Bu ay ardı ardına açıklanan rakamlar küresel enflasyon tarafında işlerin daha da kötü olacağına işaret ediyor. Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın mevcut etkisine ilave olarak yakın gelecekte oluşturacağı riskleri de göz önünde bulundurursak durum daha vahim bir hal alıyor.
Hafta içinde Amerika’nın enflasyon verisini gördük. Açıklanan resmi veriye göre ABD’nin enflasyonu %8,5 ile son 41 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Verinin detayına baktığımızda; en yüksek artışların enerji ve gıda ile sıfır ve kullanılmış otomobil grubunda olduğu gördük. Elbette bunda artan hammadde fiyatları ve tedarik zincirlerindeki kopmaların etkisi büyük.
ABD’de yaşananlara benzer bir şekilde İngiltere’de enflasyon artmaya devam ediyor. İngiltere’de yıllık enflasyon Mart’ta beklentilerin üzerinde oldu ve %7 ile Mart 1992’den beri en yüksek seviyeye çıktı. Bunda yıllık bazda %30,7 artan akaryakıt fiyatlarının etkisi oldukça yüksek. Gıda fiyatlarındaki artış da son 10 yılın en yükseğine işaret ediyor.
Almanya’da son enflasyon verisi %7,3. Bu oran son 40 yılın en yüksek verisi anlamına geliyor. Federal İstatistik Dairesi’ne göre; bu artıştaki ana etken enerji ve buna pandemi ile bağlantılı arz darboğazları da eşlik ediyor.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre; Euro Bölgesi’nin son enflasyon verisi beklentileri aşarak %7,5 ile kayıtlardaki en yüksek oran olarak tarihe geçti. Veriye göre söz konusu oranı yukarı iten ana faktör enerji grubundan kaynaklanıyor. Enerji grubunu ise gıda fiyatları takip ediyor.
Yukarıda küresel enflasyon tarafındaki verileri özetlemeye çalıştım. Söz konusu tarihi yüksek verilerin oluşmasındaki ana etkenin ağırlıklı olarak enerji, gıda ve emtia fiyatları olduğunu görüyoruz. Peki bu oranlar ne zaman düşmeye başlayacak?
Hem küresel emtia fiyatlarındaki beklentiler hem de ilerleyen dönemlere ilişkin olarak mevcut üretici enflasyonundan beklenen geçişkenliği hesaba kattığımızda küresel enflasyonun bir süre daha ana gündem maddesi olacağını söylemek yanlış olmayacaktır.
ABD’nin son enflasyon verisini ABD Başkanı Biden, Putin’e bağladı. Elbette Rusya-Ukrayna Savaşı’nın küresel enflasyon üzerinde etkileri var. Ancak emtia ve gıda fiyatlarının savaşın çok öncesinde yükselmeye başladığını hatırlatmakta fayda var.
Küresel enflasyonu yukarı iten en önemli emtialar enerji grubunda. Dolayısıyla enerji fiyatlarını yakından takip ediyoruz. Rusya da dünyanın en önemli enerji ihracatçısı ülkelerinden birisi. Dolayısıyla Rusya’ya yönelik enerji yaptırımları enerji arzını o da enerji fiyatlarını olumsuz etkiliyor. Özetle Batılı hükümetlerin Rusya’ya yönelik enerji yaptırımları meselesini ince eleyip sık dokuması gerekiyor. Zira Putin’in söylediği gibi Rusya’ya yönelik yaptırımlar Batı’ya yüksek enflasyon olarak geri dönüyor.
