Analizler, analizler, analizler. Bitmez. Akla hayale gelmeyen detaylara batırırlar sizi.
Hiçbiri de sayıp-döktüklerini toparlamaz, ‘birleştiremez’. Kocaman veri yığını, çöpten farksızdır…
Ukrayna savaşı ve bulaştığı coğrafyalardaki gerginlikler, yerkürenin Kafkasya ve Orta Asya’ya ağırlık vermeye başladığını gösteriyor. Şu an tehlikeli ve açmazlarla dolu
asıl savaşın yaşanacağı cepheye stratejik ve lojistik yığınak yapıyor.
Kısaltabiliriz; ABD’nin, hem Moskova’yı hem Pekin’i hedef alması,
aradaki yolun “bazı” duraklarını
en az bir süper güç boyunda kritik hale getiriyor…
‘Bu makro değil mi yani’ diyeceksiniz ama değil; makro açı yeni bir dünya düzeninin şekillenmesidir. Kimsenin ne dediğine bakmayın; resmi çizilecek kadar şekillendirilemiyor. Çoğu organı, eli kolu deformedir. Ama konak yerleri/menteşeleri öyle değil. Onlar çok değerli olacaklar…
Mevcut uluslararası durumu dikkate alarak dikkat edilmesi gereken ilk küme; İ
ran-Rusya-Türkmenistan-Azerbaycan-Kazakistan
’dır. Hazar’ın kıyıdaşları. Bu ülkeler arasında, şimdilik ‘hizalanma’ demeyelim, yüzünü düşmana dönmektir, ama ‘uyumluluk’ gözleniyor.
Bu stratejik bir gelişme ve daha önce de bu havzaya yabancıların girmesini reddeden mutabakatları vardı, şimdi güçlendiriyorlar. Lojistik/ulaşım açıdan da pusulanın dört yönüne odaklıyorlar…
Öbek, Karadeniz üzerinde etkilidir, bağlantılıdır. Yani Ukrayna Savaşı’yla siyaseten ilişkilidir ama “fiilen”,
Mariupol’ün el değiştirmesiyle
yeni bir tablo vardır. Panorama sadece Karadeniz’in zamanla Ukrayna’ya kapanacağı ile ilgili değil. Çift yönlü sinerji de yaratır
. Rus iç ve dış su yolları ilgili haritadaki tüm havzaları “birleştirir”.
Avrasya özünde bir kara kütlesi olmasına rağmen!
Ve bana sorarsanız..
Bu açıdan Rusya, “kalpgâh” üzerinde bütünlüğü sağlamış bulunuyor!
Yani ABD, Batı ittifakının konsolidasyonunu sağlamaya çalışırken oluyor bunlar. Kırım ve Ukrayna’nın, -Doğu Avrupa’nın da-önemi buydu.
Akademisyenlerimiz, meslektaşlarımız, emekli komutanlarımız, satranç tahtası üzerinde birkaç aktüel kareye odaklanmaktan kısa süre feragat edip bir-iki adım geri çekilirlerse, 64 karedeki durumun bu olduğunu fark edeceklerdir. ABD bunu ıskaladı. Ankara ıskalamadı.
Lojistik/ulaşım kısmı da aynı haritanın bir başka “yolu” üzerine düşüyor ki burada artık
Rusya’nın Karadeniz’deki büyük ticaret limanları-tabii Türkiye’ninkiler dahil-ama bir fazlası petrol ve gaz hatları, ulaşım yolları, Çin’e bağlanan kocaman bir haritanın üzerinde
adı geçen oyunculara ‘büyük oynama’ gücü veriyor.
Ukrayna savaşında gün sayıp, şu kadar kilometre alındı-verildi hesapları artık veresiye defteri önemindedir.
Yeni harita, Rusya ile Çin’i Avrasya’nın göbeğine, Doğu Avrupa’yı dahil ederek oturtuyor.
Ukrayna savaşının müsebbibi kimse, Washington’daki koltukları kurtarmak için yanlış bir gambit yaptı;.
Beyaz Saray karşılığında dünya!
ABD KAYBETTİĞİNİ ANLADI, KAFKASLAR VE ORTA
ABD’de yapılan devasa yanlışı fark edenler var; Batı, “atıldığı”, kovuluşunun son resmini uçaklardan düşen Afganlarda verdiği Avrasya için, Kafkasya ve
adımlarına başlamış bulunuyor.
Benim arşivim bile, sistematik, Avrupa, İngiltere, AB, ABD’nin bölgedeki temaslarının belli bir akıl çerçevesinde yürütüldüğünü göstermeye yetiyor. (CIA Başkanı’nın kimi bölge ülkelerine gerçekleştirdiği gizli ziyaretlerden, 5 Ağustos’taki Erdoğan-Putin zirvesine kadar.)
Kimi bölge ülkelerinin stratejik değeri belki on kat artacak ve en çok bunu yazmak istiyorum;
bu ülkelerden biri değil, birincisi kardeş Azerbaycan’dır!
Bakü, tarihinin en kıymetli dönemine geçiş yapıyor ve umarız taşlarını doğru oynayarak bölgenin parlayan yıldızına dönüşür.
“Doğru oynamayı” açmalıyız çünkü o kadar kolay olmayacak;
ABD, İngiltere, İran ve İsrail, Rusya ve Türkiye’ye mesafeli bir Azerbaycan için girişimlerde bulunuyorlar. AB de destek veriyor.
İran ve İsrail dinamikleri farklı. Duruma göre değişebilir. Batı Asya ve Ortadoğu’da ayrı çıkarları var. Ancak Ermenistan-Azerbaycan savaşı ve sonucuyla ortaya çıkan tablonun bölgede birbirine destek veren ülkeleri, tıpkı “yükselen su herkesi eşit kaldırır” misali başarılı kıldığı anımsandığında, geri kalan payandaların sınırlı olduğu bilinmeli.
Bakü’nün önemini sadece Ermenistan savaşının çıktıları üzerinden söylemiyorum; 24 Şubat’ta başlayan Ukrayna saldırısı öncesi Putin ve Aliyev’in (22 Şubat) buluşmasını hatırlayalım. Ve şimdi bölgeye sık gerçekleşen Batılı ziyaretlerini.
Son Astana zirvesi, Irak olayları, Karadeniz’e girme çabaları, önümüzdeki Soçi zirvesi kritik gelişmeler.
Batı, bölgede kurulmaya başlanan düzenin ileri aşamaya eriştiğini fark etti ve tam göbeğe saldırıyor.
Bu yüzden 5 Ağustos zirvesi önemli. Daha yeni buluşmuş iki büyük ülke liderinin “çok çok farklı” konuları da tartışacakları açık…
Pelosi’nin Tayvan ziyaretiyle gelişen-yazı kaleme alınırken uçak o rotadaydı-, ABD-Çin krizine de mini not düşeyim;
Ukrayna ve Avrupa’da planları iyi gitmeyen bir Amerika-şimdi Tayvan üzerinden Çin’e sarıyor.
Biden-Xi görüşmesinin ardından görüntülenen askeri gelişme ve açıklamalar, Pelosi ziyaretiyle farklı bir alarm seviyesine yükselecek. Hepsi yaşadığımız ‘küresel akıntı’ya dahildir…
ABD’nin bunu yapmasının
bulunuyor. Onları da yazalım, konuşalım…
