Pandemi sonrası ekonomiler yeniden normale döndükçe, artan ekonomik faaliyetler nedeniyle, dünyada önde gelen
endüstri metalleri
başta olmak üzere
emtia fiyatlarının hızla
yükseldiğini görmekteyiz.
Daha çok
endüstriyel metal fiyatları
yüksek artış yaşamaktadır.
Mayıs ayı itibarıyla yıllık bazda metal fiyatlarındaki ortalama artış yüzde 90’lara yaklaşmıştır. Bu artış
9 yıl öncesine göre en yüksek seviyeleri
yansıtmaktadır.
Bazı metallerdeki artış, ortalamanın üzerinde
(demir cevherindeki artış yüzde 116)
ve bazıları da ortalamanın altında artmıştır (nikeldeki artış yüzde 41).
Burada önceki yazımızda değindiğimiz (inşaat malzemeleri el yakıyor)
iç piyasadaki demir fiyat artışlarının dış kaynaklı
olduğunu bir kez daha hatırlatalım.
Çelik, alüminyum ve bakır gibi metallerin
piyasa fiyatları şu anda tarihi zirvelere ulaşmış
veya yakınlaşmış. Bu metaller ayrıca tedarik zinciri sorunlarıyla da karşı karşıyadır.
**
Burada açık bir şekilde
metal fiyatlarındaki artışın diğer emtia fiyatlarından çok daha fazla arttığını
söyleyebiliriz.
Metal fiyatlarının
nispeten
daha fazla artmasının
öncelikli nedeni;
imalat sektörünün salgın öncesi faaliyet düzeyine dönmesi
ve
metal talebinde
yaşanan
artışlardır
.
Özellikle, imalat alanında yüksek miktarda metal kullanıcısı ülke olan Çin’in
hızla toparlanması
talep artışındaki etkili faktörlerin başında gelmektedir.
Çin'in imalat ve inşaat sektörleri dünyadaki bakırın neredeyse yarısını (yüzde 43) tüketmektedir. Çin'in rekor düzeydeki ithalatı
bakır fiyatlarını
metrik ton başına 10.000 doların (2011’deki zirve seviyesinin) üzerine çıkarttı.
Uluslararası Bakır Birliği’ne (ICA) göre,
güneş ve rüzgâr enerjisi sistemlerine yönelik küresel bakır talebi
bakır fiyatları artışını destekleyecek.
Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre;
alüminyum fiyatları
da bakıra benzer şekilde Mayıs 2021’de önceki yıla göre yüzde 64 arttı.
**
Çin,
metal fiyatlarındaki artışları kontrol etme bağlamında
çelik üretimini
artırmış
(yılın ilk beş ayındaki üretim, 2020’nin aynı dönemine göre yüzde 13,9 artarak 473,1 milyon tona ulaşmış).
Çin Ulusal Gıda ve Stratejik Rezervler İdaresi yakın gelecekte bakır, alüminyum ve çinko dâhil olmak üzere
devletin metal rezervlerini toplu halde serbest bırakacağını
açıkladı.
Bu adım,
yüksek emtia fiyatlarını soğutmak ve emtia piyasasında fiyat istikrarını sağlamak,
arz sorunu çözmek amacı taşımaktadır.
Uzmanlar, Çin’in fiyatları dizginleme amacıyla
metal stoklarını eritme politikasının
gelecekteki
fiyatları
(arz kıtlığı)
tetikleyebileceğini
söylüyor.
**
Metal fiyatlarındaki artışın
bir başka nedeni
de daha
yeşil bir ekonomiye geçiş
için ortaya çıkacak
altyapı harcamaları
ile ilgili beklentilerdir.
Şöyle ki; uzman kuruluşlar
elektrikli arabalar
ya da
yenilenebilir enerji
kaynaklarına hızlı geçiş
altyapısı için lityum tüketiminde 40 kat, grafit, kobalt ve nikel tüketiminde 20-25 kat artış tahmin etmektedir.
**
Bugün birçok
maden üretimi
COVID-19 nedeniyle
kesintiye uğramıştır.
Dahası
karantina kısıtlamaları, nakliye limanlarındaki tıkanma ve yakıt fiyatlarındaki yükselme nakliye navlunlarını 10 yılın en yüksek seviyelerine taşımıştır.
Bunların hepsi
metallerin maliyetine eklenmektedir.
Konteyner
taşımacılığı sektöründe
aksama akut hale gelmiş.
Tüccarlar, malzemeleri Asya’dan ABD ve Avrupa’ya taşımak için
haftalarca süren gecikmelerle
karşı karşıya.
Ayrıca tüccarlar, konteyner gemilerinde bir
rıhtım için
pandemi öncesine göre
birkaç kat daha fazla ödeme
yapıyor.
Ulaşım
sektörünün
eski faaliyet düzeyine
ulaşmasıyla petrol talebinin, dolayısıyla nakliye fiyatlarının daha da yükseleceği tahmin edilmektedir.
Fabrikalar ve madenler COVID-19 yüzünden ciddi şekilde sekteye uğradı ve
stoklar tükendi.
Bunun yanında
tedarik zincirinde aksama
(yukarıda bahsedildi) malzemelerin zamanında tesliminde büyük sorunlara neden olmaktadır.
Bütün bu maliyetler
müşterilere daha yüksek metal fiyatları
şeklinde yansıyor.
**
Açıkçası
ABD ve AB’nin iddialı altyapı programlarının gerçekleşmesi,
Çin’in yüksek büyüme iştahı bakır, demir ve diğer endüstriyel metallere olan talebi aşırı arttırmakta/arttıracaktır.
Sonuç olarak;
yakın gelecekte küresel ekonominin metal yoğunluğunun,
dolayısıyla
fiyat artışlarının devam edeceğini çok net olarak söyleyebiliriz.
#Metal
#Dünya
#Fiyat
#ABD
#AB
#Çin
3 yıl önce
Dünya metal fiyatlarındaki sıçrama nedenleri
Ne olacak bu anne babaların hali?
Seçim sonrası ekonomide manzara nasıl?
Amerikan siyasetinin İsrail ‘trajedisi’
Jeopolitik sürpriz: ABD, Rusya ve İsrail nasıl anlaştı?
Nazlı seçmen günlerinde siyaset
