Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2016 yılı 3'üncü çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerini yeni istatistik uygulaması olan ESA 2010 ile açıkladı. Bu kapsamda da Ulusal hesaplar konusunda AB yönetmeliklerine (ESA 2010) uygun olarak yapılan revizyon çalışmaları tamamlanırken, dönemsel GSYH, ESA 2010'a uygun şekilde üretim, harcama ve gelir yöntemiyle hesaplandı.
Ulusal Hesaplar Sisteminin Avrupa Hesaplar Sistemine geçiş çalışmaları hakkında bilgi veren TÜİK Başkanı Mehmet Aktaş; gayrisafi yurt içi hasıla tahmini, zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bu yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,8 azaldığını dile getirdi. Aktaş, üretim yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla tahmini ise aynı dönemde cari fiyatlarla 655 milyar 400 milyon lira olarak belirlediklerini söyledi. Bu yılın ilk ve ikinci çeyrek büyüme rakamlarının da revize edildiğini kaydeden Aktaş, ilk çeyrek için yüzde 4,7, ikinci çeyrek için yüzde 3,1 olan büyüme rakamlarının, revizyon sonrası yüzde 4,5'ar olarak güncellendiğini kaydetti.
Aktaş, revize sistemle tarım sektörünün toplam katma değerinin, bu yılın 3'üncü çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre, zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 7,7 azaldığını söyledi. Sanayi sektörünün toplam katma değerinin ise yüzde 1,4, hizmetler sektörünün toplam katma değeri de yüzde 8,4 gerilediğini kaydeden Aktaş, inşaat sektörünün toplam katma değerinin ise yüzde 1,4 artış gösterdiğini söyledi. Aktaş, verilerdeki iyileşmede bir kısmının kayıt dışılığın iyileştirilmesi ve yöntem farklığı ile sağlandığını, bir kısmının da taşımacılık alanındaki verilerin arz kullanım tablosunu netleştirerek düzelttiklerini söyledi. Aktaş, yeni seride ulaştırma katsayısını düşürdüklerini de kaydetti.
2010 bazlı hesaplamada 2012 yılında idari kayıtlı verilerin daha sağlıklı gelmesinden kaynaklanan bir süreç yaşandığını anlatan Aktaş, "Bu değişim bütün Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanıyor. Türkiye'nin GSMH miktarı Dünya Bankası'na göre 9 bin 130 dolar olurken, bizim yeni hesaplamamızda 11 bin 14 lira çıkıyor. Bu 2 bin dolarlık artış Türkiye'nin sıralamadaki yerini değiştirmiyor. Eylül 2017'de 2016 yılının yıllık hesabı da revize edilecek” diye konuştu.
TÜİK'in AB ile birlikte revize ettiği yeni istatistik sisteminde Türkiye'de 2015'te kişi başına GSYH cari fiyatlarla 29 bin 885 lira, dolar cinsinden de 11 bin 14 dolar olarak revize edildi. 1,5 yıldır inşaat sektöründeki hareketliliği sorgulayan TÜİK; belediyelerin verdiği yapı izni sayesinde inşaat sektöründeki hareketlilik daha net olarak görebilecek.
TÜİK'in hesaplamasının Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından da denetlendiğini kaydeden Mehmet Aktaş, “Hane halkı tüketimindeki azalış, milli gelirde ise artış olmasının nedeni, kullanılabilir gelirin dağılımı ile ilgilidir. Devlet, hane, mali şirketlerin ölçümünü tam yapamıyormuşuz. Eskiden yüzde 15 olan tasarruf, şimdi yüzde 24'lerde. Bizim tasarruf oranımız Almaya civarında" dedi.
