Üçler, beşler, yediler ekonomi ve finans literatüründe analizleri kısmen de olsa genelleştirmek için başvurulan tamlamalarda sıklıkla kullanılır. Kırılgan Beşler, Gelişmiş Yediler gibi…
Piyasa tarafında ABD’de gelişen ve sayı kullanılan tamlamalardan birisi de Muhteşem Yediler. ABD borsalarındaki şirketlerin en değerlilerinden oluşmakla beraber teknoloji devlerini ifade ediyor.
Evvelce en iyi performans gösteren 4 teknoloji şirketi FANG olarak kısaltılmıştı; Facebook (şimdi Meta), Amazon, Netflix ve Google (şimdi Alphabet).
Sonra gruba Apple eklenip FAANG şeklini aldı. Sonra Netflix çıkarılıp Microsoft kondu ve FAAMG oldu.
Sonra şirketlerin değişen unvanlarıyla MAMAA kısaltması ortaya çıktı; Meta, Apple, Microsoft, Amazon ve Alphabet.
Nihayet Apple, Amazon, Alphabet, NVIDIA, Meta, Microsoft ve Tesla’dan oluşan Muhteşem Yediler’e gelindi.
Bakınca Türkiye’nin yedilisinin çok çarpıcı şekilde çok dengeli bir sektörel dağılıma sahip olduğu söylenebilir. Hatta daha optimum bir sektörel dağılım kurulamaz da denebilir.
Gene de endüstriler dönüşürken Türkiye’nin Muhteşem Yedilisiyle gelişen ekonomi kompozisyonu verdiği eleştirisi yapmak için kendisini zorlayanlar her zaman çıkacaktır.
Üstelik gelişen ekonomi karakterinde baskın olan bankacılık ağırlığı Borsa İstanbul’dan kalkmış durumda. Durum arızi olmanın ötesinde. Önceki dönemleri incelerken 2009 yılı fotoğrafı elime geçti. İlk 5’te Akbank, Garanti Bankası, Turkcell, İşbankası ve Türk Telekom yer alıyor ve ilk 10’daki şirketlerden 6’sı banka.
Bugün Türkiye ilginç biçimde daha bir reel sektör ekonomisi görünümü sergilemeye başlamış. 2009 yılı listesindeki teknoloji şirketleri ise geride kalmış. İnternet hızında da geri kaldılar zaten.
Türkiye’nin değiştirdiği kompozisyon başarı mıdır, diye sorulsa bana öyle geliyor derim. Ama dışa doğru finansal bağımlılıklara da işaret eder mi acaba, diye düşünürüm.
Çin’e baktım. Daha farklı bir profil önüme çıktı. ABD’ye göre teknoloji geliştirenlerdense hizmetlerinde teknolojiden yararlananlar ilk yedide dikkat çekiyor. Türkiye’ye göreyse reel kesimden ziyade finansın ağırlığı dikkat çekiyor.
Çin örneğinde en çok dikkat çekense sigortacılık sektöründen ilk yedide aktör bulunmasıdır. Dünyada en büyük sektörler sıralamasında üst sıralarda yer alan sigortacılığın bir yansımasını ortaya çıkarmak Çin için önemli bir başarı olarak kaydedilmeli. Bu başarının Türkiye için taşıdığı mesajlar da iyi düşünülmeli.
SASA ve Tüpraş ile Reliance arasında bir paralellik var gibi görünüyor. Fakat Hindistan’ın ilk 10 değerli borsa şirketi arasında 2009 Türkiye’sindeki gibi 6 banka veya finans şirketi yer alıyor. Yani bugünle değil de, dünle bir benzerlik görülüyor.
Hasılı, Çin’e veya Hindistan’a göre Türkiye’nin ilk yedisi sunduğu kompozisyonla muhteşem lakabını daha çok hak ediyor, diye düşünüyorum.
Homojen bir yapı sunmak diğer ülke örneklerine de bakılırsa hiç kolay görünmüyor.
Bu olumlu değerlendirmelerime rağmen homojen bir yapı sunmak kadar, finans sektörü dışında sektörel bir karakter ortaya koymak ABD örneğine bakılırsa pozitif görülebilir. Hatta Türkiye’de buradan bir pozitiflik hikayesi de ortaya konabilir.
Bu şirketler ağırlıklı şekilde borsada bulunurlarsa İstanbul finans merkezi düşüncesinin altını dolduracak pozitif dışsallıklar sağlayabilirler.
Başka ülke halka arzlarını dahi Türkiye’ye çekebilirler. Finansal pazar değil ev sahibi olmak adına bu tarz stratejiler üzerine düşünmeye başlamalıyız.
