Kısmi emeklilik, çalışanlara emeklilik yaşını beklemeden önce kısmi olarak emeklilik imkanı sunan bir sistemdir. Bu avantajlardan faydalanabilmek için genellikle belirli bir hizmet süresini tamamlamak ve belli yaş kriterlerini karşılamak gerekmektedir. EYT konusu gündeme geldiğinde, kademeli emeklilik şartları detaylı bir şekilde araştırılan ve önem kazanan konular arasında yer alıyor. Erken emekli olmak için formülleri merak edenler araştırmalarını sürdürüyor. Peki kısmi emeklilik şartları nelerdir? Askerlik ve doğum borçlanması ne kadar kazanç sağlar? İşte konu hakkında detaylar...
Çalışma hayatındaki düzenlemeleri içeren kanun teklifinin Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından, kademeli emeklilikle ilgili beklentiler hızla artış gösterdi. Sigortalı çalışanlara belirli bir yaş ve prim gün sayısına ulaştıklarında kısmi emeklilik imkanı sunan kademeli emeklilik sistemi, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz'ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile kamuoyu gündemine gelmişti. Peki kademeli emeklilik şartları neler? Erken emeklilik formülleri ne kadar prim kazancı sağlıyor?
BAĞKUR 7200 PRİM ÖDEME GÜN SAYISI İÇİN BAKAN IŞIKHAN'DAN AÇIKLAMA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, “Bağ-Kur'ların 9000 gün olan prim ödeme gün sayısını 7 bin 200 güne düşürme konusunda çalışmalarımız devam ediyor. Bu seçim öncesi verilen bir sözdür. Mutlaka yerine getireceğiz. Bütçe disiplini doğrultusunda bu adımları atacağız.” ifadelerine yer verdi.
BAĞKUR 7200 PRİM YASALAŞTI MI, NE ZAMAN YASALAŞACAK?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Bağ-Kur emeklilik düzenlemesi ve ev kadınlarına prim desteğine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Emekli prim gün sayısının 9 binden 7 bin 200’e düşürülmesine ilişkin konuşan Bakan Işıkhan, "Onu Orta Vadeli Plan'da hayata geçireceğiz. Onda sıkıntı yok. O söz mutlaka yerine gelecek ama bütçe disiplininden de çok uzaklaşmamamız gerekiyor. Kadınlara prim desteğini de gündemimize alacağız tabii ki." ifadelerini kullandı.
EV HANIMLARINA EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?
Ev hanımlarına emeklilik şartları arasında 25 yıl evli kalmak yer alıyor.
Türkiye'de ikamet edenler ile Türkiye'de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından;
* 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan
* Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar
* Kendi sigortalılıkları nedeniyle Türkiye'de sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar
* 18 yaşını dolduranlar. Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre isteğe bağlı sigortaya devam edenlerin, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalılıkları devam ettirilecektir.
İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan "İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile ikametgahlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine başvurmaları gerekmektedir.
Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalıların ise talep dilekçesi ile müracaatları yeterli olacaktır.
9 EYLÜL 1999'DAN ÖNCE İSE...
Emekli olmak, birçok çalışanın hayalini süsleyen bir hedef. Ancak emekli olabilmek için belli başlı şartlar bulunuyor. Çalışanın yaş, hizmet yılı ve prim günü şartlarını tamamlamış olması gerekiyor. Bu kriterler ise genellikle sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihle belirleniyor. Eğer bu tarih 9 Eylül 1999'dan önceyse, emeklilik yaşı ve prim gün sayıları daha düşük oluyor. Ancak bu tarihten sonrasında kademeli olarak emeklilik yaşı 65'e kadar çıkabiliyor.
KADINLARA DOĞUM İMKANI
Kadın çalışanlar için çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu imkan, 3 çocuğa kadar olan süreçte, 2160 gün (6 yıl) borçlanma ile sağlanabiliyor. Bir anne, yaş ve hizmet yılı şartlarını tamamlamış olsa bile, 2160 günü eksikse, emekli olabilmesi için 6 yıl daha çalışması gerekiyor.
Ancak üç çocuğu varsa, bu anne borçlanma yoluyla 6 yıl erken emekli olabiliyor. Bu noktada önemli bir detayı hatırlatmak gerekiyor: Annenin borçlanacağı çocuklarının sigortalı olunan tarihten sonra dünyaya gelmiş olması gerekiyor. Maalesef sigorta başlangıcından önceki doğumlar için bu hak tanınmıyor. Anneler, bu hakkın tanınmasını beklemekteler. Ayrıca staj için yapılan sigorta başlangıcı emeklilikte geçerli olmazken, doğum borçlanmasında geçerli sayılıyor.
İŞTE BORÇLANMANIN ŞARTLARI:
1- Doğumdan önce SSK tescili
2- Doğumun gerçekleştiği tarihten sonraki iki yıl içinde adına herhangi bir prim yatmamış olmak (Bazı durumlarda prim yatmışsa yine aynı süre içinde prim yatmayan süreler borçlanılabilir.)
3- Doğumdan sonra iki yıl içinde çocuğun sağ olması.
ASKERLİK YAŞI AZALTIYOR
Erkeklerde ise askerlik süreleri, emeklilik yaşı ve prim günü kazandırma imkanı sağlarken, sigortalıların er veya erbaş olarak veya yedek subay okulunda geçen sürelerini borçlanarak emeklilik hesaplarına saydırmaları mümkündür.
Sigortalı olduktan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihi borçlandığı gün kadar geriye gider. Örneğin, 1988 girişli birisi 1 yıl askerlik borçlanırsa, 1987 girişli olarak kabul edilir ve şartları buna göre belirlenir. Bu şekilde en az bir yaş önce emeklilik imkanı doğar.
YAŞTAN EMEKLİLİK
Kısmi emeklilik olarak da adlandırılan bu yöntemde, 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabilirler. Bu durumda kadınlar için yaş şartı 58, erkekler için ise 60 yaş olarak belirlenmiştir. Bu sayede yaşlı ama çalışma imkanı olmayan sigortalılar, kısmi emeklilik imkanıyla beklemeden maaş almaya başlayabilirler.
EYT EMEKLİ SAYISI 2 MİLYON
Şu anda EYT’den emekli olan emeklilerimizin sayısı 2 milyon, şu anda 16 milyon emeklimiz var. EYT kapsamında emekli olup çalışmak isteyen VE 30 gün içerisinde özel sektöre dönen çalışanlarımıza destek veriyoruz.
5 YIL ÖNCE EMEKLİ OLUNABİLECEK
Bağ-Kur'lular 9000 prim günü şartı nedeniyle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasından faydalanamamıştı. Bağ-Kur'lu çalışanlar için bakanlık tarafından çalışma başlatılmıştı. Düzenlemenin hayata geçmesiyle birlikte Bağ-kur'lular 5 yıl önce emekli olabilecek.