|

Reyting sistemi çürümüş

Türkiye'de televizyonlarda yıllık üç milyar dolarlık reklam pastasının dağılımını belirleyen reytinglerin üzerine gölge düştü. TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin, denek isimlerini ele geçiren yapımcıların, reytinglerini arttırmak için rüşvet verdiğinin anlaşılmasının, sistemin çürümüşlüğünü ortaya koyduğunu söyledi.

Hamdi Ateş
00:00 - 6/06/2009 Cumartesi
Güncelleme: 03:24 - 6/06/2009 Cumartesi
Yeni Şafak
Reyting sistemi çürümüş
Reyting sistemi çürümüş

TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin ise reyting sisteminin değiştirilmesi için rest çekti. Denek sayısının arttırılması ve oranının nüfusa göre belirlenmesini isteyen Şahin, deneklerin isimlerinin programcılar tarafından ele geçirilmesi üzerine AGB ve TİAK hakkında suç duyurusunda bulundu. TRT'nin izlenme oranı yüksek olan bazı programlarının reytinglerindeki bazı haftalar yarı yarıya düşmesinin kuşkuya neden olduğunu vurgulayan Şahin, deneklerin isimlerinin yapımcıların eline geçmesinin reyting sisteminin çürümüşlüğünü ortaya koyduğunu dile getirdi.

Türkiye'de çeşitli derneklerin temsil edildiği Televizyon İzleme Araştırma Komitesi (TİAK) reytingleri AGB şirketinin ölçmesini istemişti. AGB Türkiye'nin çeşitli bölgelerine 2 bin 500 denekle reyting ölçümü yapmaya başladı. Gizli tutulan isimlerin daha sonra yapımcılara sızdığı ortaya çıktı. Bazı yapımcıların tespit ettikleri deneklere kendi programlarını izlemeleri karşılığında ücret ödemesi yaptıkları belirlendi. Bunun üzerine bugüne kadarki tüm reyting ölçümlerinin üzerine şaibe düştü.

TÜRKİYE'Yİ KAPSAMIYOR NASIL BİRİNCİ ÇIKIYOR?

TRT Genel Müdürü İbrahim Şahin, ölçüm sisteminin tamamen değiştirilmesini istiyor. Yeni Şafak'a konuşan Şahin, "Reyting tartışmasını Türkiye'de TRT başlatmıştır. Kimsenin bugüne kadar dokunamadığı ve yorum yapamadığı reytingler konusunda cesur adımlar attık. Her kim, usulsüzlük yapıyorsa, cezasını çekmelidir. Reyting ölçümlerindeki spekülasyonlar milyarlarlarca dolarlık reklam pastasını etkilediği gibi birçok yayıncının da emeğini sömürmektedir. Türkiye'de tek bir şirket ölçüm yapıyor ve bu şirketin ölçümlerini tek bir kişi denetliyor. Nüfusun 20 binden az olduğu yerlerde ölçüm yapılmıyor. Bu bölgelerde yaşayan insanların televizyon tercihleri niçin dikkate alınmıyor? Türkiye'nin yüzde 99'una yayın yapabilen TRT reyting listesine girermezken, Türkiye'nin yüzde 70'ine yayınları ulaşan kanalların reyting sıralamasının en üstünde yer almasısı ne kadar inandırıcıdır?" diye sordu.


2 bin 500 deneğin ismi elden ele geziyor

İbrahim Şehin, kamuoyuna yaptığı eleştiriler üzerine AGB şirketinin Türkiye, Avrupa ve dünya yöneticilerinin kendisini ziyaret ettiğini söyledi. Şahin, AGB yöneticilerine, deneklerin isimlerinin herkesin elinde dolaşmasının "rezalet" olduğunu aktardığını belirterek, "TİAK isimli kuruluş ve AGB hakkında suç duyursunda bulundum. 2 bin 500 deneğin ismi elden ele geziyor. Sadece TİAK ve AGB'de olması gereken bu isimler yapımcıların elinde ne arıyor? Bu yapımcılar kim olursa olsun cezasını çekmelidir. Ama bu yapımcıların eline adresleri veren yetkililer de cezasız kalmamalı. Sonu nereye varırsa varsın, bir kamu yayıncısı olarak, reyting rezaletinin üzerine gideceğim. Benim amacım fazla reklam almak değil, sosyal ve ahlaki kaygılar taşıyorum. TRT bu şekilde devam eden reyting sisteminin içinde olmayacaktır" diye rest çekti.

DENEK DAĞILIMI

Deneklerin büyük bölümünün gelir düzeyi yüksek ve gelişmiş bölgelerde yer almasının doğru olmadığını kaydeden Şahin, nüfusu aynı olan iki merkezden birinde 2 denek bulunurken, diğerinde 20 denek bulunmasının adil olmadığına dikkat çekti.


Üç milyar dolarlık pasta

Reytingler inandırıcılığı kaybedince başta TRT olmak üzere bazı yayıncı kuruluşlar sistemin değiştirilmesini, değişmezse AGB'nin ölçümlerinden çıkacaklarını açıkladılar. Reytinglerin televizyon kanallarının reklam gelirlerinin belirlenmesinde temel ölçü alındığını ifade eden uzmanlar, reytinglerin düşük olması durumunda televizyon kanallarının reklam gelirlerinde ciddi oranda düşüş olduğunu kaydettiler. Türkiye'de televizyon reklamcılığı pastasının yıllık 3 milyar dolar olduğunu ifade eden uzmanlar, yüksek reyting alan televizyon kanallarının reklam gelirlerinin çok yüksek olduğunu ifade ettiler. Uzmanlar 30-40 kişilik deneğin isimlerini belirleyip, onları yönlendiren kanal veya yapımcının reklam gelirlerinin 3-4 kat artış sağlayabildiğine işaret ediyor.

TİAK'DA KİMLER VAR?

Uluslararası Reklamcılık Derneği'ni temsilen Ömer Kayalıoğlu, Nuri Çolakoğlu ve Demet İkiler. Reklamverenler Derneği'ni temsilen Hakan Gören, Dilek Erkey ve Zeynep Kutlay. Reklamcılar Derneği adına Oğuz Yavuz, Banun Erkıran ve Mete Soğuksu. Medya temsilcileri Sevin Ergun, Ümit Önal, İsmail Karahan, Koray Altınsoy ve Zeynel Koç, Saner Ayar ve Mehmet Özkundakçı. Uluslararası Reklamcılık Derneği Avukatı Mert Van, Denetçi Uğur Çağlı, AGB'den Arzu Eder, Meral Terem.


Bağımsız denetim kurumu şart

Reyting ölçümlerini yapan peoplemeter cihazlarının ve ölçüm yapılan hane sayısının artırılmasını isteyen Şahin, TİAK ve AGB'nin nüfusu 20 binin altındaki yerleşim yerlerini ölçüm dışı bırakmalarının yanlış olduğunu söyledi. AGB'nin reyting ölçümlerinin bağımsız bir denetim kurumu tarafından yapılması gerektiğini ifade eden Şahin, deneklerin de nüfusa göre dağılması gerektiğini savundu.


Reyting nedir nasıl ölçülür?

Televizyon izleme ölçümlerinde kullanılan temel kavramlar peoplemeter cihazlarından elde edilen veriler, dakika dakika, ne tür izleyicilerin, hangi kanalları izlediği veya izlemediği bilgisini sağlamaktadır. Bu detaylı verilerin müşterilerin ihtiyaçlarına göre değerlendirip, okunabilir veya sorulara cevap verebilir hale getirilmesi gerekmektedir. Reyting (toplam izlenme oranı) belirli bir zaman diliminin dakikası başına düşen ortalama izleyici oranını gösterir. Share (izlenme payı) ise, bir kanalın ve programın belirli bir zaman diliminde toplam televizyon izlemeden aldığı payı gösterir.



15 yıl önce