Metabolizma hızı sağlıklı bir beden için önemli bir role sahip. Sağlıklı bir bedene sahip olmanın yolu da hareketli yaşam, doğru zamanda, doğru gıdaları, vücudun ihtiyacı olan miktarda tüketmekten geçiyor. Fakat yine de anahtar rol kişinin bazal metabolizmasıdır. Bazal metabolizma hızı, bir insanın herhangi bir fiziksel aktivite yapmadan gün içinde harcadığı enerji miktarı olarak tanımlanıyor. Kişinin metabolizma hızı ne kadar yüksekse kilo verme hızı da bununla doğru orantılı olarak artıyor. Bazal metabolizma hızı, yaş, cinsiyet, genetik yapı, fiziksel aktivite durumu, karbonhidrat tüketim miktarı, hastalık durumu ve su tüketimi gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiyor. Metabolizma hızı yüksek olanlar düşük olanlara göre gün boyu daha fazla kalori yakıyor. Metabolizmayı hızlandıran besinler tüketilerek gün içinde dinlenir halde iken yakılan kalori miktarı arttırılabilinir.
Sağlıklı bir beden için metabolizma hızının önemine dikkat çeken Diyetisyen Deniz Bolçocuk, metabolizmayı hızlandırmak için yapılması gerekenler konusunda şu tavsiyelerde bulundu;
Günde 500 ml fazla su içmek metabolizmayı yüzde 20 hızlandırıyor. Bu yüzde 20’lik fark bile haftada 400 gr kaybetmenize sebep olur. Vücudumuz en az 2 litre suya ihtiyaç duyar. Su dışında bitki çayları, limonata, greyfurt suyu, ev yapımı buzlu çay metabolizmayı hızlandıran sağlıklı içeceklerdir. Alkol, kola, gazlı içecekler, çay, kahve acıktırır, stresi arttırır, yağlandırır, karaciğeri yorar.
Yağ depolarının azalmasına yardım eder. Ayrıca sarımsak içeren her besin maddesinin antibiyotik ve bağışıklık yükseltici etkisi vardır. Yüksek tansiyon ve kalp hastalığı tehlikesini azaltırlar. Soğan, mide kanserine yakalanma riskini; sarımsak da bağırsak kanserine yakalanma riskini azaltır.
Kahvaltı etmediğinizde, vücudunuza açlık çektiğinize dair mesaj gönderilir. Çünkü geceden beri bir şey yemediğiniz için, 10 saatten fazlaca bir süre bir şey yememiş olursunuz. Böylece metabolizmanız, vücudunuzu korumak adına yavaşlar. Besinler, özellikle de karmaşık karbonhidratlar, metabolizmanızı ateşler. Kahvaltıyı yapmayanlar, yapanlara oranla 4 kat daha fazla şişmanlar.
Geç saatte yemeyin. Araştırmalar, kuvvetli bir kahvaltı ve öğle yemeği ile hafif bir akşam yemeği yiyerek kilo verebileceğinizi gösteriyor. Akşam yemeğini olabildiğince erken bir saatte, mümkünse yatmaya gitmeden en az 4 saat önce yemeye bakın. Kahvaltı, öğle, akşam yemeği ve öğünlerin arasında da atıştırmalık olarak, üç ana, üç ara öğün planlayın ve bunlara bağlı kalın. Son atıştırmalık, yatmadan bir-iki saat önce yenmeli. Bu kadar çok yemek, diyet yaparken çok fazla gibi görünse de, daha küçük porsiyonlar yiyeceğiniz için, daha sık yiyeceksiniz. Bu da metabolizmanızı hızlandıracak ve fazla yağı eritmeye yardımcı olacaktır.
Günde 1000 kkal’den düşük kalori içeren diyet programları yapıldığında iki hafta sonunda metabolizmamız ortalama %15 yavaşlar. Bu da diyeti bıraktığınızda çok kolay kilo almanıza yol açar. Bu yüzden kilo vermeniz uzun zaman alsa bile önemli olan metabolizmanızı yavaşlatmayan ve kas kaybına yol açmayan diyetleri yapmanızdır.
Egzersiz esnasında ilk 20 dakikada karbonhidratlar, sonra proteinler ve en son yağlar enerji olarak harcanır. Bu yüzden 15 dakika koşmaktansa 35 dakika yürümek bazal metabolizma hızını hızlandırır ve yağ yakar. Düzenli yürümeye karar verdiyseniz gün içinde ne kadar hareketli olduğunuzu pedometre ile öğrenebilirsiniz. Ortalama hareketli olmak için günde 10 bin adım gereklidir. Nabzınızın çalışması içinse dakikada 140 adım atmaya çalışın.
Günde 5-6 çay bardağı yeşil çay için. Özellikle sabahları metabolizmayı hızlandırmak için içilecek yeşil çay uzmanlar tarafından da tavsiye ediliyor.
Araştırmalar, iyi bir omega-3 kaynağı olan keten tohumunun tansiyon, kolesterol, kalp-damar sağlığına katkısının yanında bağırsak hareketlerini düzenleyerek metabolizmayı hızlandırdığını gösteriyor. Tarçın kan şekerini düzenlemeye yardımcı etkisiyle ani kan şekeri düzensizliğini gidermede yardımcı olup acıkma süresini geciktirir. Sindirim sırasında vücut ısısını yükselterek termik etki yaratır ve metabolizmayı hızlandırmada yardımcı olur. Yemeklerinizi tarçınla tatlandırabilir, suyunuzu tarçınla aromalandırabilirsiniz. Ananasın içeriğinde yer alan bromelain adlı proteinler sayesinde proteinlerin sindirimi hızlanır ve vücutta yakım olayı artar, buna bağlı olarak da metabolizma hızlanır.
