Fibromiyalji sendromu (FMS), belirtileri çok bilinse de kendisi bilinmeyen bir hastalık. Fibromiyalji, sersem gibiyim, her yerim ağrıyor, tükendim, kafamı toplayamıyorum, etlerim acıyor, yorgunluktan ölüyorum gibi yaygın kas ağrıları ve vücudun birçok bölgesinde aşırı hassasiyetle seyreden kronik bir ağrı sendromudur.
Tükenmişlik, kronik ağrı veya kronik yorgunluk ile beraber seyreden FİBROMİYALJİ toplumda her 100 kişiden yaklaşık 5’inde görülüyor. Ancak her 100 FİBROMİYALJİ hastasından sadece 2’sine tanı konuluyor.
Fibromiyalji sendromu (FMS), yaygın kas ağrıları ve vücudun birçok bölgesinde aşırı hassasiyetle seyreden kronik bir ağrı sendromudur. Yaygın ağrı, sabah yorgun uyanma, konsantrasyon problemleri, kendini kötü hissetme, çaresizlik gibi duygularla yaşamı birçok romatizmal hastalıktan daha fazla etkilemektedir. Hastaların ana yakınmaları ağrı ve yorgunluktur. Bu yakınmalara dinlendirici olmayan uyku, bilişsel dalgalanmalar, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik yakınmalar, kollarda bacaklarda karıncalanmalar, uyuşukluk, yanma hissi, migren ve gerilim tipi baş ağrısı, ağrılı adet görme, bağırsak fonksiyonlarında değişim, çarpıntı, idrar yaparken yanma ve huzursuz bacak sendromu gibi birçok farklı yakınmalar da eşlik edebilir.
Fibromiyaljinin yaşı yok
Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, fibromiyaljinin, toplumda sıklıkla görülen bir hastalık olduğunu belirterek şu bilgileri verdi:
- “Fibromiyalji yaygın ağrıyla karakterize beraberinde konsantrasyon bozukluğu, sabah yorgun kalkma, kendini bir türlü iyi hissedememe, bazen sağım bazen solum ağrıyor şeklinde hastalarımızın ifade ettiği bir hastalık. Eskiden sağım solum ağrıyor diyen, biraz da stresli hanımlara konan bir tanıymış ama biliyoruz ki artık çocukluk çağında da olabiliyor, 60-70-80 yaşında da olabiliyor. Sadece kadınlarda değil, erkeklerde de olabiliyor. Hastalığı kontrol altına alarak yaşam kalitesini daha iyi hale getirmek mümkün. Bunun için çeşitli ilaç tedavilerin yanında egzersizler, gevşeme yöntemleri, fizik tedavi yöntemleri, bazen destek tedavileri ve beslenme yöntemleri hastaların sağlıklarına kavuşmasında katkıda bulunacaktır.”
Egzersiz depresyonu azaltır
Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Dilşad Sindel, egzersizin semptomları rahatlatıcı özelliği olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:
- “Fibromyalji hastalarında kas gücü ve dayanıklılığın da azalma olabiliyor. Egzersizler yetersizliği önlemenin temel yolu. Zira zayıf kaslar ve düşük aerobik kapasite, yumuşak dokular ve eklemlerin kolay travmatize olmasına yol açarak, daha ileride ağrının artmasına neden olacaktır. Egzersizler kas gücünü korur, uykuyu düzenler, endojen endorfin salgısını arttırır ve depresyonu azaltır. Haftada 2-3 gün egzersiz yapmak yeterlidir."
Fibromiyaljide önerilen egzersizler:
Nasıl tanı konur?
Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Deniz Evcik, fibromiyalji tanısının nasıl konulduğuna dair şu bilgileri verdi:
- "FMS tanısı koymak ancak konusunda uzman bir hekim ile gerçekleşir. Bu hastalık tanısı için hiç bir özel tanı testi yoktur. Tanı klinik muayene ve hastanın yakınmalarının değerlendirilmesi ile konulur. Yakınmaların en az üç aydır devam etmesi, hastanın ağrı hissettiği bölgelerin sayısı ve semptomların şiddetinin ölçüldüğü anket değerlendirilir."
- Yaygın ağrı indeksi (YAİ) >7 veya semptom şiddet indeksi (SŞS) >5; ya da YAİ=4-6 ve SŞS>9
- Generalize ağrı, aşağıdaki 5 bölgeden en az 4’ünde ağrının olması
- Çene, göğüs ve karın ağrısı generalize ağrı grubunda sayılmamaktadır.
A. Aşağıdaki tüm maddeler 0-3 arasında skorlanmakta (0; problem yok, 1; hafif, 2; orta, 3; ciddi düzeyde) (maksimum skor 9)
- Yorgunluk,
- Dinlenmeden uyanma
- Bilişsel (Kognitif) bulgular.
B. Ek olarak son 6 ay içerisinde;
- Baş ağrısı,
- Alt karında ağrı- kramplar
- Depresyonun varlığı;
- Tüm maddeler 0-1, maksimum skor 3,
- SSS= 9+3= maksimum skor 12
- Total 31 puan, 12 altı düşündürmez
- Puan arttıkça hastalık şiddeti artar.
- Ayrıca eşlik eden başka ağrılı rahatsızlıkların varlığı bu hastalığın varlığını dışlamamaktadır.
