Zeytin Dalı'na 'manipülasyon' kalkanı: Hangisi doğru, hangisi yanlış?

Harekât sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin saldırısıyla Afrin’de yaralandığı iddia edilen çocuğa ilişkin 30 Ocak 2018’de servis edilen ve sosyal medyada çokça paylaşılan görselin orijinali; Almanya’da yayım yapan Frankfurter Allgemeine Gazetesi’nin 18 Aralık 2015 tarihli Suriye’deki iç savaşı konu eden haberine aittir.

6 Kasım 2016 tarihinde İngiliz Dailymail gazetesinin “Oyun Parkında Katliam: Rejim güçlerinin Suriye’de bir anaokuluna saldırısı sonucu altı çocuk hayatını kaybetti” başlıklı haberinde kullanılan fotoğraf; Zeytin Dalı Harekâtı sırasında çekilmiş gibi sosyal medyada servis edilmiştir. Bu fotoğraf; Afrin bölgesinde değil 2016’da Reuters muhabiri Sarah Dean tarafından Guta’da çekilmiştir.

29 Ocak 2018'de #StopAfrinGenocide etiketiyle paylaşılan üç çocuğa ilişkin fotoğraf, daha önce 18 Ekim 2015’te Milliyet Blog sitesinde "Çocuklar ölüyor, umutlar sönüyor" başlığıyla yayımlanmış bir habere aittir.

Zeytin Dalı Harekâtı sırasında Afrin’de yaralanan sekiz sivilden biri olduğu iddia edilen, sedyede yatan çocuğa ilişkin fotoğraf; 29 Ağustos 2017’de Suriye’nin kuzeyindeki Mare kentine ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri’nin saldırısında çekilmiş ve çeşitli sosyal medya hesaplarında aynı tarihlerde paylaşılmıştır.

Afrin’de Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen hava harekâtı sırasında Afrin’de yaralandığı iddiasıyla paylaşılan çocuk fotoğrafı, BBC tarafından 12 Mart 2015 tarihli “Suriye krizi: BM Güvenlik Konseyi mağdurları yüzüstü bırakıyor” başlıklı haberde kullanılmıştır.

Zeytin Dalı Harekâtı’nı karalamak amacıyla çeşitli sosyal medya hesaplarından “Afrin’i Kurtarın” etiketi ile paylaşılan yaralı çocuk fotoğrafı; Anadolu Ajansı’nın 2016 yılında gerçekleştirilen “AA İstanbul Photo Awards” adlı fotoğraf yarışmasında Abd Doumany’nin birincilik ödülü kazanan fotoğrafıdır. Fotoğraf Afrin’de değil, 11 Temmuz 2016’da Halep’te çekilmiştir.

2016’da Halep’te gerçekleşen bir hava saldırısı ile ilgili Anadolu Ajansı foto muhabirleri İbrahim Ebu Leys ve Jawad Al Rifaj’a ait yaralı çocuk fotoğrafları, terör örgütü destekçileri tarafından Afrin’de çekilmiş gibi gösterilerek “Terörist Türkiye”, “Afrin’i Kurtarın” etiketleriyle sosyal medyada paylaşılmıştır.

“#stopAfrinGenocide” (Afrin Katliamını Durdurun) etiketiyle terör örgütü destekçileri tarafından Afrin’de çekildiği iddia edilerek sosyal medyada paylaşılan ağlayan çocuk fotoğrafı, 2015 yılında Suriye iç savaşına dikkat çekmek amacıyla Twitter’da gündem olan “#Pray4Syria” (Suriye için Dua Et) etiketiyle paylaşılmıştır.

Terör örgütü destekçileri tarafından sosyal medyada #save_Afrin etiketiyle servis edilen, olayın Afrin'de yaşandığı algısını oluşturmaya çalışan fotoğraf, daha önce Filistin’in Gazze şehrindeki insan hakları ihlallerine dikkat çekmek için Khattmedia isimli bir ajans tarafından hazırlanan afişte kullanılmıştır.

Zeytin Dalı Harekâtı sırasında sivil yerleşim alanlarının tahrip edildiği iddiasıyla sosyal medyada paylaşılan yıkılmış bir binadan eşyalarını çıkarmaya çalışan insanlara ilişkin fotoğraf; BBC World Service’in 8 Temmuz 2015 tarihli “250 Hıristiyan Halep’ten Belçika'ya nasıl kaçırıldı?” başlıklı haberinde kullanılmıştır.

Afrin’de, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait uçak seslerinden korkan çocuklara ait olduğu iddia edilen fotoğraf, France 24 kanalına vatandaş gazeteci Hisham Al-Omeisy tarafından gönderilen, 18 Mayıs 2015 tarihi “Yemenlilerin bombalara karşı mağaralardan su kanallarına sığınakları” başlıklı haberde yer almıştır.

Terör örgütü yandaşları tarafından “Türkiye destekli İslami gruplar Afrin’deki Ezidileri yok etmek istiyor” iddiasıyla sosyal medyada paylaşılan fotoğraf; NBCNews İnternet sitesinde yer alan “ABD, DEAŞ’ın Hıristiyan ve diğer gruplara soykırımını kınadı” başlıklı 15 Ağustos 2017 tarihli haberinde kullanılmıştır. Haberde fotoğrafın 9 Ağustos 2014’te Irak’ın Musul kentinde çekildiği belirtilmiştir.

Terör örgütü yanlılarının Almanya’nın Köln şehrinde 27 Ocak 2018’de Zeytin Dalı Harekâtı'na karşı düzenledikleri yürüyüş için hazırladıkları pankartta kullandıkları ağlayan kız çocuğu görseli, Nouvelobs isimli İnternet sitesinde 7 Ağustos 2014 tarihindeki bir haberde kullanılmıştır. Fotoğraf Gazzeli bir çocuğa ilişkindir.

Sosyal medyada, Birleşmiş Milletler tarafından "Afrin’de Türk saldırıları sonucu 15 bin sivilin yerinden edildiği" açıklamasının yapıldığı iddiası bir çocuk fotoğrafı ile birlikte paylaşılmıştır. Bu fotoğraf aslen harekât başlamadan dört ay önce Alshahid sitesinde yayımlanan “350’den fazla yerinden edilmiş aile Afrin’e ulaştı” başlığı ile servis edilen haberde kullanılmıştır. Haber 28 Haziran 2016 tarihlidir.

Terör örgütü destekçisi bir sosyal medya hesabından “Çocukların Türk ordusu tarafından katledildiği” iddia edilerek yıkıntılar arasında ağlayan bir adama ilişkin fotoğraf paylaşılmıştır. Bu fotoğraf aslında, 17 Ocak 2014 tarihinde BBC News Haber sitesinde yayımlanan, “Suriye nasıl tümüyle iç savaşa gömüldü?” başlıklı habere aittir.

Sosyal medyada Zeytin Dalı Harekâtı sırasında yaralanıp soğuktan donarak öldüğü iddia edilen bir kadına ilişkin fotoğraf aslında 18 Ocak 2018’de Suriye sınırından Lübnan’a geçmek isterken dağlık bölgede ailesiyle birlikte ölen Suriyeli bir kadına aittir.

Türkiye’nin Afrin’de sivilleri hedef alarak can kayıplarına neden olduğunu iddia eden sosyal medya paylaşımlarında kullanılan görüntüler, Syrian Network for Human Rights internet sitesinde yayımlanan 27 Kasım 2017 tarihli Şam’ın Doğu Guta bölgesinde yer alan Duma’da rejim güçleri tarafından gerçekleştirilen bir saldırıya ilişkin habere aittir.

Türkiye’nin Zeytin Dalı Harekâtı ile Afrin’de katliam yaptığını iddia eden terör örgütü destekçisi sosyal medya paylaşımlarında kullanılan yaralı çocuklara ilişkin fotoğraf; Reuters muhabiri Badra Mamet tarafından 15 Eylül 2014 tarihinde Suriye’de Rejim güçleri tarafından Doğu Guta’da gerçekleştirilen hava saldırısı sonrası çekilmiştir.

TSK'nın Afrin'de sivilleri ve çocukları hedef aldığı iddiasıyla Twitter’da paylaşılan fotoğraf, 21 Ağustos 2013 tarihinde www.dnaindia.com haber sitesinde yayımlanan, rejim güçlerinin Suriye'nin Doğu Guta'da gerçekleştirdiği kimyasal saldırıya ilişkin habere aittir.

Sosyal medyada, terör örgütü destekçileri tarafından, Türk askerinin Afrin’de tavuk çaldığı iddia edilmiştir. Söz konusu fotoğraf 7 Haziran 2013 tarihinde El Kuseyr şehrinde çekilmiş, Esed rejimi askerlerine ait bir fotoğraftır.

Afrin’de TSK'nın konut alanlarını vurduğu iddiasıyla servis edilen fotoğraf, 8 Aralık 2016 tarihinde BM’nin internet sayfasında yayımlanan, “Halep'teki çocuklar için güvenli bir yer kalmadı” başlıklı dosya haberde kullanılmıştır. “Suriye Doğu Guta’da küçük bir çocuğun peluş oyuncağı yıkılmış bir binanın molozunda yatıyor” açıklaması ile UNICEF’e ait olan bu görsel 8 Aralık 2016'da paylaşılmıştır.

Tunceli’de Jandarma ekipleri tarafından gerçekleştirilen operasyonda ele geçirilen Orta Çağ dönemine ait küp (Pithos) resmi, "Türk askerinin Afrin’de tarihi eserleri çaldığı" iddiasıyla, sosyal medyada servis edilmiştir. Oysa fotoğrafın orijinali 31 Ocak 2018 tarihinde Tunceli'de çekilmiş ve çeşitli basın yayın organlarının haberlerinde kullanılmıştır.

Terör örgütü yandaşlarınca Türkmen muhalif bir grubun DEAŞ militanı gibi gösterilmeye çalışıldığı fotoğrafta, Türk bayrağının altına Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın görseli montajlanmış ve sosyal medyada paylaşılmıştır. Montajlanan fotoğrafın orijinali, 2 Ekim 2015'te, Türkiye'den bir sivil toplum örgütünün, Bayırbucak Türkmenlerinin kurduğu Sultan Albdülhamid Han Tugayına yaptığı yardım sonrası çekilen görüntüler arasında yer almaktadır.

Türkiye’nin Afrin’de sivilleri bombaladığı iddiasıyla paylaşılan fotoğrafın orijinali, 11 Şubat 2016 tarihinde Mirror adlı haber sitesinde “ABD öncülüğündeki askeri koalisyon tarafından IŞİD savaşçılarının bombalanmasını takiben Suriye’nin Kobani şehrinden dumanlar yükseliyor.” şeklinde fotoğraf altı metniyle paylaşılmıştır.

Savt-el Ummah isimli internet sitesinde “Erdoğan’ın Afrin'de işlediği suçlar” iddiasıyla yayımlanan haberde kullanılan fotoğraf, Suriye’nin başka bir bölgesinde çekilmiş, 2016 yılına ait bir fotoğraftır. Fotoğrafın orijinali 2016 yılında çeşitli basın yayın organlarında, rejim güçlerinin Halep şehrini kuşattığına ilişkin haberlerle birlikte yayınlanmıştır.

30 Ocak 2018 tarihinde terör örgütü yanlısı bir kişinin Facebook hesabından Arapça olarak “Türk ordusu, Afrin'de sivillere karşı uluslararası yasak silah kullanıyor.” başlığıyla paylaşım yapılmıştır. "TSK'nın misket bombası kullandığı” iddia edilerek dolaşıma sokulan fotoğrafın, 29 Mayıs 2016 tarihinde Sputnik internet sitesinde "ABD, Suudilere misket bombası satışını durdurdu" başlıklı haberde kullanıldığı belirlenmiştir.

28 Ocak 2018 tarihinde Anadolu Ajansı foto muhabiri tarafından çekilen ve abonelerine servis edilen, Burseya Dağı'nın terör örgütü PYD/PKK'ya mensup teröristlerden temizlenmesine ilişkin fotoğraf, Türk bayrağının üzerine DEAŞ’ın örgütsel flaması montajlanarak sosyal medyada paylaşılmıştır.

Terör örgütü PYD/PKK'ya yakın sosyal medya hesaplarında, "Türk askerinin YPG karşısındaki hali" iddiasıyla servis edilen fotoğraf, 19 Kasım 2012'de İsrail'in Aşdod kentinde çekilmiştir ve görüntülerdeki askerler İsrail askerleridir. Söz konusu fotoğrafın aslı, The International Solidarity Movement adlı sitede, 2012 yılında yayımlanmıştır.

Afrin’de TSK’ya ait bir tankın yakıldığı iddiasıyla terör örgütü PYD/PKK'ya yakın sosyal medya hesaplarında paylaşılan fotoğraf, 2011 yılında Libya’da çekilmiştir. Söz konusu fotoğrafın aslı, İngiliz Gazetesi The Telegraph'ta "Libya: NATO koalisyonu asilerin, Kaddafi'nin sıkıca elinde tuttuğu Sirte'ye doğru ilerlemesine yardım ediyor" başlığıyla 2011 yılında yayımlanmıştır.

Afrin’de Türkiye’ye ait bir helikopterin düşürüldüğü iddiasıyla paylaşılan fotoğraf Sibirya’da düşen Rus helikopterine aittir. Gulf Times isimli internet sitesinde 22 Ekim 2016 tarihinde yayımlanan haberde söz konusu fotoğraf kullanılmıştır.

Terör örgütü yanlısı hesaplarda, Türk Hava Kuvvetleri’nin, Afrin’de sivilleri bombaladığı iddiasıyla paylaşılan fotoğraf 2016 yılında Kuveyt’te gerçekleşen bir yangına aittir.

Sosyal medyada "Afrin’de Türk askerlerinin esir alındığı" iddiasıyla paylaşılan fotoğraf, Anadolu Ajansı’nın 16 Temmuz 2016 tarihinde yayımladığı, Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişimi sonrası gözaltına alınan Fetullahçı Terör Örgütü üyelerine ilişkin fotoğraftır.

Sosyal medyada, “Türk uçaklarının Afrin’de YPG tarafından düşürüldüğü” iddiasıyla paylaşılan fotoğraf, 16 Mart 2015’te Endonezya’da düşen bir akrobasi uçağına aittir. Akrobasi uçağına ilişkin haber aynı tarihli Hürriyet Gazetesi’nde yayımlanmıştır.

The New York Times Gazetesi’nin, "Terör örgütleri tarafından düzenlenen Afrin'e destek protestoları- nı manşetten verip desteklediği" iddiasıyla terör örgütü yandaşları tarafından sosyal medyada paylaşılan fotoğraf, İsviçre’de ABD Baş- kanı Donald Trump'ın Davos'taki Dünya Ekonomik Forumu'na katılması dolayısıyla düzenlenen karşıt bir gösteriyle ilgili yapılan habere aittir.

Afrin’de "TSK’ya ait bir tankın imha edildiği" iddiasıyla paylaşı- lan fotoğraf, 27 Ekim 2017 tarihinde Sputnik tarafından "Irak Abrams Tankı, muhtemelen bir Çin füzesi ile Kürtler tarafından imha edildi" başlığıyla yayımlanan haberde kullanılmıştır.

Sosyal medyada terör örgütü yandaşı hesaplar, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin'deki terör hedeflerine yönelik başlattığı Zeytin Dalı Harekâtı’nı karalamak amacıyla Ukrayna'da 18 Temmuz 2014'te düşürülen MH17 sefer sayılı Malezya Havayollarına ait yolcu uçağını, "Afrin'de düşürülen TSK'ya ait savaş uçağı" başlığıyla paylaşmıştır.

Sosyal medyada terör örgütü tarafından "Afrin’de TSK’ya ait savaş uçağı düşürüldü" iddiasıyla paylaşılan enkaz fotoğrafı, 16 Mart 2012 tarihinde Afganistan'da bir askeri helikopterin kaza sonucu düştüğü olaya aittir.

Terör örgütü PYD/PKK yandaşları tarafından iki yaralı çocuğun yer aldığı fotoğraf Afrin'de çekilmiş gibi paylaşılmıştır. Fotoğraf gerçekte, Anadolu Ajansı foto muhabiri Muhammed Barda tarafından 22.08.2015 tarihinde Suriye Doğu Guta’da çekilmiştir.

TSK’ya ait tankların Afrin’de vurulduğu iddiasıyla servis edilen fotoğraflar, 29 Nisan 2016'da Syria News internet sitesinde Suriye'ye ait fırtına obüslerinin IŞİD tarafından vurulduğu ifade edilen haberde yer almaktadır.

Facebook'ta, "Zetin Dalı Harekâtı sırasında yaralandığı" öne sürülen sedyedeki Türk askeri görüntüsü, Milliyet Gazetesi’nin 19 Haziran 2017 tarihli Manisa’da gıdadan zehirlenen askere ilişkin haberinde kullanılmıştır. Fotoğraf Afrin’de değil Manisa’da çekilmiştir.

Twitter'da "Afrin'de esir alınan Türk askerlerinin görüntüsü" olduğu iddiasıyla paylaşılan fotoğraf, 23 Şubat 2015'te Anadolu Ajansı tarafından servis edilen "Suriyeli muhalifler Hizbullah timini ele geçirdi" başlıklı haberde yer almaktadır. Fotoğraf; 2015 yılında Halit Süleyman tarafından Halep’te çekilmiştir.

Afrin’de, "Türk askerlerinin rehin alındığı" iddiasıyla payla şılan fotoğraf; Anadolu Ajansı tarafından servis edilen DEA Ş’ın 19 Haziran 2016'da Felluce’de 20 Iraklı askeri idam etmesine ilişkin haberde yayımlanmıştır. Fotoğraftaki askerler Irak askeridir.

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’de savunmasız çocukların ölümüne neden olduğunu iddia eden paylaşımlarda kullanılan hayatını kaybetmiş çocuk fotoğrafları; 1 Ocak 2017 tarihinde Suriye’nin başka bir bölgesinde gerçekleşen hava saldırısında hayatını kaybeden çocuklara ilişkin sosyal medyada paylaşılan fotoğraflardır.

Zeytin Dalı'na 'manipülasyon' kalkanı: Hangisi doğru, hangisi yanlış?