İç karanlık dünya... Amina Gumbo, Fatima Mwaita ve Ramadan Said. Üçü de Tanzanya’da yaşıyor ve katarakt hastalığından muzdarip. Amina Tanzanya’da yaşayan 13 yaşında bir kız çocuğu. Gözlerinde katarakt var. Bu nedenle okumakta oldukça zorlanıyor. Annesine ev işlerinde yardımcı olması ise pek mümkün olmuyor. Onun en büyük hayali okuyabilmek, okula gidebilmek. Ancak gözündeki engel onu pek çok konuda yavaşlatıyor.
Fatima Mwaita ise Kwenkale köyünde oturuyor. Yaşı 70’i aşmış. 10 yıldır katarakt hastası. Her gün karanlık bir dünyaya uyanıyor. El yordamıyla bulduğu süpürgesiyle evini süpürüyor, yemeklerini hazırlıyor. Onun hastalığı bir hayli ilerlemiş, etrafı devamlı karanlık veya bulanık gördüğünü söylüyor. Ramadan Said de Handeni ilçesinde Luiye Köyünde yaşıyor. Her gün duvarlara tutunarak evinin kapısının önüne çıkıyor, eline Kur’an-ı Kerim’i alıp, okumaya çalışıyor. Ancak bu okuma günden güne zorlaşıyor.
65 MİLYON HASTA VAR
Fatima teyze, Ramazan amca ve Amina. Üçü de Yeryüzü Doktorları’nın Tanzanya Katarakt Kampı’nda ameliyat oldu. Üçü de artık aydınlık bir dünyada yaşıyor. Amina annesine yardım etmeye, okula gitmeye başladı. Fatima teyzenin artık daha kolay bir dünyası var, Ramazan amca ise istediği zaman Kur’an-ı Kerim’i okuyabiliyor. Ancak yaşadıkları bölgede onlar gibi bu sorunu yaşayan binlerce insan var. Dünya üzerinde 2 milyar 200 milyon insanda görme bozukluğu bulunuyor. Bunun 65 milyon 200 binini katarakt rahatsızlığı oluşturuyor. Kataraktın tek tedavisi ameliyat. Ancak tedavi edilmediğinde körlüğe dahi sebep olabiliyor. Yeryüzü Doktorları 2006 yılından beri gerçekleştirdiği göz sağlığı projeleri ile önlenebilir görme bozuklukları ile mücadele ediyor. Yeryüzü Doktorları Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Göz Hastalıkları uzmanı Op. Dr. Hasan Oktay Özkan’a özellikle Afrika’da sık görülen bu hastalığı ve dernek olarak neler yaptıklarını sorduk. Özkan, “Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan ve net görmeyi sağlayan merceğin saydamlığını kaybederek matlaşması” olduğunu belirterek özellikle 40 yaş üstü insanların muzdarip olduğunu söylüyor. Ancak bu hastalık bazen bebeklerde, genç ve orta yaşlı insanlarda da görülebiliyor. Özkan bunun dünyada en çok körlüğe sebep olan patolojik durum olduğunu da sözlerine ekliyor. Özkan, “Özellikle gelir düzeyi düşük ülkeler için bir toplum sağlığı sorunudur. Hastalık başladığında kişi bulanık görmeye başlar ve bu durum değişik faktörlere bağlı olarak yavaşça bazen de oldukça hızlı bir seyir izler. Tek tedavi yöntemi ameliyat olup tedavi edilmediğinde görme yetisini tamamen kaybetmeye neden olabilir. Oysa ki ameliyat ile tedavi edilmesi mümkün bir hastalıktır” diyor.
BEBEKLERİ BİLE ETKİLEYEBİLİYOR
Yeryüzü Doktorları Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Göz Hastalıkları uzmanı Op. Dr. Hasan Oktay Özkan , kataraktın, coğrafi nedenlerin başat rol oynadığı Afrika'da sık ortaya çıktığını söylüyor. Güneşten gelen ışınlarına fazlaca maruz kalan kişilerde kataraktı tetikleyen göz rahatsızlıkları ortaya çıkttığına vurgu yapan Özkan, Yeryüzü Doktorları olarak 13 yıldır önlenebilir görme bozuklukları ile mücadele ettiklerini söyleyerek şunları anlatıyor: “Bu zamana kadar; Nijer, Kenya Lübnan, Somali, Yemen, Moritanya, Tanzanya, Kongo DC, Uganda, Sudan, Pakistan, Çeçenistan (RF), Afganistan, Kamerun ve Mali olmak üzere toplamda 16 ülkede; 114 bin göz muayenesi, 16 bin göz ameliyatı ve 41 gözlük dağıtımı ile görme bozuklukları ile mücadele etmeye devam ediyoruz.”
Tedavisi ameliyat
- Katarakt sadece ameliyat ile tedavi edilebilir. Görmedeki netlik azalmaya başladığında teşhis edilerek, hemen tedavi edilmelidir. Erken evrede teşhisi ve tedavi edilmesi, tüm hastalıklardaki gibi önemlidir. Yeryüzü Doktorları katarakt ameliyatlarından farklı olarak genel göz muayeneleri, gözlük dağıtımları, trahom ameliyatları gibi konularda da ihtiyaç sahiplerine hizmet veriyor. Sunulan tedavi hizmetlerinin yanı sıra, cerrahi göz üniteleri kurulumu ve yerel sağlık personelinin eğitimi gibi faaliyetler ile de yerel sağlık kapasitesi güçlendirilmektedir. 1 katarakt ameliyatının ortalama bedeli 500 TL. Her iki gözde katarakt olması durumunda, bu tutar ikiye katlanıyor.
