdaysanız mümkün olduğu kadar açık denize doğru gidin. Tsunaminin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin geçtiğini sanmayın; bazen sonraki dalgalar ilkinden daha büyük ve yıkıcı olabilir. İlgili kurumlar “Tehlike geçti!” diyene kadar kıyılara yaklaşılmaması tavsiye olunur.
