Kültür ve Turizm Bakanlığı, deprem bölgesinde hasar gören kültür varlıklarının yeniden ihya çalışmalarını, konunun tüm paydaşları ile yürütecek. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yahya Coşkun, Kahramanmaraş merkezli depremlerde de genel müdürlüklerinin Afet Acil Durum Eylem Planı'nı başarıyla uyguladıklarını dile getirerek depremlerin ardından ekiplerinin gün ağarmadan yola çıktığını, eylem planı çerçevesinde kimin nerede görevli olduğunun önceden belirlendiğini, bu kapsamda deprem bölgesine ulaşan ekiplerin güvenliğin tesisini sağladıklarını anlattı.
HER SARSINTIDA KONTROL EDİLİYOR
Coşkun, Antakya'daki yaklaşık 800 tescilli kültür varlığının üçte birinin yıkık ya da ağır hasarlı, önemli bir kısmının ise orta hasarlı olduğunu, hiç yıkım olmayanların da bulunduğunu belirterek, "Her depremle listemiz yeniden düzenleniyor. Arkadaşlarımız da yeni baştan başlayıp bir değişiklik var mı diye kontrol ediyor. Az az da olsa listemizde değişiklikler oluyor." ifadelerini kullandı. Bilim heyetinin yönlendirmeleriyle restorasyon çalışmalarının yapılacağını söyleyen Coşkun, şu bilgileri verdi:
TEK TAŞI DAHİ ZİYAN EDİLMEZ
"Bilimsel öncelik mümkün olduğunca kendi taşını, kendi yapısını kullanarak eseri restore etmektir. Hatta birçok zaman eserin tamamlanıp tamamlanmayacağı önce bilim heyetleriyle kararlaştırılır. Eğer eserin tamamlanmasına karar verilirse kendi malzemeleri kullanılır, tek bir taşı bile zayi edilmez. Bilimsel olan yöntem de şiirsel olan yöntem de budur. Geçmiş asırlara tanıklık etmiş, kahkahalara, acılara tanıklık etmiş, taşı yeniden kullanıyoruz. Öncelikli olarak kendi taşları, kendi parçalarıyla restorasyon sürecini başlatacağız. Ama kullanılamayacak derecede tahrip olmuş olanlar varsa olabildiğince asli unsurlarına, orijinal kimliğine uygun yapılacak."
Nemrut ve Göbeklitepe milim oynamadı
Yahya Coşkun, "Nemrut, Göbeklitepe gibi alanlarda neredeyse milim oynama yok" diye konuştu. Coşkun, Adıyaman'daki Karakuş Tümülüsü'nde bir sütunun devrildiğini, üstündeki tokalaşma sahnesinin ünik bir eser olduğunu, bu nedenle ilk günlerde Adıyaman Müzesi'nde koruma altına alındığını dile getirdi. Coşkun, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile kamuya ait olmayan tescilli kültür varlıklarındaki hasarın tespiti için genel müdürlüklerinden 502 çalışan ile Vakıflar Genel Müdürlüğü uzmanlarının alana çıktığını, ilk hasar tespitlerinin yapıldığını, detaylı tespitler için de çalışmaların sürdüğünü ifade etti.
Eşsiz tarihi eserlerde hasar yok
Depremlerin ilk gününün akşamı hasar tespitinin tamamlandığını, 2. gün UNESCO Dünya Miras Listesi'ndeki alanların ve ören yerlerinin kontrol edildiğini, daha sonra da tescilli kültür varlıklarına bakıldığını dile getiren Yahya Coşkun, "Deprem bölgesindeki 29 müzemizde tamamen yıkılan hiçbir müzemiz yok. Sadece fiziki hasar bulunan yer Hatay Müzemiz. Onun da bir bloğunda hasar var. Diğer müzelerimizde ciddi problemler yok" bilgisini paylaştı. Coşkun, bazı müzelerdeki eserlerin güvenli depo müzelere nakledildiğini, Diyarbakır ve Hatay Necmi Asfuroğlu müzelerinde hasar gören eser bulunmadığını, Osmaniye, Kilis, Kahramanmaraş'ta birer, Şanlıurfa Müzesi'nde ise yaklaşık 15 eserin küçük zararlar gördüğünü söyledi. Yerinden oynama sonucu çatlaklar oluşan bu eserlerin büyük çoğunluğunun restorasyonunu tamamladıklarını bildiren Coşkun, "Müzelerdeki mozaiklerde ünik diye değerlendirdiğimiz, bir eşi benzeri daha olmayan eserlerimizde zarar yok" dedi.
