Bugüne kadar gittiğim her Anadolu şehri, ne kadar büyük bir potansiyele sahip olduğumuzu gösterdiği için insanıyla, coğrafyasıyla, ekonomik ve sosyal zenginliğiyle, mimari yapısıyla beni olumlu anlamda hem şaşırtmış hem de mutlu etmiştir.

Sınır şehri Kilis de bunlardan biri.

Geçen hafta sonu Türkiye İhracatçılar Merkezi (TİM) heyeti ile birlikte gittiğimiz Kilis ziyareti de böyle oldu.

Kilis topraklarında yer alan Öncüpınar gümrük kapısında Mart ayı ihracat rakamları açıklanırken sınırın hemen öbür tarafındaki teröristlerin Kilis’e roket attıkları Burseya dağı tam karşımızda duruyordu.

Yürüyüşle yarım saatlik mesafede olan bu dağın son derece modern tüneller ve ağır silahlarla terörist yuvası haline getirilene kadar neden temizlenmediğini düşünmemek elde değil. Burseya, Kuzey Suriye’de Halep ili içerisinde Azez ile Afrin arasında yer alan rakımı 848 olan bir dağ.

**

Zeytin Dalı Harekatı’nın başladığı bu alan aynı zamanda dünyanın en zengin en eski ve en kaliteli zeytininin çıktığı yer. Üzümü de çok meşhur. Havası tipik Akdeniz iklimi. Ülkenin Ortadoğu’ya açılan kapısı.

Bizimle birlikte sınır kapısına gelen Kilis Valisi Mehmet Tekinarslan’ın dediğine göre, bu bölgede yetişen zeytinde kanser hücrelerini öldüren özel bir madde tespit edilmiş.

O yüzden çok değerliymiş ancak zeytinin bu özelliğini öne çıkararak tanıtma, marka oluşturma çabaları yetersiz kalmış.

Bu konuda iş adamlarından destek bekleniyor bilginize…

Toprakları çok geniş ve bereketli.

Bölge Afrin havzası diye geçiyor.

**

97 bin yerli nüfusa karşın Suriye’den gelen 130 bin göçmenle yerli nüfusun azınlıkta kaldığı Türkiye’nin tek şehri.

Zaten yerli nüfus da Arap ağırlıklı.

Ancak Kürt müsün Türk müsün Arap mısın diye sorduğunuzda, çoğundan “Biz buraya göçle gelmedik. Türkiyeliyiz, Türküz. Osmanlıdan bu yana burada yaşıyoruz. Buranın yerlisiyiz” sözünü duyarsınız.

“Artık Türklere kız vermiyorlar”
Konuştuğum şoför arkadaş Kilis hakkında epey bilgi verdi:
Ticaret eski dönem nasıldı şimdi nasıl?
“Eskiden Kilis sınırda olduğu için kaçak ticaretin merkeziydi. Ticareti kaçak mallar döndürüyordu. İstanbul başta olmak üzere batıdaki birçok şehirden Kilis’e mal almaya geliyorlardı. Teröristlerin de kaçakçılarla beraber içeri girmesi yüzünden alınan güvenlik önlemleriyle kaçak mal ticareti azaldı.
Suriye’den gelen zenginlerin çoğu kuyumculuk yapıyor. Lüks konutlarda oturuyorlar.
Kamplarda kalan orta halli Suriyeliler de her gün kamptan çıkarak Kilis’te alışverişin canlılığına katkıda bulunuyorlar. Yoksullar ise atölyelerde çalışıyorlar ya da seyyar satıcılık yapıyorlar. (Biz de sokaklarda el açan Suriyeli görmedik.)
Gelenlerle yerli halk arasında evlilik olayları nasıl?
“Suriye’den ilk kaçtıklarında Kilis’te ne kadar bekar, dul, evlenemeyecek kadar yoksul erkek varsa hepsi Suriye’den gelenlerden kız aldı.
Eee şimdi devam ediyor mu?
“Şimdi hepsi iş buldu evlere yerleşti, Türklere (yerli halka) kız vermiyorlar!”

Özellikle doğu ve Güneydoğu illeriyle ilgili batıda terör haberlerinin medyada köpürtülerek verilmesinden kaynaklanan bir önyargı var. Aslında bu önyargı karşılıklı.

Doğudaki önyargı şu; Batıda yaşam çok rahat, iş imkanları yüksek, refah iyi, ülkenin nimetleri orada, sıkıntıları burada.

Batıdaki önyargı da şöyle: İnsanları eğitimsiz ve köylü, bölgede teröristlerin hakimiyeti nedeniyle rahat ve huzur yok. Halktan teröristlere destek veren çok.

Oysa bunların ikisi de önyargı ve yanlış. Bu ülke ve bu milletin düşmanlarının da en fazla kaşıdığı alan burası. Hep farklılıkları gündeme getirerek birlik beraberliği bozmak. Oysa bu sorunu çözmek çok kolay.

Belediyeler ve iş dünyası öncülüğüyle, devletin de desteğiyle en doğu ve en batıdaki vatandaş ve işadamları arasında toplu ziyaretler sağlanarak önyargılar yok edilebilir.

Örneğin bu ilişki sayesinde yatırım imkanlarını daha yakından gören Kilisli iş adamı Edirne’ye, Edirneli iş adamı da Kilis’e yatırım yapabilir.

Şehirler biribirinin potansiyel zenginliklerini kullanarak ticari hayatlarını canlandırıp, halkı zenginleştirebilir.

Bence bu ihracatla kalkınmadan daha önemli, daha adil, daha ucuz ve daha milli…