Sadece hayatta kalmak için mücadele eden ve savaşın parçaladığı Afganistan’da genç bir Afan kadın yepyeni bir kampanya başlattı. Freshta Karim, Afganistanlı bir kadın girişimci. Oxford Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra ülkesine döndü ve çocuklar için harekete geçti. Kiraladığı bir otobüse mobil kütüphane kurdu. Daha sonra da “Charmaghz” adını verdiği organizasyonu başlattı. Önce, bu eşsiz hareketi başlatan Freshta Karim’in hikayesini dinleyelim.
ÇOCUK DERGİLERİ OKURDUM
Kabil’de savaş ve yoksulluğun gölgesinde zor bir çocukluk geçiren Freshta, o günleri şöyle anlatıyor: “ Ben çok küçükken babam ablama çocuk dergileri alırdı. İşte o dergilerle okuma alışkanlığı edindim. Okumayı çok sevdim ve her birini tekrar tekrar okudum. Çünkü o günlerde sahip olduğumuz tek şey buydu. “ Freshta’nın okumaya duyduğu susuzluk, ablasına hikayeler ve halk hikayeleri anlatmaya teşvik eder. Daha 12 yaşında iken Kabil’de bir televizyon kanalında çalışır. Başarıları sayesinde kazandığı bursla Hindistan’da okumaya gider. 2016’da Oxford Üniversitesi’nden kamu politikası alanında yüksek lisans derecesiyle mezun olduktan sonra Afganistan’a dönmeye karar verir.
CEVİZ ADINI VERDİK
Çocukluğunda, iç savaş nedeniyle kitaplara ve dergilere ulaşamamanın acısını çeken Freshta Karim, ülkesindeki çocuklar için bir kütüphane açmak ister. Böylece kiralık bir otobüsün içine inşa edilmiş Charmaghz adında bir mobil kütüphane hareketini başlatır. Proje için ilk başta özel bağışlar toplar ve arkadaşlarından destek alır. Freshta projeye Charmaghz (Ceviz) olarak adlandınır. Bunun nedeni ise cevizin fiziksel görünümünün bir insan beynine benzemesi ve okuyan insana işaret etmesidir.
Karim, projesi ve ekibi hakkında ise şunları söylüyor: “Savaşın çocukluğumuza doğrudan etkisine şahit olan bir grup genç Afganız. Çocukluğumuzu, milyonlarca Afgan çocuğu gibi, sadece hayatta kalmaya çalışarak geçirdik. İşte bu acılar, diğer çocukların yaşamlarında bir fark yaratmak için bizi bir araya getirdi. Çocukların merak edebileceği, okuyabileceği, soru sorabileceği, kendileri olabileceği ve eğlenebileceği Charmaghz gibi destekleyici bir ortam oluşturmanın mutluluğu içindeyiz.” Savaşın okulları yıktığı ülkede, otobüs düzenli olarak Kabil’den geçiyor ve öncelikle çocuklara hitap ediyor. Karim de sıklıkla yolculara hikaye okumak için otobüse biniyor. Şimdiye kadar gittikleri her yerde sevgiyle karşılandıklarını söyleye genç kadın, “İnsanlar programımızı bizim beklentilerimizin üzerinde sevdiler. Bunu takdir ediyor ve destekliyorlar. Bu kütüphanelerin çocuklarımızın olumlu ve açık fikirli bireyler olarak büyümelerini sağlayacağına inanıyoruz. Bir bütün olarak ülkenin gelişiminde payımız olacak. Aynı zamanda bu okuyan çocuklar adil ve eşit bir toplum yaratılmasına katkıda bulunacaklar.” diyor.
10 YIL SONRA ETKİLERİ GÖRÜLECEK
Freshta ve ekibi, yola çıktıklarından bu yana, Kabil’deki Afgan çocukların okumayı sevdiklerini ve çok çalıştıklarını görmüşler . Ekip, bu durumu “Misyonumuz, 18 yaş ve altındaki Afgan çocukların merak edebileceği, okuyabileceği, soru sorabileceği, kendileri olabileceği ve eğlenebileceği eleştirel düşünme fırsatı yaratmak. Çünkü onların fırsatlara ihtiyaçları var. Her krizden bir fırsat doğar.Bir millet olarak, kendimize olan güvenimizi savaş nedeniyle kaybettik. Şimdi yaptıklarımızın meyvesini bir 10 yıl sonra toplayacağımıza inanıyoruz. ” şeklinde açıklıyorlar.
KABİL DIŞINA DA ÇIKIYORUZ
Yola çıktıklarından beri çocuklar, ebeveynler ve gençler de dahil binlerce kişi şehrin bir bölgesinden diğerine giden otobüsü ziyaret etmiş. Kabil’de yaklaşık 6 milyon insanın kütüphanelere erişimi yok. Freshta’nın kütüphanesinde ise şimdilik 500’den fazla kitap var. Kabil’de sonra da şehir dışına da çıkmaya başladıklarını söyleyen Frestha Karim, okuma imkânları sağlamanın yanı sıra, çocuklar için belgesel, film gösterimi ve diğer etkinlikleri içerecek yeni programlara da başladıklarını dile getiriyor. Yeterli mali desteği bulduktan sonra, projeyi birçok kentte uygulamayı düşünüyor.
Afganlı Zehra’lar okuyor
Freshta Karim, geçen yıldan bu yana emeklerinin karşılığını almaya başladıklarını söylüyor. Geçen yıl kütüphane otobüsünü ziyaret eden 10 yaşında Zehra ile buluşmasını şöyle anlatıyor: “ Bana en sevdiği hikayeyi anlattı. Bir kral ve şövalyesi hakkında Badhshae Tokham’ı okumaktan gerçekten çok zevk aldığını ve bu kahramanın onlara her zaman gerçeği söylemeyi öğrettiğini söyledi. Zehra, burada yeni hikayeler okuyor ve onları beş kız kardeşine de anlatıyor. Evine de kitap götürebiliyor.”
