Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısının ardından açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan EYT ile ilgili ne söyledi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada milyonlarca kişinin beklediği EYT konusuna da değindi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, EYT'liler ile ilgili çalışmaların devam ettiğini en kısa sürede açıklayacaklarını duyurdu.
Erdoğan açıklamasında, ''Emeklilik için yılını doldurup yaş şartını bekleyenler ve geçici işçilerle ilgili çalışmalarımızı da en kısa sürede tamamlayıp kamuoyuna açıklayacağız. Diğer yandan kamu kurum ve kuruluşlarımıza yüksek lisans ve staj amacıyla yurt dışına personel göndermeleri amacıyla 352 kontenjan tahsis ettik. Kamu personelinin yurt dışı kariyer gelişimini desteklemek için açtığımız bu kadroların liyakat esasına göre kullanılmasını sağlayacağız. Adaylar bu kadrolar için başvurularını elektronik devlet sistemine entegre kariyer kapısı üzerinden yapabilecekler ve değerlendirme süreçlerini şeffaf bir şekilde takip edebilecekler. '' dedi.
EYT kimleri kapsıyor, EYT düzenlemesi nasıl olacak?
EYT'den yararlanacak çalışana 5 puan formülü gelecek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, işverenlere, EYT’lileri çalıştırmaya devam etmesi durumunda sosyal güvenlik destek primi verileceğini söyledi. Bilgin, "İşveren, sen EYT’li olan bu çalışanını çıkarma, çalıştır." ifadelerini kullandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili detayları kamuoyuyla paylaştı. Star televizyonuna konuşan Bilgin, EYT'li çalışana 5 puan formülü geleceğini ifade ederken, işverenlerin EYT’lileri çalıştırmaya devam etmesi durumunda sosyal güvenlik destek primi verileceğini belirtti. Emekliliğe hak kazanılacak olan tarihi açıklayan Bilgin, “EYT için net tarih 8 Eylül 1999. Yıpranma hakkı, doğum ve askerlik borçlanmaları olsa bile işe başlangıç tarihi geriye çekilemez. Bunlar ancak eksik prim gün sayısını tamamlamak üzere yapılır. Yani o eksik kalan prim gün sayısını telafi eder. Ama işe başlangıcı geri çekmez. Öyle bir şey yok” diye konuştu.
EYT kimleri kapsıyor?
Emekli olmak isteyen çalışanlar, yasa gereği belli bir yaşı doldurmaları, belli bir gün sayısınca prim ödemeleri gerekiyor. Sigorta başlangıcından sonra kadınlar için 20, erkekler içinse 25 senenin doldurulmasıyla emeklilik hakkı doğuyor.
8 Eylül 1999'de önce sigortalı olan ve o tarih itibarıyla emeklilik hakkı kazanıp kademeli emeklilik yasasıyla emekliliği ötelenenleri ifade ediyor. Bunlar arasında memur, SSK, Bağ-Kur, tarım sigortalısı bulunuyor. Bu tarihten sonra işe girenler için aranan sigortalılık süresi (kadın 20, erkek 25 yıl) ve prim ödeme (5000 gün) gününün yanına bir de yaş şartı (kadın 58, erkek 60 yaş) getirildi. Emeklilik için sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş koşulunun birlikte sağlanması gerekiyor.
Bağkur girişi olanlar yaştan dolayı emekli olabilir mi?
Eylül 1999'dan önce Bağ-Kur girişi olanların yaştan emeklilik için 5.400 ve 56 yaşı, erkekler de 5.400 gün ve 58 yaşı tamamlaması gerekiyor. Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında işe başlayan Bağ- Kurlular 5.400 prim günüyle kadınlar 60, erkekler de 62 yaşında emekliliğe hak kazanır.
EYT kadın erkek emeklilik yaşı kaç?
İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre 8 Eylül 1981'den önce işe başlayan kadınlarla 8 Eylül 1976'dan önce işe başlayan erkekler 15 yıl sigorta süresi, 3.600 günü tamamlayarak emekli olabilir. Bu kapsamdaki kadınlar 50, erkekler de 55 yaşında emekliliğe hak kazanır. Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre ise 23 Mayıs 2002'de 15 yıllık sigortalılık süresini dolduran kadınlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3.600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir.
Kısmi emeklilikle 3.600 günü tamamlayan kadınların 50, erkeklerin de 55 yaşında emekliye ayrılması öngörülüyor. Süre tamamlanmasında ise kadınlarda 7.200, erkeklerde de 9.000 gün sigortalılık gününü tamamlayanların yaşa bakılmadan emekli olması anlamına geliyor. EYT'lilerin yaş ortalaması 48-49 bandında bulunuyor.
Kimler yaştan emekli oluyor?
Belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor. Yaş haddi işe başlama tarihi, çalışılan statüye göre değişiyor. Buna göre, 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlar 15 yıl, 3.600 günü dolduğunda 50-60 arası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların 4.500 günü tamamlaması gerekiyor. İlk defa çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlayan SSK'lılar 25 yıl sigortalılık 4.500 prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir.
EYT ile emekli olanlar çalışmaya devam etmesi için ne yapmalı?
"EYT yasası çıkar ve emekliliği hak etmiş olursanız, aylık bağlatmak için istifa edeceksiniz ve işyerinizden “08 - Emeklilik veya Toptan Ödeme Nedeniyle” çıkış koduyla işten çıkışınız yapılacak.
Emekli aylığı talebinde bulunup, onay aldıktan sonra elbette tekrar çalışabilirsiniz. Ancak artık yeni bir iş ilişkisi ortaya çıkacaktır. Yani eski işvereninizle devam edecekseniz de yeni bir iş sözleşmesi aranızdaki pazarlık koşullarına göre ortaya çıkacaktır. Ücret ve çalışma koşulları eskisi gibi olabilir de, olmayabilir de. Bu artık işverenle olan anlaşmanıza bağlı.
- Emeklilik sebebiyle istifa ettiğinizde, işveren en son brüt ücretiniz üzerinden kıdem tazminatınızı ve kullanmadığınız yıllık ücretli izin günlerinizin parasını ödemek zorundadır. Eğer aynı işte devam etme konusunda işvereninizle anlaşmış iseniz, bu sefer işe girişiniz Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne (SGDP) tabi olarak yapılacaktır. Yani her ay SGDP ödenerek, “emekli aylığı alan çalışan” olarak işinizde çalışmaya devam edebilirsiniz.
Emekli olarak çalışmaya devam ettiğinizde yıllık ücretli izin hakkınız kaldığı yerden devam eder. Diyelim ki aynı işyerinde 7 yıldır çalışıyordunuz ve emekli olarak devam edeceksiniz, bu durumda 5 yılı tamamlamış sayılacağınızdan İş Kanunu’na göre 20 günlük yıllık ücretli izin hakkınız da devam eder. Bir kayıp yaşamazsınız."
