İlk kez 1817'de Dr. James Parkinson tarafından “titrek felç” olarak tanımlanan hastalık, yaşın ilerlemesiyle beyinde dopamin salgılayan hücrelerin azalmasına bağlı olarak ortaya çıkıyor.
Ulusal Parkinson derneklerinden toplanan verilere göre, dünyada 7 milyondan fazla Parkinson hastası olduğu tahmin ediliyor.
Parkinson genelde ileri yaşlarda görülüyor
Parkinson hastalığı görülme sıklığı ve bulguları, yaşa bağlı olarak göreceli olarak ilerliyor. 60'lı yaşlarda, 50'li yaşlara oranla 10 kat daha sık görülüyor. Hastalığın 50 yaşından önce başlamasına nadiren rastlanıyor.
Hastalık, erkeklerde kadınlara oranla yaklaşık 2 kat daha sık görülüyor.
Hastalığın ortaya çıkış yaşına da endeksli olarak bulgular ne kadar genç yaşta ortaya çıkarsa, dopaminin üretimi de yıllar içinde giderek daha çok azalıyor ve hastalığın seyri göreceli olarak genç hastalarda biraz daha hızlı gidebiliyor.
Nedeni tam olarak bilinmiyor
Parkinson hastalığının nedeni tam olarak bilinmese de spesifik genetik mutasyonlar ya da bazı çevresel faktörlerin, hastalığın gelişiminde rol oynadığı ifade ediliyor.
Yaşın ilerlemesiyle beyinde dopamin salgılayan hücrelerin azalmasına bağlı olarak görülen hastalık, hareket bozukluklarına ve istem dışı hareketlere neden oluyor. Hastalık ellerde ve ayaklarda titreme, hareketlerde yavaşlama, kaslarda sertlik, yürüme güçlüğü, yüz ifadesinin değişmesi (sabit bakma, göz kırpamama gibi), yürürken bir kolun savrulmaması, titreme, kaslarda kasılma, bir bacağın aksaması veya sürüklenmesi, tutarsız yürüyüş ve kamburluğa yol açabiliyor.
Harekete bağlı olmayan belirtiler arasında uyku bozuklukları, depresyon, kabızlık, koku duyusu kaybı ve kaygı bozukluğu yer alıyor.
Belirtileri kişiden kişiye farklılık gösteriyor
Merkezi New York'ta bulunan ABD Parkinson Vakfı, hastalığın belirtilerinin kişiden kişiye değişkenlik gösterdiğine işaret ediyor. Semptomların ilerleyişinde de farklılıklar görülebiliyor. Bazı hastalarda bulgular hafif şekilde başlayıp yavaş ilerleme gösterirken bazılarında ilerleme şiddetli bir şekilde olabiliyor ve hastalığın standart bir tedavisi bulunmuyor.
Parkinson tedavi yöntemleri arasında ilaç ve destek terapileri, fizik tedavi ve cerrahi işlemler bulunuyor. Her hastaya uygulanan tedavi aynı olmuyor. Tedavi yöntemi hastanın yaşına, hastalığın evresine ve belirtilerine göre değişiyor.
Toplumsal farkındalık ve bilinçlenme yaratmak adına her yıl 11 Nisan, tüm dünyada “Dünya Parkinson Hastalığı Günü” olarak ilan kutlanıyor.
