Türkiye'nin çevresindeki Rusya, Irak ve Suriye gibi pazarlarda yaşanan krizler en çok Türkiye'nin tarımsal ürün üreticilerini etkiliyor. Hayvancılık ürünleri üretimi alanında yaşanan daralmayı hafifletmek için geçtiğimiz aylarda yem ve gübrede KDV sıfırlanmıştı. Şimdi benzer sıkıntı yumurta üreticileri sektöründe baş gösterdi. Özellikle Irak ve Suriye'de yaşanan olayların bu pazarda oluşturduğu daralma nedeniyle yumurta üreticilerinin ihracatı neredeyse durma noktasına geldi. Sektör tanesi 18 kuruştan ihraç ettiği yumurtayı aynı fiyattan şimdi iç piyasaya veriyor. Ancak bu durumu fırsata dönüştüren perakende ise 18 kuruştan aldığı yumurtaların tanesini 24-30 kuruş arası fiyattan vatandaşa satıyor.
Üreticiler geçtiğimiz hafta Maliye Bakanı Naci Ağbal'ın, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik'in İstanbul'da Türkiye İhracatçılar Meclisi'nde (TİM) katıldıkları bir toplantıda sıkıntılarını dile getirdi. Toptan satışlarda KDV'nin yüzde 8'e düşürülmesini de içeren 11 maddelik destek taleplerini ileten sektör temsilcileri, öncelikli olarak sıkıntıları giderilinceye kadar mevcut banka kredilerinin ertelenmesi ve bu krizden çıkışlarını kolaylaştıracak düşük faizli uzun vadeli iyileştirme kredi desteği sağlanmasını talep ettiler. Yine, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından üreticiye dünya fiyatları üzerinden tahıl verilmesi isteyen sektör, yeni üretici firmaların piyasaya AB'nin IPAD gibi fonlarından yararlanarak girmelerinden dolayı yüzde 30 oranında balon bir büyüme olduğunu da dile getirdiler.
desteğin de önlenmesini isteyen sektör, ortaya çıkan üretim arzı fazlalığının rekabetlerine olumsuz etki yaptığını belirttiler.
Yumurta üreticileri en çok Rusya, Irak ve Suriye'ye yönelik ihracatlarının bu ülkelerdeki daralmadan etkilendiğine işaret ediyor. Sektör temsilcileri, “AB'ye gümrük birliği nedeniyle giremiyoruz. Rusya pazarı ülkedeki sıkıntılardan dolayı kapanmış durumda. Bir Arap pazarımız var, bir de Afrika pazarı var. Afrika pazarında da navlundan dolayı ortaya çıkan bir maliyet sorunumuz var” diye konuştular. Üreticiler, sektör küçülürken, AB fonlarından yapılan desteklerle yeni kümes yapımının oluşundan dolayı sektörde bir yılda yüzde 30 oranında balon bir büyüme oluştuğuna işaret ettiler.
Benzer sıkıntıların bu yıl da sürdüğüne işaret eden sektör, hükümetten öncelikli olarak girdi maliyetlerini düşürecek destekleri talep ettiler. Destek taleplerinin başında enerji maliyetleri için sübvansiyon uygulaması olduğunu ifade eden sektör, taleplerini şöyle sıraladılar: “Üreticilere sağlanan mevcut ihracat desteklerinin artırılmalı ve yeni destekler sağlanmalı. Dış pazarlarda rekabet olanağı sağlayacak destekler verilmeli. Yumurtanın toptan satışında yüzde 8 olan KDV kaldırılmalı ya da yüzde 1'e çekilmeli. Üreticiye faturalı yumurta satışı üzerinden sübvansiyon desteği verilmeli. Yurtiçi yumurta tüketiminin artırılmasına yönelik tedbirler getirilmeli. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından üreticiye dünya fiyatları üzerinden tahıl verilmeli.”
