Reklam, film, video oyunları ve kitapların seslendirmelerini yapan sanatçılar, yapay zekadan dertli. Sanatçılar, daha önce yaptıkları çalışmalardaki seslerinin yapay zeka aracılığıyla klonlanarak başka içeriklerde kullanıldığına şahit oldu. Bazı şirketlerin daha önce yapılan ses kayıtlarını arşivleyip yapay zekaya veri tabanı oluşturduğu da ifade edildi. Buna karşı aralarında Türkiye’nin de olduğu Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve Latin Amerika’dan 20’den fazla ülkenin ses sanatçısı, “Sesimizi çalma” sloganıyla bir araya geldi. Ülkemizdeki ses sanatçıları da geçtiğimiz günlerde bir günlüğüne iş bırakma eylemi yaptı.
SOSYAL MEDYA İÇERİKLERİNDE KULLANILIYOR
Seslerinin rızası olmadan başka bir içerikte kullanıldığını fark eden sanatçıların sayısı bir hayli fazla. İngiliz seslendirme sanatçısı Greg Marston, geçtiğimiz aylarda sesinin çevrim içi bir demo için kullanıldığını fark etti. Harry Potter kitaplarını seslendiren Stephen Fry da sesinin dijital ortamda klonlanarak tarihi bir belgeselde kullanıldığına rastlayınca ‘şok’ geçirdiğini ifade etti. Benzer bir durum ülkemizdeki ses sanatçılarının da başına geldi.
HEPİMİZİN SORUNU
Birçok yabancı yapımın dublajında sesini duyduğumuz seslendirme sanatçısı Elif Acehan da bu konudan muzdarip olanlardan. Bir Tiktok hesabı sanatçının sesiyle kullanıcılardan para bile toplandı. Acehan, sesini birçok YouTube kanalındaki içeriklerde de duyduğunu ifade etti. Yine geçtiğimiz aylarda bir futbol takımı yeni transfer haberini duyururken 2018’de vefat eden seslendirme sanatçısı Nur Subaşı’nın sesini kullandı.
Seslendirme sanatçısı Damla Özüduru Babacan da yapay zekayla ilgili endişeli olan isimlerden. “Yapay zeka kullanılarak sesimle bugüne kadar hiç söylemediğim bir şarkı söyletilmiş, bir pop şarkısı.” diyen Babacan, şunları söyledi: “Biz seslendirme yaparken Türkçe’yle ilgili birçok alana hakim şekilde ilerliyoruz. Çoğumuz TRT kökenli ya da devlet sanatçısı. Türkçe’yi en düzgün haliyle kullanan insanlarız. Ve çoğu insan doğru Türkçe’yi bizim seslerimizle evlerinde duyuyorlar, sokakta kullanılan birçok yanlış kelimenin doğrusunu bizim seslerimizle öğreniyorlar. Türkçe’nin entonasyonunu, tonlamasını bizim seslerimizle öğreniyorlar. İnsanların evinde gizli bir Türkçe öğretmeni gibiyiz. Fakat bu sesler, irademiz dışında kullanılıyor. Öncelikle bu bir hırsızlık. İkincisi bundan sonra nereye doğru evrileceğini bilmiyoruz, güvenlik sorunları da yaratabilir. Konunun yasal bir düzenleme altına alınması gerekiyor.”
Yasal düzenleme şart
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, yapay zekanın ses sanatçılarının sesleriyle eğitildiğini ifade ederek uyardı. Kırık, “Ses sanatçılarının sesleri, yapay zeka modelleri tarafından örneklenir ve eğitilir, bu da bu seslerin yeniden üretilebilir hale gelmesine yol açar. Bu durum, sanatçıların işlerini ve gelirlerini tehdit edebilir. Nitekim günümüzde birçok uygulama bu işlevi görmektedir. Hatta robotik sesler bile şu an seslendirme dünyasında yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Hatırlanacağı üzere Holywood oyuncuları da yapay zekaya karşı iş garantisi alamadıkları gerekçesiyle greve gittiklerini açıklamış ve bu durum ciddi sorunları beraberinde getirmişti.” dedi. Kırık, yapay zeka ses klonlamasının önüne geçebilmek için yasal düzenlemelerin yanı sıra klonlanan sesleri tespit edecek bir yapay zeka teknolojisine başvurulabileceğini anlattı. Kırık, “Ses sanatçılarının seslerinin izinsiz kullanılmasını önlemek için yasal korumalar sağlanabilir. Yapay zekanın gelişimi aynı zamanda yapay zeka ses ve görüntüsünün tespit edilmesi noktasında fayda sağlayabilir. Bu, yapay zeka sesini insan sesinden ayırt eden tekonoloji, dolandırıcılar için ciddi bir caydırıcılık sağlar.” diye konuştu.
