Ortaçağ Araştırmaları Dergisi’nin ilk sayısı okurla buluştu. Akademik araştırmalara yer veren dergi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nde görev yapan Doç. Dr. Pınar Ülgen ve Dr. Murat Serdar’ın editörlüğünde hazırlanıyor. Birçok kırılmaya şahitlik eden bu dönem siyasî, sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan incelenirken Sosyal Bilimler alanına katkı sağlanmak hedefleniyor. Selçukludan Vikinglere, Memlüklerden Franklara çeşitlilik gösteren yazılarda Halil Yavaş, Fatma İnce, Ergun Üstün, Hüseyin Kayhan, Selahattin Özkan, Ayşe Çekiç’in imzası bulunuyor. Dergi editörü Ülgen ile Ortaçağ tarihi ve yeni yayın üzerine konuştuk.
Doğu dünyasının Ortaçağ’ı ile ilgili çalışmalar yeterli olmakla birlikte Batı Ortaçağ’ı hakkındaki akademik çalışmalar yeterli değildir. Bu nedenle Batı Ortaçağı’yla ilgili çalışmaların teşvik edildiği bir süreçte bulunmaktayız. Çünkü Doğu ile Batı dünyasının Ortaçağ’ı ile ilgili çalışmalar yeterli düzeye ulaşınca daha rahat bir şekilde benzerlik ve farklılıkları ayırt edebileceğiz.
Ortaçağ, bizim Türk İslâm tarihi açısından değerlendirdiğimizde Kavimler Göçü’yle yani 5.yy ile İstanbul’un fethine kadar olan yani 15.yy’lar arasını kapsıyor. Kaynaklar da Ortaçağ’da çalışılan topluma göre değişiklik gösterir. Genel olarak Arapça, Farsça, Yunanca, Süryanice ve Latince kaynaklarımız bulunuyor.
Ortaçağ’da tarih, seyyahlar ya da olay anının tanıkları olan kişiler tarafından yazılan kronikler vasıtasıyla günümüze aktarılmıştır. Bunun yanı sıra resmi devlet tarihçileri de bulunmaktaydı. Batı dünyasında ise ilk tarih yazıcılığı manastırlarda keşişler tarafından yapılmaktaydı. Bakış açısı, toplumdan topluma hatta yazardan yazara değişiklik göstermiştir. Burada özellikle dikkatimizi çeken unsur, bilim ve teknoloji alanlarında yapılan çalışmalarda çoğunlukla objektif bir bakış açısının olmasıdır. Daha doğru bilgiye bir konuyla alakalı pek çok esere bakılarak ve de karşılaştırma yapılarak ulaşılabilir.
Doğu dünyası, bilim alanında çok ileri seviyede bulunurken Batı dünyası, Doğu’daki tüm bilimsel eserleri Arapça’dan Latince’ye çevirterek henüz 12.yy’da çeviri hareketlerini başlatmış ve kendi toplumunda bir Rönesans yaratmıştır. Ortaçağ’da Batı’nın Batılılaşmaya başladığını görüyoruz. Yani bizim modern diye algıladığımız Batı dünyası, Ortaçağ’da aslında hâlâ kendi kimliğini bulmaya çalışmaktaydı. Dolayısıyla modernizm, demokrasi, ulus fikri kavramlarının henüz gelişmediğini söylemek mümkün. Buna karşılık Doğu, hem kimlik hem de birlik ve beraberlik konusunda kısmen de olsa daha ileri seviyedeydi.
Türk devletlerinin ortak özelliği sünni İslâm devleti olmaları ve de askeri olarak da İslamiyeti kabul etmeleriyle birlikte cihad anlayışı ve Türk cihan hakimiyeti mefkuresini gerçekleştirme ideallerinin olmasıdır. Dolayısıyla bu durum, Türklerin savaşçılık özelliklerini de şekillendirmiştir. En dikkat çeken detay olarak piyade birliklerinden ziyade süvari birliklerine sahip olmalarıdır. Ayrıca savaşta kılıcın yanı sıra ok kullanımında da çok yeteneklidirler.
