İngiltere’de Boris Johnson’ı istifaya zorlayan siyasi krizin ardından rakiplerini geride bırakarak Muhafazakar Parti’nin başına geçen ve başbakanlık koltuğuna oturan Liz Truss, halefinin de başına geldiği şekilde, parti içi muhalefetin ısrarıyla istifa etti. Göreve gelmesinden sonra alınan tartışmalı mali politika kararlarıyla kendi partisi dahil olmak üzere birçok kesimin tepkisini çeken Truss, başbakanlıkta sadece 45 gün kalabildi. Başbakanlık Konutu önünde açıklamalarda bulunan Liz Truss, istifa kararını duyurdu. Truss, büyük bir ekonomik ve uluslararası istikrarsızlıkdöneminde göreve geldiğini belirterek “Duruma bakıldığında Muhafazakâr Parti tarafından teslim edilen görevi yerine yerine getiremiyorum” dedi. Truss, Muhafazakâr Parti’nin gelecek hafta içinde yeni bir lider seçeceğini, seçilene kadar görevini sürdüreceğini söyledi. Truss’ın istifasını duyurmasının ardından ana muhalefetteki İşçi Partisi lideri Keir Starmer, genel seçime gidilmesi çağırısında bulundu.
İNGİLTERE’DE BİR İLK
Eski Başbakan Boris Johnson, hükümetteki taciz skandalında yalan söylediğinin ortaya çıkması sonucunda 7 Temmuz tarihinde görevinden istifa etmişti. Johnson’ın istifa kararından dört gün sonra adaylığını açıklayan dönemin Dışişleri Bakanı Truss, başbakanlığa talip olduğunu ilan etmişti. 13 Temmuz’da 6 aday ile başlayan liderlik yarışı sonrası son iki aday arasına eski Maliye Bakanı Rishi Sunak ile birlikte kalmayı başaran Truss, 20 Temmuz’dan 5 Eylül’e kadar süren ve yaklaşık 200 bin Muhafazakar Partilinin katıldığı oylama ile partinin yeni lideri seçilmiş, 6 Eylül’de de kabinesini kurmuştu. Daha önce en kısa dönem görev yapan İngiltere Başbakanı 119 gün ile (12 Nisan -8 Ağustos 1827) George Canning’di. Canning görevdeyken hayatını kaybetmişti.
KWARTENG’İ GÖREVDEN ALARAK SÜRECİ BAŞLATTI
Maliye Bakanı Kwasi Kwarteng, Truss’ın adaylık sürecinde vadettiği vergi kesintilerini içeren bir mini bütçe hazırlamıştı. Fakat vergi kesintilerinin bütçe finansmanı için daha fazla borçlanma gerektirecek olması, halihazırda büyük bir borç yükü altında bulunan İngiliz ekonomisi hakkındaki endişeleri artırmış ve İngiliz sterlini hızla değer kaybetmişti. Tartışmalı mini bütçe kararının ardından hükümet geri adım atmış, Maliye Bakanı Kwarteng, Truss tarafından görevden alınarak yerine Jeremy Hunt atanmıştı. Önceki gün de İçişleri Bakanı Suella Braverman, kişisel e-posta adresini kullanarak bir milletvekiline resmi bir belge göndermesinin ardından kuralları ihlal ettiği gerekçesiyle görevinden ayrılmış, istifa mektubunda Truss’ı eleştirmişti.
BORIS GERİ DÖNEBİLİR
Sky Televizyonu’nun önceki gün paylaştığı ve partililerin katıldığı bir ankete dayandırdığı haberde parti üyelerinin yüzde 63’ünün Truss’ın istifa ederek yerine partinin eski lideri Johnson’ın geçmesini arzuladığı ifade edilmişti. İngiliz The Times gazetesi de Johnson’ın tekrar başbakan olmak için aday olabileceğini belirterek, Johnson’ın bu durumu ulusal çıkar meselesi olarak gördüğünü paylaştı. İsmi geçen diğer adaylar ise eski Maliye Bakanı Rishi Sunak, eski Savunma Bakanı Penny Mordaunt, Savunma Bakanı Ben Wallece ve Maliye Bakanı Jeremy Hunt. Muhafazakar Parti milletvekillerinin oluşturduğu 1922 Komitesi’nden yapılan açıklamada seçimin 28 Ekim’e kadar tamamlanmasının mümkün olduğu belirtildi. Komite, yeni parti liderinin 31 Ekim öncesinde göreve başlamış olacağını açıkladı.
Marul kazandı
- İngiliz Daily Star gazetesi, günler öncesinden Truss’ın istifa edeceğini öne sürmüş, hatta ileri gidip bir de yarışma başlatmıştı. Daily Star, “Liz Truss mı daha çabuk görevi bırakacak yoksa bu marul mu daha çabuk bozulacak?” diye bir canlı yayın başlatmıştı. Daily Star’ın marulu, Başbakan’dan daha uzun ömürlü olup olmayacağını görmek için bir yarışma başlamasının ardından uluslararası üne kavuştu. Gazete, istifanın ardından marulun Truss’ı yendiğini, duyurdu. Marulun görselleri kısa sürede sosyal medyanın da gündemine otururken paylaşım rekorları kırdı.
