Son dönemde Türkiye ekonomisindeki gelişmelere daha fazla odaklandığım için ekonomi-politik konularla ilgili çok fazla yazı kaleme alamadığımı düşünürken imdada ABD Hazine Bakanı Janet Yellen yetişti.
Yellen, Rusya’ya yönelik yaptırımlara ilişkin yaptığı değerlen-dirmede konuyu yakından takip ettiklerini ve Rusya’ya uygulanan yaptırımların en çok Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye tarafından delindiğini ifade etti. Bu konuda Avrupa’yı da yakından izlediklerini söyleyen Yellen, yaptırımlara uyma konusundaki çağrısını yineledi. Elbette ABD’nin devam eden Ukrayna Savaşı nedeni ile Rusya karşıtı bu fırsatı değerlendirmek üzere aktif hareket etmesi oldukça normal kabul edilebilecek bir davranış. Ancak ABD’nin Rusya ile ticaret yapan her ülkeye aynı şekilde yaklaşmadığı da bir gerçek.
ABD’deki bankacılarla bir toplantı gerçekleştiren Yellen, geçtiğimiz Aralık ayında uygulamaya konan ikincil yaptırım yetkisinin Rusya’nın Ukrayna’daki savaş için gerekli malları tedarik etme çabalarını zora soktuğunu ancak daha fazla çaba gerektiğini belirtirken Avrupalı banka yöneticilerinden yaptırımlar konusunda daha dikkatli olmalarını istiyor. Yellen Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye’nin yaptırımları endişe verici bir şekilde deldiğini ifade ediyor. Ancak Yellen değerlendirmesinde Yunanistan’dan hiç bahsetmiyor. Oysa savaşın ilk gününden bu yana Rus petrolü ağırlıklı olarak Yunan tankerleri tarafından taşınıyor ve bu ticaretin parası da Güney Kıbrıs’taki bankalara aktarılıyor.
Durum böyle iken Yellen, Yunanistan’ı telaffuz etmezken ABD Dedeağaç’ta üs kuruyor ve doğalgaz tesisi (FSRU) inşa etmeye çalışıyor. Yani Rusya yaptırımları söz konusu olsa bile ABD de Avrupa Birliği’nin “şımarık” çocuğu Yunanistan’ı görmezden gelmeyi tercih ediyor. Rusya’nın en büyük gelir kaynaklarından birisi olan petrol ticareti yapan Yunanistan’a ses çıkarmazken Türkiye’nin doğal ticaretini “endişe verici” olarak nitelendiriyor.
Dahası belirli periyotlarla listeler yayınlayarak Rusya ile ticaret yapan Türk şirketlerinin de içinde olduğu yaptırımlar ilan ediyor. Elbette ABD’nin ebedi düşmanı Rusya’ya yönelik olarak yakaladığı bu fırsatı kaçırmasını beklemiyoruz. Ancak süreçten Yunanistan’ı çıkararak hareket edip açıklamalar yapmasını da gözden kaçırmamak gerekiyor.
Son dönemde Yunanistan, Türkiye ile olan süreci yumuşatmaya yönelik olarak adımlar atıyor ve açıklamalar yapıyor. Elbette Türkiye de bu duruma kayıtsız kalmayıp benzeri bir politika izliyor. Tabii ki Türkiye’nin komşusu ile ilişkilerini normalleştirmesinde bir sorun yok. Hatta bu arzu edilen bir durum olarak da nitelendirilebilir. Ancak ABD’nin devam eden çifte standardının Türk-Yunan ilişkilerine de zarar verecek sonuçlar üretmeye gebe olduğunu kayda geçirmekte fayda var.
Son olarak; Türkiye’nin AB üyelik sürecinin tam da en müzakere başlığı olan enerji konusu öncesinde Yunanistan ve Güney Kıbrıs tarafından bloke edildiğini hatırlatmış olayım.
