Türkiye Cumhuriyeti tarihinin emir komuta zinciri içinde gerçekleştirilen son darbesinin üzerinden 41 yıl geçti. TRT Radyosunda 12 Eylül 1980 sabahı İstiklal Marşı’nın ardından çalınan Harbiye Marşı ve dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren imzalı Milli Güvenlik Konseyi “bir numaralı” bildirisinin okunmasıyla demokrasiye vurulan darbe resmen ilan edilmiş oldu. Vesayet yıllarında yaptıklarının ve verdikleri hukuksuz kararların yargılanmasının önüne geçmek için 1982 Anayasasına ek madde ekleten generaller, bu sayede yıllarca özgürce dolaştı.
İLK KEZ YARGI ÖNÜNDE
Bu madde, 12 Eylül 2010’daki referandumun ardından kaldırıldı ve Türkiye’nin dört bir yanından darbeciler hakkında suç duyurularında bulunuldu. Ankara Başsavcılığı, o dönem hayatta olan Kenan Evren ile Tahsin Şahinkaya hakkında dava açtı. İddianamenin 10 Ocak 2012’de kabul edilmesiyle Türkiye tarihinde ilk kez bir darbenin sorumluları yargı önüne çıkarıldı. Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi, 18 Haziran 2014’teki karar duruşmasında Evren ve Şahinkaya’yı müebbet hapis cezasına çarptırdı. Ayrıca bu kişilerin rütbelerinin sökülmesine karar verildi. Sanık avukatları, kararı temyiz etti. Dosya Yargıtay’dayken Evren 10 Mayıs 2015’te, Şahinkaya ise 9 Temmuz 2015’te öldü. Bunun üzerine yerel mahkeme Evren ve Şahinkaya hakkında açılan “kamu davasının ortadan kaldırılmasına” karar verdi. Ayrıca sanıkların mal varlıklarına el konulması, rütbelerinin sökülmesi ve TSK’dan çıkarılması ile rütbelerinin geri alınmasına yer olmadığına hükmedildi.
RÜTBELERİ SÖKÜLSÜN
Bu kararın temyiz edilmesi üzerine dosya Yargıtay’a geldi. Yargıtay, davanın düşmesine ilişkin yerel mahkeme kararının onanması, ancak “sanıkların mal varlıklarına el konulması, rütbelerinin sökülmesi ve TSK’dan çıkarılmasına yer olmadığına” ilişkin kararının bozulması talep etti. Sanıkların, rütbe ve memuriyetlere ilişkin hak ve yetkiyi kullanamayacakları belirtilen Yargıtay tebliğnamesinde, bu durumun mirasçılar bakımından da geçerli olduğu vurgulandı. Yargıtay Başsavcılığının tebliğnamesiyle ilgili süreç hala devam ediyor.
