Kekemelik, insanların söylemek istediği şeyleri kesin olarak bildiği fakat istem dışı tekrarlayan ses uzatmaları ve kesilmeleri nedeniyle konuşma akıcılığının olumsuz etkilendiği bir bozukluk olarak tanımlanıyor. Tedavisi mümkün olan bu rahatsızlıkta, ses, hece veya tek heceli kelimelerin tekrarı, seslerin uzatılması ve bloklar şeklinde gözlemleniyor. Kekemeliğin 4 ana unsuru olduğuna dikkat çeken DİLGEM Dil ve Konuşma Terapisti Anıl Güler, rahatsızlığın sadece konuşma bozukluğundan ibaret olmadığına dikkat çekerek, “Akıcı olmayan konuşma yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebiliyor. Bu nedenle kekemelik sadece kekemelik değil. Çünkü bu durum sosyal hayatta pek çok olumsuzluğa yol açabiliyor. Dolayısıyla insanın yaşamını tüm yönleriyle etkileyebiliyor” dedi. İşte o dört unsur:
1-Kekemelik konuşma bozukluğundan ibaret değil
- Birçok insan kekemeliği önce konuşma sorunu olarak düşünse de, bozukluk tanımı aslında sadece tekrarlar, uzamalar ve bloklardan oluşmaz. Kekeleyen insanlar, konuşma güçlüğü çekmelerine karşı çeşitli olumsuz duygusal tepkiler yaşayabilir. Bu konuşma sırasında gerginliğe ve mücadeleye yol açabilecek veya tamamen konuşmaktan kaçınmaya çalışabilecek düşünce, endişe ve utanç duygularını içerir. Diğer insanlar ise buna olumsuz tepki verebilir. Örneğin, kekeme çocuklar kendi akranları tarafından zorbalığa maruz kalabilir ve yetişkinler ise iş yerinde mobbing ya da ayrımcılığa uğrayabilir. Bu tepkiler bile kekeme bireylerin ne söylemek istediğini zorlaştırabilir.
2-Herkes aynı miktarda kekelemez
İnsanlar her durumda, aynı şekilde veya aynı miktarda kekelemez. Bu, durumun en sinir bozucu yönlerinden biri olabilir. Çünkü konuşmacılar ne zaman kekeleyeceklerini ve ne zaman kolayca konuşabileceklerini her zaman tahmin edemez. Kekemeliğin bu öngörülemez tavrı, bireyin ebeveynlerinin, öğretmenlerinin ve akranlarının kafasını karıştırabilir. Çünkü kişinin neden bir durumda akıcı olduğunu, ancak diğer durumlarda neden kekeleyip mücadele ettiğini merak edebilirler. Bunun nedeni, konuşmacının yeterince çaba göstermemesi değil, kekemeliğin değişkenlik göstermesidir. Kekeme birey ve onu dinleyenler için, bu değişkenliği kabul etmek, kekemelikle başa çıkmak da kolaylaştırır.
3- Birden fazla kişide görülebilir
- Bir asırlık araştırma, birçok teoriye yol açtı, ancak tek bir gerçek vardır: kekemelik basit değildir. Duygusal sıkıntıya yol açsa bile kekemelik, psiko-mantıksal bir sorun değil. Kekemelik ebeveynlerden kaynaklanmadığı gibi, aynı ailede birden fazla kişide de görülebilir. Nörolojik farklılıklarla ilişkili olduğu düşünülen kekemelik, insanların ve ailelerin yaşadıklarını daha iyi anlamayı öğrenmelerine yardımcı olabilir.
4- Konuşmaya çalışıyorlar
İnsanlar kekelerken yanlış bir şey yapmıyor, diğer insanlar gibi konuşmaya çalışıyorlar. Konuşmalarından veya farklı olmaktan utanıyorlarsa, konuşmakta zorlanırlar ve kaçınmaya çalışırlar. Eğer konuşmaları hakkında utanç duyuyorlar veya çekiniyorlarsa büyük ihtimalle sohbeti kesmeyi istiyorlardır. Bu, sorunu daha da kötüleştirerek, bozukluğun etkisini arttırıyor. İnsanlar kekemeliğin normal olduğunu bilseler, o zaman daha özgürce ve kolay iletişim kurabilirler. Bazı şeyleri kekeleyerek söyleseler bile karşısındakilere kendini anlatabilir. Bu nedenle, kekemeliğin kabulü, başarılı iletişimin anahtarıdır! Ebeveynler, öğretmenler, arkadaşlar ve diğerleri, sadece bir kişinin ne söylediğini nasıl söylediğinden daha önemli olduğunu kabul ederek kekeleyen insanlara yardım edebilirler.
KEKEMELİĞİN TEDAVİSİ VAR
DİLGEM Kurucusu Özel Eğitim Öğretmeni Kürşat Arıkmert ise, “Kekemelik için evrensel bir tedavi olmamasına rağmen, tedavi ile kekemeliğin etkilerinin azaltılmasında yardımcı olunabilir. Küçük çocuklar genelde terapi almadan kekemeliğin üstesinden gelir. Ancak hangi çocuğun kendi başına iyileşeceğini bilmek imkansız. Daha büyük çocuklar, ergen ve yetişkinler yaşamları boyunca bir şekilde kekelemeye devam edebilir.
Ancak uygun tedavi ve destekle kekemeliğin tüm belirtilerinden kurtulup etkili iletişimci olabilirler. Tedavi, akıcı konuşmadan daha fazlasına odaklandığında maksimum verime ulaşılır. Kekemeliğin tedavisi için dil ve konuşma terapistleri kişiye özgü terapi planlar. Kekemelik, konuşma güçlüğünden fazlası olduğu için, tedavi sürecinde konuşma akıcılığından fazlası ele alınmalı. Bu rahatsızlığın, insan yaşamı üzerindeki etkisini azaltmaya yardımcı olmanın da anahtarı” diye konuştu.
