Yakında çıkarılacak bir düzenleme ile de KDV yem ve gübrede sıfırlanacak. Ancak hükümetin bu adımı çiftçi ile gübre sanayicilerini karşı karşıya getirdi. Çiftçi örgütleri ile bürokratlar, KDV indirim miktarının doğrudan çiftçiye verilmesi gerektiği görüşünü dile getiriyor. KDV indiriminden sonra gübre sanayicilerinin fiyatları aynı oranda düşürmeyeceği ve bu nedenle düzenlemenin amacına ulaşmayacağı elirtiliyor.
Çiftçi örgütlerinin doğrudan indirimi çiftçinin getireceği fatura ile alması gerektiği yönündeki görüşünü ekonomi bürokrasisi de savunuyor. Önerilen sistemin işletilmemesi durumunda KDV'nin düşürülmesiyla sektörde ortaya çıkan 2,4 milyar liralık avantajın gübreyi satanların cebinde kalacağı savunuluyor. KDV'nin indirilmesiyle yem ve gübre fiyatlarının düşmeyeceğine işaret eden bürokratlar, “Yem ve gübre alan çiftçiye KDV'si düşürülmüş haliyle satış yerine, çiftçi normal ödemesini yapsın faturasını alsın, faturayı götürüp ve ne kadar KDV tutmuşsa o kadarının iadesini alması daha iyi olurdu. Böylece doğrudan KDV miktarını çiftçinin kullanması sağlanmış olurdu” önerisinde bulunuyor.
Gübre sanayicisi ise ürün stoğu yaparken ödediği KDV'lerin ne zaman iade edileceğinin hesabını yapıyor. Hesabını KDV iadesini ancak 1,5 yıl sonra alacağı öngörüsüyle yapan gübre sanayicisi, yeni düzenlemenin etkisiyle iade süresinin kısalması gerektiğini savunuyor. Şu andaki sistemde mahsup yoluyla aylık KDV iadesi yapılıyor. Ancak, sanayicinin KDV mahsubu yoksa bu kez KDV'nin düşürülmesi 'indirimli oran olduğu için' sanayici ödediği KDV'yi ancak 1,5 yıl sonra alabiliyor.
Uzmanlar, üretim yapan tüm çiftçilerin Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) dahil olmamasının da önemli bir sorun olduğuna dikkat çekiyor. Durum böyle olunca, ÇKS'ye kaydı olmayan çiftçiler, desteklerden yararlanamıyor, düşük faizli kredi kullanamıyor ve tarım sigortası yaptıramıyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği'ne kayıtlı 4 milyonun üzerinde çiftçi olmasına rağmen, ÇKS kapsamında kayıtlı çiftçimizin sayısı 2,2 milyon. 23,9 milyon hektar tarımsal alanın sadece 15,3 milyon hektarının kayıtlı olması sorunun büyüklüğünü gösteriyor. ÇKS kaydı yapılmamış arazilerin toplamı 8,6 milyon hektarı buluyor.
