Türkiye ve İsrail arasında son dönemde karşılıklı atılan olumlu adımlar her iki ülkenin büyükelçi atamalarıyla yeni bir boyut kazanırken, İsrail'den Türkiye ile enerjide işbirliğine yönelik sıcak mesajlar geldi. Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği (IAEE) Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, İsrail'de katıldığı enerji zirvesini Yeni Şafak'a değerlendirdi. Prof. Dr. Kumbaroğlu, İsviçre'de devam eden ve tıkanma noktasına gelen Kıbrıs müzakerelerini İsrail'den de takip ettiklerini belirtti.
İsrail'in Ortadoğu'daki enerji masasına Doğu Akdeniz'deki rezervlerin Avrupa'ya taşınması kartıyla oturduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Kumbaroğlu, “Bu enerji masasında oturanların en önemli noktası o masanın dengesini oluşturmalarıydı. Türkiye Ortadoğu'daki enerji masasının dengesinde belirleyici bir rol oynuyor çünkü. Doğu Akdeniz enerji kaynaklarının Türkiye olmadan Avrupa'ya rekabetçi bir fiyatla ulaşması neredeyse imkansız. Rotaların belirlenmesi ve projelere finansman bulunmasında belirleyici unsur ekonomik gerçeklik. Bu durum, İsviçre'de tıkanma noktasına gelen Kıbrıs müzakerelerinin açılmasında itici güç olabilir” değerlendirmesi yaptı.
Kumbaroğlu, ayrıca İsrail Enerji Bakanı Steinitz'in konuşmasında Doğu Akdeniz gazının Avrupa'ya taşınmasında Türkiye'nin rolüne ve bölgede ortaya çıkan işbirliği potansiyeline vurgu yaptığını da hatırlattı. Kumbaroğlu, “Doğu Akdeniz'deki gaz rezervlerinin büyüklüğü ve bu gazın Avrupa'ya satılmak istenmesi, Türkiye ve İsrail'in çıkarlarının belki de ilk kez bu denli örtüşmesi sonucunu da beraberinde getirdi. İsrail Enerji Bakanı'nın konuşmasında Türkiye ile enerji konusunda işbirliğine değinmesi bu nedenle son derece önemli” tespitinde bulundu.
Konferans kapsamında ayrıca İsrail Dışişleri Bakanlığı eski Genel Müdürü Dr. Alon Liel ile birlikte bir yuvarlak masa toplantısı hazırlayıp yönettikleri de anlatan Kumbaroğlu, Kıbrıs için yürütülen müzakere sürecini de konuştuklarını kaydetti. Bu kapsamda yuvarlak masa toplantısında Türkiye, KKTC, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, İsrail taraflarının yer aldığına değinen Kumbaroğlu şunları söyledi: “Masadaki herkes çözümden yana. Belki de ilk kez bu dört ülkeden temsilciler bu kadar olumlu bir atmosferde bir araya geldi. Çünkü ortada işbirliğinin açığa çıkaracağı büyük bir gelir var. Enerji denklemi öyle bir sıkıştı ki; eğer barışçıl adımlarla kısa zamanda çözülemezse tüm Ortadoğu yeniden alev topuna dönebilir.”
İsrail'de enerjiye yön veren isimlerin hemen hepsinin Türkiye ile işbirliğinin ne kadar önemli olduğunun farkında olduğunu vurgulayan Kumbaroğlu, şu önemli değerlendirmede bulundu: “Taraflarda var olan bu sağduyu Kıbrıs sorununun çözümünde İsviçre'de tıkanma noktasına gelen görüşmelerin açılmasında itici güç olabilir. Ada'da bir anlaşma olursa İsrail gazı Türkiye'ye Kıbrıs üzerinden gelir. Anlaşma olmazsa İsrail gazı Türkiye'ye doğrudan gelir ve Kıbrıs, Doğu Akdeniz enerji denkleminden çıkar. Doğru adımlar atılırsa enerji belki de ilk kez barışa vesile olabilir.”
