İç hukukta yapılan düzenlemeler işe yaradı

2018 yılı sonu itibariyle bir önceki yıla göre AİHM’e yapılan başvurusu sayısında yüzde 0.17 artış yaşandı. Buna karşın AİHM’in iş yükü, 2012 yılı sonuna göre yüzde 56 azaldı. 31 Aralık 2018 itibariyle AİHM önündeki toplam derdest başvuru sayısı 56 bin 350 olarak gerçekleşti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM)’in 2018 verileri, Türkiye aleyhine yapılmış başvuru sayılarında düşüş yaşandığını ortaya koydu.

Türkiye’den AİHM’e 2016 yılında 12 bin 575 başvuru yapılırken, bu rakam 2017 yılında yüzde 40’lık azalmayla 7 bin 518’e, 2018’de ise yüzde 5.45’lik azalmayla 7 bin 107’ye düştü.

Türkiye aleyhine AİHM önünde bekleyen başvuru sayısı, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkının tanındığı 2012 yılına oranla azalarak, 2018 yılı itibariyle en düşük seviyeye geriledi. Önümüzdeki yıllarda başvuru sayısının daha da düşeceği, bununla birlikte de verilen ihlal kararlarının azalacağı belirtiliyor.

RUSYA VE ROMANYA TÜRKİYE’NİN ÖNÜNDE

AİHM’e yapılan başvurularla ilgili diğer ülkelerle karşılaştırma yapıldığında ise Türkiye’nin önündeki ülkelerin Rusya, Romanya ve Ukrayna olduğu görüldü. Buna göre, AİHM’e, Rusya’dan 11 bin 750, Romanya’dan 8 bin 500, Ukrayna’dan da 7 bin 250 başvuru geldi.

NÜFUSA ORANI YÜZDE 0.83

Nüfus yoğunluğu açısından bakıldığında ise 2018 yılında Türkiye’de her 10 bin kişiye düşen başvuru oranı yüzde 0.83 olarak tespit edildi. Bu oran 2017’de 3.25 idi. Nüfus yoğunluğuna göre bakıldığında, Karadağ 5.11 ile birinci sırada bulunurken, ikinci sırada ise 3.04 ile Sırbistan yer alıyor. Türkiye ise 47 ülke arasında 18. sırada bulunuyor.

140 İHLAL KARARI VERDİ

AİHM, 2018’de Türkiye ile ilgili 140 ihlal kararı verdi. Rusya ile ilgili verilen ihlal karar sayısı ise 238 olarak gerçekleşti.

Türkiye ile ilgili ihlal kararlarının yüksek çıkmasında 2002 yılı öncesi müracaatlar etkili oldu. Buna göre, 42 ihlal kararına ilişkin olayların 2002 yılı ve öncesinde, 88’indeki olayların ise 2002-2010 yılları arasında gerçekleşmesi dikkat çekti.

Bu ihlallerin büyük çoğunluğu ise gözaltında avukat yardımı olmaması (2003 yılında sorun olmaktan çıktı), Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin bağımsız ve tarafsız olmaması (2017 Anayasa değişikliği ile mülga) ve terörün propagandası ile suçu ve suçluyu övmeye ilişkin olup güncel mevzuatta sorun olmaktan çıkan konulara ilişkin. 2012 sonrasında gerçekleşen olaylara ilişkin sadece 4 ihlal kararı bulunuyor.

6 bin 789

ret kararı

AİHM, 2018 yılında Türkiye aleyhine yapılan 6 bin 789 başvuruyu ise çeşitli nedenlerle kabul edilemez bularak reddetti. AİHM ayrıca 2018 yılında 8 başvuruda Türkiye aleyhine tedbir kararı verirken, 30 başvuruda ise tedbir taleplerini reddetti. Öte yandan, adil yargılanma ile ilgili ihlal sayısı 56’dan 53’e, mülkiyet hakkıyla ilgili ihlal sayısı ise 4’ten 3’e düştü.