Ulusal yas nedir?

Ulusal yas nedir?

Ulusal yas veya millî yas, bir ülkenin halkının büyük bölümü tarafından yerine getirilen yas tutma ve anma eylemlerinin gerçekleştirildiği gün.

Bu günler; o ülkeden veya başka bir yerden önemli bir kişinin veya kişilerin ölümü, cenazesi veya bunların yıl dönümü nedeniyle hükûmetler tarafından ilan edilir. Ayrıca, bir ülkede gerçekleşen doğal afet, facia, kaza, savaş veya terör saldırısı sonrasında da ulusal yas ilan edilebilir. Bayrakların yarıya indirilmesi ve saygı duruşu yaygın olarak gerçekleştirilen bir ritüeldir.

Ulusal yas günlerinde bayrak neden yarıya indirilir?

Bayrağı yarıya indirme geleneği 17. yüzyılda başlamıştır. Bazı kaynaklara göre bayrak indirmenin temelinde "görünmez bir ölüm bayrağına" yer açmak bulunmaktadır.

Türk bayrağı, 10 Kasım 1938'de sabah saat 9'u 5 geçe ölen Mustafa Kemal Atatürk'ün anısına, her 10 Kasım'da, 09:05 ile gün batımı arasında yarıya indirilir. Diğer zamanlarda hükümet, Türk siyasetinin ana figürleri anısına saygı işareti veya ulusal yas esnasında bayrağın yarıya indirilmesi kararlaştırılabilir.

Böyle bir karar verildiğinde, tüm hükümet binaları, ofisler, devlet okulları ve askeri üsler bayraklarını yarıya indirmektedir.

Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'ndeki bayrak, durum ne olursa olsun asla yarıya indirilmez, Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarının yer aldığı Anıtkabir'deki bayrak ise sadece 10 Kasım'da yarıya indirilir. Yarıya çekilecek bayrak öncelikle tam yüksekliğine yükseltilmeli, daha sonra ise direğin yarısına indirilmelidir.

En son ulusal yas ne zaman, hangi olayda ilan edildi?

Türkiye'de 6 Şubat'ta meydana gelen depremler sebebiyle 7 gün süreyle milli yas ilan edilmişti.

Bütün yurtta ve dış temsilciliklerde 12 Şubat 2023 Pazar günü güneşin batışına kadar bayraklar yarıya çekilmişti.

Türkiye'de hangi olaylarda ulusal yas ilan edildi?

Mustafa Kemal Atatürk – Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı. 10 Kasım 1938'de ölen Atatürk, her yıl 10 Kasım'da anılmaktadır.
Turgut Özal – 8. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı. 17 Nisan 1993 yılında öldü. Türkiye'de 17-21 Nisan 1993 tarihleri arasında, Mısır ve Pakistan'da ise üç gün ulusal yas ilan edildi.
Rauf Denktaş – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı. 13 Ocak 2012'de yaşamını yitirdi. 14-17 Ocak 2012'de Türkiye'de, 14-20 Ocak 2012'de KKTC'de ulusal yas ilan edildi.
Ürdün, Tunus, Fas ve Lübnan'da 3 gün, Türkiye'de ise 24 Ocak 2015'te 1 günlük ulusal yas ilan edildi.
Süleyman Demirel – Türkiye Cumhurbaşkanı. 17 Haziran 2015'te yaşamını yitirdi. Ülkesinde 17-19 Haziran 2015'te ulusal yas ilan edildi.
2010 Polonya Hava Kuvvetleri Tu-154 kazası kurbanları için Polonya, Brezilya, Kanada, İspanya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Gürcistan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan, Slovakya, Türkiye ve Ukrayna'da yas ilan edildi.
2014 Soma Faciası kurbanları için Türkiye'de 13-15 Mayıs, KKTC'de 15-16 Mayıs ve Pakistan'da 15 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2014 İsrail-Gazze çatışması'nın Filistinli kurbanları için Filistin'de 21-23, Türkiye'de 22-24, KKTC'de 22-24 ve Pakistan'da 24 Temmuz 2014 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi ve tüm bayraklar yarıya indirildi.
2014 Peşaver okul saldırısı kurbanları için Pakistan'da 3 gün, Türkiye'de 17 Aralık tarihinde ulusal yas ilan edildi.
2015 Ankara saldırısının ardından Türkiye'de 10-12 ve KKTC'de 11-13 Ekim 2015 tarihlerinde ulusal yas ilan edildi.
2016 Atatürk Havalimanı saldırısı'nda hayatını kaybeden insanlar için 29 Haziran 2016 tarihinde Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bir günlük millî yas ilan edildi.
2016 Beşiktaş saldırılarında hayatını kaybedenler için 11 Aralık 2016'da Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bir günlük millî yas ilan edildi.
2017 Sina cami saldırısında ölenler için Mısır'da üç gün, Türkiye'de 27 Kasım'da bir gün ulusal yas ilan edildi.
2018 Gazze sınır protestolarında ölenler için Türkiye'de 15-17 Mayıs tarihlerinde üç günlük ulusal yas ilan edildi
2023 Kahramanmaraş depremlerinin ardından Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta 6-12 Şubat tarihleri arasında, Kosova'da 8 Şubat günü, Bangladeş'te 9 Şubat günü ve Arnavutluk ve Kuzey Makedonya'da ise 13 Şubat günü ulusal yas ilan edildi.